relacje

        Kolejna edycja cieszącego się dużym zainteresowaniem konkursu dotyczy tym razem twórczości Marii Konopnickiej. Opiewane przez nią piękno otaczającego świata oraz szacunek do człowieka i natury jest inspiracją do stworzenia ciekawych prac artystycznych. Przegląd adresowany jest do uczniów szkół podstawowych z powiatu jasielskiego. Zainteresowani uczestnictwem powinni złożyć prace najpóźniej do 25 listopada br. do Jasielskiego Domu Kultury. Rozstrzygniecie oraz wręczenie nagród nastąpi 9 grudnia br. godz. 14.00 w Jasielskim Domu Kultury.

      Celem konkursu jest rozwijanie wyobraźni i wrażliwości estetycznej, wspieranie rozwoju talentów i umiejętności plastycznych oraz prezentacja i popularyzacja plastycznej twórczości dzieci i młodzieży. Poprzez swoją literaturę Maria Konopnicka pobudza wyobraźnię swoich odbiorców, zachęca do kreatywnego działania. Zainteresowani udziałem mają za zadanie wykonać prace w dowolnej technice płaskiej (malarstwo, pastel, grafika warsztatowa i komputerowa, kolaż itp.) z wyłączeniem technik nietrwałych (np. plastelina, materiały sypkie) w formacie dowolnym (max. 50x70 cm). Powołana przez organizatora komisja dokona kwalifikacji prac na wystawę oraz przyzna nagrody i wyróżnienia w dwóch kategoriach: uczniowie klas od I do IV oraz od V-VIII. Wystawa pokonkursowa czynna będzie od 9 grudnia 2022 do 5 stycznia 2023.

(JDK)

W sierpniu tego roku znakomity zespół muzyki dawnej Filatura di Musica ponownie gościł w Bieszczadach w ramach wędrownego autorskiego cyklu koncertów „Filatura w Bieszczadach”. Wydarzenie zrealizowała Fundacja Krośnieńska im. Ignacego Paderewskiego, a jego pomysłodawczynią była klawesynistka zespołu Patrycja Domagalska - propagatorka muzyki dawnej na terenach Podkarpacia.

W ramach zadania zespół zaprezentował programy koncertowe z repertuarem XVI-XVII wieku w tym unikatowe psalmy Jakuba Lubelczyka pochodzące z „Psałterza Dawida” 1558 w opracowaniu Marka Nahajowskiego – kierownika artystycznego zespołu. W Gminie Olszanica odbyły się dwa koncerty: 13 sierpnia w Kościele w Stefkowej oraz 14 sierpnia w Kościele w Uhercach Mineralnych.

Po raz pierwszy zespół zawędrował do Baligrodu. Ostatni z koncertów miał miejsce 20 sierpnia w zabytkowej, odrestaurowanej Cerkwi w Baligrodzie dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Ratowania Cerkwi w Baligrodzie. Kierownictwo artystyczne nad projektem objął - dr hab. Marek Nahajowski – teoretyk muzyki i flecista, który też przed każdym z koncertów wygłosił znakomitą prelekcję przybliżającą kontekst historyczny, prezentowane dzieła i estetykę muzyczną. Podczas koncertu w Baligrodzie odbył się także pokaz instrumentów historycznych, każdy z członków zespołu krótko opowiedział o instrumencie na którym grał.

Projekt oprócz walorów muzycznych posiadał także cel edukacyjny. Podczas koncertu w Uhercach Mineralnych z zespołem wystąpili uczestnicy warsztatów śpiewu, które poprowadziła sopranistka zespołu – Katarzyna Bienias. Chórzyści złożeni z mieszkańców gminy mieli okazję do zaprezentowania wybranych psalmów Jakuba Lubelczyka i Wacława Bazylika w towarzystwie profesjonalnych muzyków. Partnerami wydarzenia byli: Gmina Olszanica, Niepubliczna Szkoła Muzyczna I st. w Lesku, Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i Okolic, Stowarzyszenie Ratowania Cerkwi w Baligrodzie, Nadleśnictwo Lesko Zadanie wsparło Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne.

"Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura - Interwencje. Edycja 2022".

Zdjęcia – materiały organizatora

                                                                                                                Zespół muzyki dawnej Filatura Musica

                                                                                                               Wielkim zainteresowaniem cieszył sie klawesyn, o którym mówiła Patrycja Domagalska

                                                                                                                Marek Nahajowski prezentował flety podłużne

                                                                                                                Piotr Młynarczyk prezentował violę da gamba

                                                                                                               Katarzyna Bienias - sopranistka zespołu

                                                                                                                Judyta Tupczyńska prezentuje publiczności skrzypce barokowe

                                                                                                                 Zespół Filatura di Musica - koncert w kościele w Uhercach

Piątkowy wieczór w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie na długo pozostanie w pamięci rzeszowskich melomanów.
W wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii pod batutą młodego gruzińskiego dyrygenta Miriana Khukhunaishvili oraz również młodego, flecisty Stathisa Karapanosa wysłuchaliśmy kolejno :
- Poematu symfonicznego "Córka Pohjoli" op.49. Jana Sibeliusa,
- Koncertu na flet i orkiestrę Krzysztofa Pendereckiego,
- Symfonii d - moll Césara Francka.

