wywiady

         Proponuję tym razem rozmowę z prof. Waldemarem Wojtalem, wybitnym polskim pianistą i pedagogiem, zarejestrowaną po zakończeniu VI Międzynarodowego Podkarpackiego Konkursu Chopinowskiego, który odbył się od 10 do 12 marca w budynku najstarszej szkoły muzycznej w Rzeszowie – dzisiaj jest to Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciecha Kilara.
         Warto na wstępie przypomnieć, że pierwszy konkurs muzyczny w tej szkole odbył się w 1947 roku pod nazwą „Konkurs Młodych Talentów”, a laureatami byli ówcześni uczniowie szkoły:
- I miejsce zdobył Adam Harasiewicz – zwycięzca Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka. Chopina w Warszawie w 1955 roku;
- II miejsce – Wojciech Kilar – światowej sławy kompozytor i od 2003 roku patron ZSM nr 2 w Rzeszowie.
         W 1980 roku odbył się pierwszy, regionalny Dziecięcy Konkurs Chopinowski, który w kolejnych latach zataczał coraz to szersze kręgi i w tym roku odbyła się już VI edycja konkursu o randze międzynarodowej.
         Organizatorami Konkursu byli: Centrum Edukacji Artystycznej oraz Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciecha Kilara w Rzeszowie. Konkurs jest członkiem Alink-Argerich Foundation, a także jest wspierany przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.
Decyzją Organizatorów VI edycja Konkursu odbyła się online.
Przesłane nagrania oceniało Jury w składzie: prof. Andrzej Jasiński, prof. Waldemar Wojtal, prof. Mariola Cieniawa i prof. Izabela Darska-Havasi.

         Podczas poprzedniej V edycji Międzynarodowego Podkarpackiego Konkursu Chopinowskiego był Pan także jurorem.

         - Tak, trzy lata temu byłem także członkiem jury i wspominam nadzwyczaj miło to wydarzenie i jego dobrą, niezwykłą atmosferę. To jest bardzo ważne, ale najważniejszy jest oczywiście poziom konkursu. Byłem bardzo zaskoczony wysokim poziomem wykonań i sprawiło mi to olbrzymią satysfakcję.
Ubolewam, że tym razem nie można było przeprowadzić konkursu w warunkach realnych, tylko trzeba było bazować na nagraniach.

          Można także znaleźć pozytywną stronę tego międzynarodowego wydarzenia. Być może nie wszyscy mogliby przyjechać, z powodu toczącej się niedaleko wojny, a mogli przesłać nagrania

          - Ma pani rację, ale sądzę też, że nie wszystkim udało się te nagrania zrobić z powodu sytuacji, jaka panuje obecnie i żal, że nie ma publiczności, że uczestnicy nie mogą się nawzajem posłuchać, nie mogą bezpośrednio skonfrontować swoich umiejętności. Podczas przesłuchań wszystkie nagrania były transmitowane w Internecie, ale nagranie nie daje pełni obrazu. Przyczyny są proste – nagrania są dokonywane na różnych instrumentach i różnym sprzętem. Jest to także wielkie wyzwanie dla jurorów, bo my musimy sobie wyobrazić, jakby to brzmiało, gdyby wykonawca znalazł się w sali koncertowej.
           W poprzedniej edycji do Rzeszowa przyjechało 67 uczestników, a na tegoroczny konkurs przysłano 66 nagrań - to tak czy siak sporo.
Najmniej liczna była druga grupa, czyli jeszcze dzieci w wieku 13 – 14 lat, cieszy natomiast, że zgłosiło się dużo uczestników w grupach starszych. Im starsza grupa, tym poziom wymagań rośnie i zwykle mniej zgłoszeń się pojawia. Chcę jeszcze powiedzieć, że tym razem w grupach starszych poziom był naprawdę wysoki, co zresztą odzwierciedlają nagrody i sporo nagród przyznaliśmy ex aequo.

           Ten konkurs jest monograficzny, czy zdaniem Pana jest trudniejszy od innych, w których wykonywane są utwory różnych kompozytorów, bo według mnie jest trudniejszy.

            - Na pewno ma pani rację, ale na taki konkurs przyjeżdżają osoby, którym bliska jest muzyka patrona, czyli w tym przypadku muzyka Fryderyka Chopina. Jeżeli ktoś czuje tę wrażliwość i jest w stanie przekazać całą gamę różnego typu odcieni emocjonalnych właściwych tej muzyce, to na pewno czuje się w tym repertuarze świetnie, natomiast jeśli ktoś woli poruszać się w ramach klasycznych, to na ten konkurs nie przyjedzie.
           Jest to trudny konkurs zarówno dla uczestników, jak i dla oceniających, szczególnie w przypadku najmłodszych uczestników, mamy do czynienia z bardzo krótkim programem. Wtedy zazwyczaj słuchamy tylko dwóch utworów, które są z założenia kontrastujące, ale w przypadku poczatkujących pianistów, trudno mówić o rzeczywistym kontraście. Niełatwo też stwierdzić, jak dalece predyspozycje zarówno do wykonywania muzyki Chopina, jak i czysto pianistyczne są udziałem tych młodych muzyków. Stąd życie to weryfikuje i nie wszyscy, którzy są w tej chwili dostrzeżeni, zostaną na estradzie. Część z nich z pewnością się wykruszy, ale było kilka takich talentów, które na pewno znajdą miejsce na estradzie i jeszcze nieraz o nich usłyszymy.

           