Jan Sibelius to najwybitniejszy kompozytor fiński, tworca 7 Symfonii, 10 poematów symfonicznych i tak znanych kompozycji jak: Karelia, Valse triste, Peleas i Melizanda, Koncert skrzypcowy, Humoreska na skrzypce I orkiestrę. Sibelius jest autorem licznych kompozycji na skrzypce, wiolonczelę i fortepian.
Glebą na której wyrosła muzyka Sibeliusa, była przyroda, historia i pieśń ludowa Finlandii. Sibelius nigdy nie cytował ludowych melodii, nie posłużył się ani jednym ich motywem, ale z wyjątkową intuicją komponował w duchu tych melodii. Pierwszym poematem symfonicznymi Sibeliusa, który odniósł sukces był skomponowanawy wieku 27 lat poemat - Saga, utworem zamykającym twórczość Sibeliusa był skomponowany w wieku 60 lat poemat Tapiola. W piątkowy wieczór Mirian Khukhunaishvili bardzo sprawnie i z wielką kulturą poprowadził utwór Sibeliusa.

Kolejnym utworem był Koncert na flet i orkiestrę Krzysztofa Pendereckiego w wykonaniu 26 letniego flecisty Stathisa Karapanosa. Koncert ten Krzysztof Penderecki zadedykował światowej sławy fleciście Jean - Pierre Rampalowi, który był też jego pierwszym wykonawcą.
Utwór rozpoczyna recytatyw klarnetu , co zapowiada wspaniały dialog na przestrzeni całego utworu międz fletem a klarnetem. Koncert jest jednoczęściowym utworem, złożonym z sześciu wewnętrznych ogniw. Zarówno Stathis Karapanos jak i klarnecista naszej Filharmonii Robert Mosior doskonale współpracowali.
Stathis Karapanos urodził się w Atenach. Był uczniem Myrto Tsakiri w Konserwatorium w Atenach. Kolejnym etapem jego edukacji była Hochschule für Musik w Karlsruhe. Jest laureatem licznych międzynarodowych konkursów muzycznych . Występował m.in. z orkiestrą Teatru i Opery w Karlsruhe, Orkiestrą Radia Francuskiego. Przed nim występy m.in. w Pekinie, Chicago, Tokio i Monachium.
Owacja zgotowana artyście przez rzeszowskich melomanów nagrodzona została bisem. Była to kompozycja na flet solo zatytułowana "Syrinx" Claude'a Debussy'ego.

                                             Stathis Karapanos - flet, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

Drugą część wieczoru wypełniła Symfonia d - moll francuskiego kompozytora Cesara Francka. Rzeszowscy melomani podziwiali wielokrotnie twórczość tego kompozytora, ale tylko jego dzieła organowe w wykonaniu najwybitniejszych mistrzów tego instrumentu zarówno krajowych jak i światowych, a to z racji odbywających się w Rzeszowie i na Podkarpaciu Międzynarodowych Festiwali Muzyki Organowej.
Powstanie wszystkich dzieł orkiestrowych Césara Francka przypadło na ostatni, najdojrzalszy okres jego twórczości. Szereg ten zamyka Symfonia d - moll, która wraz z Wariacjami symfonicznymi na fortepian i orkiestrę należy do kanonu repertuaru koncertowego.
Symfonia składa się z III części, w przeciwieństwie do klasycznego czteroczęściowego schematu. Pierwsze wykonanie Symfonii odbyło się w Paryżu 17 lutego 1889 roku i spotkało się z bardzo chłodnym przyjęciem. Przyczyną niezrozumienia tego dzieła przez krytykę i publiczność, było nowatorskie przeniesienie do muzyki francuskiej harmonicznych zdobyczy Wagnera, łączonych z osiągnięciami Brahmsa.
To francusko - niemieckie dziedzictwo muzyczne krzyżuje się wyraźnie w Symfonii d - moll, będącej sumą artystycznych I technicznych możliwość Francka. Z czasem znawcy muzyki dostrzegli wielkość arcydzieła Césara Francka, również publiczność wszystkich sal koncertowych świata oklaskuje owacyjnie to dzieło, tak było i w Rzeszowie. Niemała w tym zasługą młodego gruzińskiego dyrygenta, Miriana Khukhunaishvili. Dziś jest on jednym z najbardziej fascynujących i najlepszych dyrygentów młodego pokolenia. Jego kunszt docenili melomani m.in.amsterdamskiej Royal Concertgebouw, Orkiestr Symfonicznych Kopenhagi, Radia Francuskiego, jak też Akademii Beethovenowskiej, czy Filharmonii Bałtyckiej.
W wiedeńskiej Musikverein debiutował z Wiener Konzertverein. W obecnym sezonie prowadził koncerty z Konzerthausorchester Berlin oraz z takimi solistami jak Christoph Eshenbach, Iddo Bar - Shai, Valery Sokolov, i Alexey Shadrin.
W 2020 roku Mirian Khukhunaishvili uzyskał stopień doktora w dziedzinie dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie.
Wieczór był wspaniały długotrwałą owacją rzeszowscy melomani dziękowali wszystkim wykonawcom.

Tadeusz Stopiński

       Dyrygent Mirian Khukhunaishvili dziękuje Robertowi Naściszewskiemu, koncertmistrzowi Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej za wspólny koncert, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

18 października 2022r w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie odbył się nadzwyczajny koncert.
W wykonaniu Orkiestry Lwowskiej Filharmonii Narodowej, Galicyjskiego Chóru Kameralnego oraz solistów Opery Lwowskiej wysłuchaliśmy Mszy F - dur na głosy solowe, chór i orkiestrę Józefa Michał Ksawerego Poniatowskiego w wersji opracowanej przez Macieja Jabłońskiego i Sebastiana Perłowskiego.
Całością dyrygował Sebastian Perłowski.

Msza F - dur to jedyne dzieło religijne Józefa Poniatowskiego. Jej powstanie datuje się na rok 1867. Poniatowski ukończył wówczas 50 lat. Została wydana w Londynie w wydawnictwie Boosey & Co. Niestety nie zamieszczono daty wydania.
Msza dedykowana była królowi Portugalii Ludwikowi I. Pierwsza wersja przeznaczona była na głosy solowe, chór i fortepian lub organy.
Utwór odnaleziono w archiwum Brytyjskim.
27 czerwca 2015 roku ta pierwotna wersja zabrzmiała w katedrze westmisterskiej w Londynie . W lipcu 2015 wykonana była w Krakowie w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach.

Dzięki inicjatywie Przemysława Firka , prezesa Instytutu Promocji Kultury Polskiej, Msza F - dur została zorkiestrowana przez Michała Jabłońskiego oraz Sebastiana Perłowskiego. Dzięki ich pracy, utwór otrzymał drugie życie. W nowej szacie, brzmi w pełnej krasie symfonicznej. Twórcy orkiestracji wydobyli z tekstu nutowego Poniatowskiego blask i szerokie spektrum barw oraz potęgę brzmienia. Msza Poniatowskiego ma szansę wejść do żelaznego repertuaru utworów religijnych obok mszy i "Requiem" Wolfganga Amadeusza Mozarta czy Mszy Gioacchino Rossiniego. Jak napisał prof. Maciej Negrej "Nowe opracowanie Mszy F - dur Poniatowskiego dokonane zostało w sposób kompetentny, przemyślany, z wielkim wyczuciem smaku i stylu. Powinno ono utorować drogę na estrady koncertowe dziełu dotychczas nieznanemu, a bardzo pięknemu, wartościowemu i przy tym przystępnemu szerokiej publiczności."
Koncert w Rzeszowie był 25. wykonaniem Mszy. Z ważniejszych miejsc, w których zabrzmiało to dzieło wymienić należy: kościół św. Magdaleny w Paryżu, Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie, Chicago, Barcelonie, Lwowie, Lizbonie, Rzymie, Wiedniu, Bratysławie, Budapeszcie, a nawet w Bogocie.

Józef Michał Ksawery Poniatowski to postać w kulturze wyjątkowa, to nie arystokrata amator, ale wspaniały artysta, tenor, kompozytor, dyplomata, patriota, polityk - mówiąc krótko człowiek renesansu. Poniatowski skomponował 12 oper /w Polsce opera "Don Desiderio" jest od 4 lat w repertuarze Opery Śląskiej/.
Urodzony w Rzymie, mieszkał w Toskanii, pracując w toskańskiej dyplomacji. Kolejnym krajem zamieszkania była Francja tu przyjaźnił się z Napoleonem III, z którym po 1871 r. dzielił wygnanie w Anglii, gdzie sam zmarł 3 lipca 1873 roku i został pochowany na katolickim cmentarzu w Chislehurst.
Józef Michał Ksawery Poniatowski był bratankiem ostatniego króla I Rzeczypospolitej Stanisława Augusta Poniatowskiego, oraz założycielem włosko - francuskiej linii Poniatowskich żyjących współcześnie.

Wtorkowy wieczór był szczególny, artyści byli po poniedziałkowych bombardowaniach Lwowa i ponad 12 godzinnym oczekiwaniu na wjazd do Polski. Niemal wprost z autokaru wchodzili na estradę Filharmonii. Koncert odbywał się bez próby akustycznej. Wzruszenie i emocje płynęły zarówno z estrady, jak i z widowni. Długotrwała owacja publiczności na stojąco była najlepszym dowodem uznania i sympatii.
I jeszcze jeden akcent tragedii wojennej w koncercie nie mogła uczestniczyć z przyczyn rodzinnej tragedii - mezzosopranistka Tetyana Vakhnovska, zastąpiła ją Aleksandra Kunitsyna.

14 października 2022r, długotrwałą owacją rzeszowscy melomani dziękowali wykonawcom koncertu inaugurującego 68 sezon artystyczny 2022/2023 w Filharmonii Podkarpackiej.
Wykonawcami byli Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego pod batutą Davida Giméneza (pierwszy, gościnny dyrygent naszej orkiestry) oraz pianista Roberto Prosseda.

David Giménez urodził się w 1964 roku w Bacelonie. Tu ukończył studia muzyczne w Conservatori Superior de Música del Liceu.
Kolejnymi etapami edukacji były studia w Hochschule für Musik w Wiedniu u prof. Karla Osterreichera oraz w Royal Academy of Music w Londynie u Colina Mettersa i Sir Colina Davisa.
Jako dyrygent zadebiutował w 1994 roku. Dyrygował koncertami z wybitnymi śpiewakami operowymi m.in. Montserrat Caballè, Agnes Baltsa, Placido Domingo, Bryn Terfel, Angela Gheorghiu i Roberto Alagna. Dyrygował w najbardziej prestiżowych salach koncertowych i operowych Europy , Izraela, USA, Chin, Japonii I Australii.
Aktualnie David Gimenez jest honorowym dyrygentem Orquesta Symfonia dell Vallès w Barcelonie, oraz głównym gościnnym dyrygentem Orkiestry Filharmonicznej George Enescu w Bukareszcie, a od października 2022r. głównym gościnnym dyrygentem w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie. Dokonał nagrań CD m.in. z Montserrat Caballé, Jose Carrerasem, Tallin Chamber Choir z Londynu

              Na pierwszym planie dyrygent David Giménez i pianista Roberto Prosseda na scenie Filharmonii Popdkarpackiej w Rzeszowie, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

Roberto Prosseda urodził się w 1975 roku. Mając 6 lat rozpoczął edukację muzyczną - grą na fortepianie.
W 1985 wstąpił do Conservatorio Ottorino Respighi w Latinie, gdzie uczył się w klasie Anny Marii Martinelli. Kolejnymi etapami były studia u Alexandra Lonquicha, Borisa Petrushansk'ego i Franco Scali w Accademia Pianistica " Incontri col Maestro " w Imoli.
Prosseda jest laureatem licznych nagród konkursów pianistycznych m.in. w Mediolanie, Dortmundzie, Salzburgu. W 2000 roku zakwalifikował się wśród pięciu Włochów do udziału w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Jak sam wspomina, już sam fakt, że mógł wziąć udział w tym Konkursie, był fundamentalny w jego pianistcznej drodze.Wspomina serdeczność polskiej publiczności i szczególną atmosferę panującą wówczas w Warszawie.
Posseda słynie szczególnie z wykonań nowootkrytych dzieł Mendelssohna jak też Mozarta, Chopina, Liszta i zapomnianych twórców włoskich. Na swym koncie posiada bogaty zbiór blisko 30 płyt CD dla wytwórni DECCA, NAXOS, Foné, z utworami m.in. Mozarta, Mendelssohna, Chopina, Liszta, Schumanna,
Wraz z żoną, również pianistką, Aleksandrą występują jako duet fortepianowy.

   Roberto Prosseda podczas koncertu z towarzyszeniem Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

Na program koncertu inaugurującego sezon artystyczny w Filharmonii Podkarpackiej złożyły się:
- Uwertura do opery Sroka Złodziejka Gioacchino Rossiniego,
- Koncert fortepianowy B - dur KV 595 Wolfganga Amadeusa Mozarta,
- IV Symfonia B - dur op.60 Ludwiga van Beethovena.

Maestro Giménez zarówno uwerturę Rossiniego jak i symfonię Beethovena prowadził z pamięci.To dało wspaniałe efekty. W wykonaniu Mozartowskiego koncertu doskonale wypełniał zadanie jakie kompozytor postawił przed orkiestrą w tym utworze. Akompaniament orkiestry spełnia tu niemal równorzędną rolę z fortepianem. To "dialogowanie" orkiestry z pianistą poprowadził Pan Giménez po mistrzowsku.

Mozart napisał ogółem 25 koncertów fortepianowych. Wywarły one duży wpływ na dalszy rozwój tej formy. Jego koncerty stanowią po dziś dzień kamień probierczy dla sztuki melodyjnnego wykonania pianistycznego.
Koncert B - dur KV 595 zaliczany jest do typu "refleksyjnego". Jest to ostatni koncert fortepianowy kompozytora, który wykononując go, po raz ostatni wystąpił na estradzie. Niektórzy krytycy twierdzą, że komponując Koncert B - dur. Mozart przeczuwał bliską śmierć.
Pianista Roberto Prosseda zachwycił nas swym wirtuozowskim wykonaniem Koncertu, czarował nas pięknym dźwiękiem i cudownymi pianami, wspaniałą techniką i muzykalnością. To było wykonanie mistrzowskie. Po długotrwałej owacji na bis artysta wykonał Andante z mozartowskiej Sonaty. Znów porwał publiczność swą grą, znów zabrzmiały cudowne piana.

Kończąca koncert IV Symfonia B - dur Ludwiga van Beethovena skomponowana była przez kompozytora dwa lata po Eroice, rękopis nosi datę 1806, natomiast pierwsze wykonanie publiczne odbyło się w marcu 1807 roku.
Robert Schumann nazwał ją "smukłą dziewczyną grecką pomiędzy olbrzymami północnego kraju". Posiada ona bardzo subtelne rysy oraz klasyczną równowagę proporcji i na pewno nie ustępuje pozostałym ośmiu symfoniom kompozytora. Jasno przemawia jej pogodna muzyka.
Taką interpretację podarował nam w piątkowy wieczór maestro David Giménez.

Tadeusz Stopiński

           Maestro David Giménez. składa podziękowania za koncert dla Orkiestry na ręce koncertmistrza Roberta Naściszewskiego, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

15 października 2022r. w gościnnych progach kościoła Ojców Dominikanów w Rzeszowie odbył się 3. koncert 6. edycji Rzeszowskiej Jesieni Muzycznej.
Wykonawcami byli członkowie duetu akordeonowego Accosphere : Alena Budziňáková i Grzegorz Palus.

Pan Grzegorz jest absolwentem Royal Danish Academy of Music w Kopenhadze w klasie Geira Draugsvolla oraz Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Janusza Patera. Jest doktorem sztuk muzycznych i pedagogiem Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
Alena Budziňákowá jest absolwentką Konserwatorium w Koszycach oraz Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Janusza Patera.
W 2011 roku stworzyli oboje wyjątkowy duet akordeonowy. Są wybitnymi reprezentantami generacji młodych akordeonistów. Łączą mistrzowskie opanowanie dwóch aktualnie obowiązujących typów akordeonu koncertowego: instrumentu klawiszowego i guzikowego. Duet ten zaliczany jest do czołówki na światowej arenie kameralistyki akordeonowej. W swoim dorobku ma ponad 100 koncertów w Polsce i Europie oraz w Chinach.
Zespół ma na swym koncie nagrania m.in. dla wytwórni płytowych Chopin University Press, Sarton Records oraz nagrania radiowe m.in. dla Polskiego Radia oraz niemieckiego Radia WDR3.

                      Duo Accosphere podczas koncertu w kościele Ojców Dominikanów w Rzeszowie, fot. z telefonu

W sobotni wieczór usłyszeliśmy transkrypcje i opracowania akordeonowe dokonane przez duo Accosphere poniższych utworów:

Chaconna d - moll Jana Sebastiana Bacha w opracowaniu Luzzato i własnym duetu,

Suita "Peer Gynt" nr 1 op. 56 Edwarda Griega:
- Poranek,
- Śmierć Azy,
- Taniec Anitry,
- W grocie króla gór.

Suita "Moja Matka Gęś" Maurycego Ravela:
- Pawana Śpiącej Królewny,
- Tomcio Paluch,
- Brzydula - Cesarzowa pagód,
- Rozmowa Pięknej i Bestii,
- Zaczarowany ogród.

Koncert zakończyły opracowane przez duo Accosphere fragmenty muzyki do baletu "Harnasie" op.55 Karola Szymanowskiego:
- Marsz Zbójnicki,
- Taniec Zbójnicki.
- Wesele,
- Cepiny,
- Pieśń Siuhajów,
- Taniec Góralski.

Wypełniająca świątynię publiczność zgotowała wykonawcom zasłużoną długotrwałą owację.
To był kolejny bardzo udany wieczór zaproponowany rzeszowskim melomanom przez Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kameralistów.

Tadeusz Stopiński
.

2 października 2022r, sala kameralna Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie i trzeci koncert cyklu Kameralne Koncerty Familijne. W niedzielę był to monograficzny koncert poświęcony twórczości jednego z najwybitniejszych kompozytorów czeskich Jana Novaka.

Jan Novak należy do czołowych postaci powojennego pokolenia kompozytorów czeskich, tworzących muzykę współczesną końca XX wieku. W 1946 roku ukończył studia w Konserwatorium w Brnie. Kolejnymi etapami były letnie kursy u A. Coplanda i Bohuslawa Martinù w Nowym Jorku, gdzie przebywał w latach 1947 - 48. W 1948 wrócił do Czech. Novak był kompozytorem wszechstronnym, tworzył muzykę wokalną, instrumentalną, baletową, a także muzykę dla potrzeb kina i teatru. Po "praskiej wiośnie" wyemigrował z ówczesnej Czechosłowacji do Danii, następnie do Włoch i Niemiec, gdzie zmarł w 1984 roku. W 2010 roku, jego prochy sprowadzono do Czech i uroczyście pochowano w Brnie na cmentarzu Centralnym.
Novak słynął z zamiłowania do łaciny, doskonale mówił w tym języku i pisał wiersze.Jego kompozycje wokalne opierają się prawie wyłącznie na tekstach łacińskich.

                                                    Michał Rot - fortepian, fot. Norbert Bohdziul

W niedzielnym koncercie, utworów Jana Novaka słuchaliśmy w wykonaniu :
- Roberta Naściszewskiego - skrzypce,
- Jagody Pietrusiak - Kasprzyk - flet,
- Marcina Kasprzyka - fortepian,
- Michała Rota - fortepian,
- Renaty Johnson - Wojtowicz - sopran.
Są to młodzi koncertujący artyści i pedagodzy szkół muzycznych z Podkarpacia.
Robert Naściszewski i Jagoda Pietrusiak - Kasprzyk to członkowie Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej, dr hab. Michał Rot, jest koncertującym pianistą i pedagogiem Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. Renata Johnson - Wojtowicz i Marcin Kasprzak to czynni kameraliści i pedagodzy szkół muzycznych w Jarosławiu , Przemyślu i Pruchniku.
Wszyscy na swym koncie mają liczne koncerty solowe i kameralne. Poza Robertem Naściszewskim są wykonawcami wydanej przez wytwórnię DUX / w stulecie urodzin kompozytora/, płyty "JAN NOVÁK Chamber Music ".

                                                             Jagoda Pietrusiak-Kasprzyk - flet, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

W niedzielne popołudnie w wykonaniu tych wspaniałych artystów wysłuchaliśmy kolejno
- Choreae vernales" na flet i fortepian w wykonaniu duetu Jagoda Pietrusiak - Kasprzyk i Marcin Kasprzyk,
- Sonaty na skrzypce, flet i fortepian w wykonaniu Jagody Pietrusiak - Kasprzyk, Roberta Naściszewskiego i Michała Rota. Było to polskie prawykonanie tego utworu.
- Minus magicus utwór skomponowany do słów Wergiliusza /orginalna łacina / na sopran, flet i fortepian w wykonaniu: Renaty Johnson - Wojtowicz, Jagody Pietrusiak - Kasprzyk, Marcina Kasprzyka,
- 8 divertimenti cyklu Rustica musa II na fortepian na cztery ręce w wykonaniu Michała Rota i Marcina Kasprzyka.

                                                                            Renata Johnson-Wojtowicz - sopran, fot ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

Koncert zakończył wspaniały bis , w wykonaniu Rensty Johnson - Wojtowicz wysłuchaliśmy pięknej arii Rusałki z I aktu opery Antonina Dvořáka pod tym sym tytułem.
Koncert prowadziła red. Elżbieta Lewicka.
Publiczność gorącymi brawami dziękowała Wszystkim Wykonawcom.
Wyszliśmy z koncertu pod wielkim wrażeniem, to była magiczna uczta muzyczna dla wszystkich zarówno dla tych znających twórczość Jana Novaka jak i tych, słyszących ją po raz pierwszy.

Tadeusz Stopiński

                                                                                  Robert Naściszewski - skrzypce, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej

Ostatni dzień września 2022r, we wspaniałym entourage'u sali balowej łańcuckiego Zamku wysłuchaliśmy pięknego koncertu, który organizatorzy zatytuowali "Epilog Muzycznego Festiwalu w Łańcucie".
Wykonawcami byli :
- Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej pod batutą Tadeusza Wojciechowskiego,
- Clemens Weigel - wiolonczela.

Na program złożyły się:
- Uwertura do opery "Kalmora" Karola Kurpińskiego,
- Koncert wiolonczelowy a - moll nr 1 op. 33 Camila Saint- Saëns'a,
- IV Symfonia A - dur op.90 Feliksa Mendelssohna - Bartholdiego.

Zarówno zaproponowany program, ale przede wszystkim jego wykonanie spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem przez wypełniającą salę balową publiczność.
Piękny koncert wiolonczelowy a - moll, Camila Saint - Saënsa wspaniałe wybrzmiał pod palcami Clemensa Weigela wychowanka André Navarry i Waltera Nothasa, członka wspaniałego zespołu " Berlin Ensamble" .
Pan Weigel  jest laureatem licznych konkursów muzycznych, w roli solisty wystąpił z orkiestrami w Chinach, Japonii, Ameryce Północnej I Południowej, jak też w Europie. Jest też doskonałym kameralistą, członkiem zespołu "Rodin Quartet".
W Łańcucie dał piękny wirtuozowski popis prawdziwie francuskiej elegancji i finezji tak charakterystycznych w twórczości Saint - Saënsa.
Jego występ, melomani nagrodzili, zasłużoną, długotrwałą owacją.

Zachwyciła nas również gra rzeszowskich filharmoników pod batutą Tadeusza Wojciechowskiego. W latach 1998 - 2004 Tadeusz Wojciechowski był dyrektorem artystycznym Filharmonii w Rzeszowie oraz dyrektorem Festiwalu Muzycznego w Łańcucie.
Współpracuje niemal ze wszystkimi orkiestrami symfonicznymi w kraju jak również poza jego granicami. Występował w roli dyrygenta niemal we wszystkich krajach Europy, a także w Turcji, USA, Meksyku, Kolumbii i Japonii.
Ma w repertuarze czterdzieści dzieł operowych jak i większość światowego repertuaru symfonicznego.
Nadmienię tylko, że Maestro Wojciechowski bardzo często prowadzi koncerty z pamięci, tak było w piątkowy wieczór w Łańcucie.
Ma w swym dorobku wiele nagrań dla Polskiego Radia oraz dla Radia Duńskiego.

Piątkowy wieczór w Łańcucie na długo pozostanie w naszej pamięci. Od pierwszych dźwięków wyczuwaliśmy wspaniałe fluidy płynące między członkami Orkiestry a dyrygentem. Wróciły wspomnienia dawnych wspólnych lat zarówno wśród muzyków jak i wielu z nas słuchaczy.
Znakomite wykonanie Symfonii A - dur 24 letniego wówczas Feliksa Mendelssohna - Bartholdiego zakończyło ten czarowny wieczór.
Kompozycje,ich twórców jak również wykonawców przybliżał jak zawsze profesjonalny Stefan Münch. Brawom nie było końca.

Tadeusz Stopiński

                                                                       Clemens Weigel - wiolonczela. fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej     

24 września 2022r, Sanok i kolejny wieczór 31 edycji Festiwalu im. Adama Didura. Tego wieczoru królowali: soliści, chór i balet oraz orkiestra Opery Śląskiej w Bytomiu prezentując jedną z ostatnich kompozycji Giacomo Pucciniego - Jaskółka / La Rondine /.
Opera ta pod względem muzycznym ustępuje nieco innym utworom Pucciniego, ale zawiera jedną z najpiękniejszych arii sopranowych "Chi il bel Sogno di Doretta" .
Libretto autorstwa Giuseppe Adamiego jest swoistym koktajlem w którym wyczuwamy smaczki "Cyganerii", "Traviaty " i "Zemsty Nietoperza ".
Jest to historia kurtyzany Magdy i młodego studenta Ruggera. Magda, porzuca wygodne życie paryskiej utrzymanki, by odnaleźć u boku Ruggera prawdziwe uczucie.

Reżyser Bruno Berger-Gorski przeniósł akcję opery w lata 50-te XX wieku. W jego inscenizacji czarno - białe kostiumy dają klasyczny efekt porządku. W oryginalnej wersji akcja rozgrywa się w Paryżu i Nicei lat 20 - tych.
Zmienił też zakończenie opery, uśmiercając tym razem bohatera. Ruggero podcina sobie żyły. W oryginalnej wersji kochankowie rozstają się, każdy idzie w swoją stronę.
"Jaskółka" na deskach teatrów operowych gości stosunkowo rzadko. W Polsce ostatni raz była wystawiana w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie.
Bytomski spektakl jest koprodukcją z Meiningen Staatsheater /Kulturstiftung Meiningen Eisenach zrealizowaną w Niemczech w 2019 roku.
Bytomska premiera miała miejsce 29 maja 2021 roku.

W Bytomskiej produkcji kierownikiem muzycznym jest Yaroslav Shemet; reżyserem: Bruno Berger-Gorski, autorką scenografii jest Helga Ullman, kostiumy projektował: Francoise Raybaud, choreografia: Andris Pulcis, kierownik chóru: Krystyna Krzyżanowska - Łoboda, kierownik baletu: Grzegorz Pajdzik.
W Sanoku podziwialiśmy solistów Opery Śląskiej:
Magda - Iwona Sobotka,
Lisette - Aleksandra Orłowska,
Ruggero - Andrzej Lampert,
Prunier - Albert Memeti,
Rambaldo - Adam Woźniak,
Yvette - Roksana Majchrowska,
Bianco - Kinga Czyż,
Suzy - Anna Borucka,
Perichaud - Bogdan Kurowski,
Goblin, un Givane - Michał Bagniewski,
Crebillon - Juliusz Krzysteczko,
Georgete - Magdalena Okońska,
Gabrielle - Leokadia Duży,
Lolette - Małgorzata Wierzbicka,
Adolfo e Pittori - Janusz Bolewski,Dariusz Nurzyński, Piotr Strzodka,
Rabonier - Wojciech Paczyński,
Un Maggiordomo - Adam Janik,
Voce di Sopranino - Ewelina Szybilska.

Iwona Sobotka, która debiutowała partią Magdy na scenie Bytomskiej Opery była po prostu olśniewająca, a jej głos pełen pasji i blasku. Słuchaliśmy jej z podziwem od pierwszego wejścia do ostatniej sceny. Nadmienię tylko, że partia Magdy jak i Cio-cio-san z "Madame Butterfly", czy Łucji z "Łucji z Lammermoor", to najtrudniejsze partie w sopranowej literaturze operowej. Artystce partneruje Andrzej Lampert, który wciela się w jej ukochanego Ruggera. O walorach głosowych Artysty przekonaliśmy się słuchając jego recitalu, w "Jaskółce" podziwialiśmy również jego wspaniałe aktorstwo. Fantastyczna była również Aleksandra Orłowska w roli Lisette, pokojówki Magdy. Była przebojowa, energiczna z wielkim talentem komediowym, a jej romantyczny duet z Prunierem na koniec I aktu opery był doskonały.
Albert Memeti w partii Pruniera sprawdził się zarówno wokalnie jak i aktorsko. Tą czwórkę głównych bohaterów doskonale uzupełnił Adam Woźniak w roli bankiera Rambaldo.
Jak zawsze doskonale przygotowany był chór i tu ukłon w stronę pani Krystyny Krzyżanowskiej - Łobody.
Wielkie brawa dla młodego kierownika muzycznego spektaklu pana Yaroslava Shemeta.
Bardzo długa owacja na stojąco sanockiej publiczności najdobitniej świadczyła o jej odczuciach. Spektakl był fantastyczny!!!

Tadeusz Stopiński

23 września 2022r, drugi dzień 31 edycji Festiwalu im. Adama Didura w Sanoku.
To był wspaniały recital mistrzowski jednego z najlepszych polskich tenorów lirycznych swego pokolenia - Andrzeja Lamperta. Na program złożyły się pieśni kompozytorów polskich.

Pana Andrzeja szeroka publiczność poznała z jego występów w programie TVP2 "Szansa na sukces", był dwukrotnym laureatem tego programu w latach 1997,1998 /był jeszcze uczniem chorzewskiego liceum/.
Kolejnymi etapami był boysbend Boom Box i własny zespół PIN.
W 2008 roku w duecie z Sarą Brightman nagrał utwór "I Will Be with You", który znalazł się na europejskim wydaniu płyty Sary pt. Symphony. W tym samym roku pan Andrzej ukończył z wyróżnieniem Wydział Wokalno - Aktorski Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie śpiewu solowego prof. Janusza Borowicza. Jest też absolwentem Wydziału Muzyki Rozrywkowej i Jazzu w klasie śpiewu jazzowego prof. Renaty Danel. Od 2011 roku pozostaje pod stałą opieką wokalną prof. Heleny Łazarskiej.

Jest laureatem wielu konkursów wokalnych m.in. Międzynarodowego Konkursu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu, III Konkursu Wokalnego im. I.J Paderewskiego w Bydgoszczy.
W 2013 roku wystąpił w Presträgenkonzert w ramach Salzburger Festspiele. 10 wykonawców koncertu wybranych zostało z ponad 1100 uczestników Sommerakademie Mozarteum w Salzburgu. Sukces ten powtórzył w roku następnym.
Zaangażowany przez Operę na Zamku w Szczecinie, wziął udział w jedynym istniejącym nagraniu opery Stanisława Moniuszki "Paria" / wydawnictwa DUX/.

Pan Andrzej Lampert na operowej scenie zadebiutował w Operze Śląskiej w 2010 r partią Alfreda w "Traviacie" w reż. Wiesława Ochmana. W 2013 na tej samej scenie wystąpił jako Leński w "Eugeniuszu Onieginie" Piotra Czajkowskiego. W latach 2013 - 2018 był solistą Opery Krakowskiej. Od 2020 jest ponownie solistą Opery Śląskiej. W repertuarze artysty są m.in. partie: Pinkertona z "Madame Butterfly" Pucciniego, Nemorina z "Napoju Miłosnego" Donizettiego, Rudolfa z " Cyganerii" Pucciniego, Tamina z "Czarodziejskiego Fletu" Mozarta, Ernesta z "Don Pascale" Donizettiego, Romea z " Romea i Julii" Gounoda , Waltera z Tannhäusera Wagnera, Pasterza z "Króla Rogera" Szymanowskiego.
W 2014 wykonał w Wiedniu partię Ewangelisty w "Pasji św. Mateusza " pod batutą Conrada Artmullera.
W 2015 wystąpił w "Pasji Jana" J.S.Bacha w Salzburgu.
W sobotni wieczór wysłuchaliśmy prawdziwie mistrzowskie wykonania pieśni polskich kompozytorów. Przy fortepianie towarzyszyła artyście Mirella Malorny-Konopka.
Pierwszą część wypełniły kompozycje Mieczysława Karłowicza z op. 1 i z op.3:
- "Zasmuconej" do słów K. Glińskiego,
- "Skąd pierwszą gwiazdy" do sł. J.Słowackiego,
- "Zawód" ze słowami Marii Konopnickiej,
- "Pamiętam ciche, jasne, złote dnie" i "Smutną jest dusza moja" do słów K. Przerwy- Tetmajera.
Kolejne pieśni tym razem z op. 3 :
- do wierszy K. Przerwy - Tetmajera;
"Mów do mnie jeszcze",
"Idzie na pola",
"Na spokojnym ciemnym morzu"
- "Śni w blaskach nocy" do sł. H Heinego, tłum. Marii Konopnickiej,
- "Przed nocą wieczną" do sł. Z. Krasińskiego,
- "Z erotyków" sł. J. Waśniewski,
- "Nie płacz nade mną" - sł. J. Iwański,
- "W wieczorną ciszę" i "Po szerokim, po szerokim morzu" do sł. K. Przerwy - Tetmajera,
Tę część koncertu zakończyła pieśń do słów Adama Asnyka - "Zaczarowana Królewna".

W drugiej części po solowym wykonaniu przez pianistkę Mirellę Malorny - Konopkę Nocturnu c - moll op. 21 op.posth. wysłuchaliśmy:
- I. J. Paderewskiego "Polały się łzy",
- S. Lipskiego - "Lecą liście z drzew",
- K. Szymanowskiego "Daleko został cały ten świat",
- K. Lubomirskiego Zawsze i wszędzie",
- S. Moniuszki, "Morel" i "Znasz li ten kraj",
- I. J. Paderewskiego "Piosenka dudarza",
- F. Chopina "Moja pieszczotka".
Każda wykonywana pieśń była swoistą perełką, stanowiła wspaniale interpretowaną zamkniętą całość nagradzaną brawami. To był wielki popis wokalnych możliwości artysty, piękne piana, cudowna dykcja i wspaniały głos. Czuło się, że i panu Andrzejowi udzielał się ten czarowny nastrój panujący na widowni.
Publiczność zgotowała Soliście i towarzyszącej mu przy fortepianie Mirelli Malorny - Konopce długotrwałą owację na stojąco. Owacją podziękowano również prowadzącemu koncert red. Piotrowi Nędzyńskiemu.
Artysta z towarzyszeniem pianistki wykonał na bis wykonał słynną pieśń neapolitańską "O sole mio" - kompozycję Edwardo Di Capua ze słowami Giovanniego Capurro. Utwór ten śpiewała z artystą cała sala.
Przyznam się, że byłem zaskoczony tym zgodnym, wspólnym śpiewem. Sanoczanie są wspaniali, a wieczór niezapomniany.

Tadeusz Stopiński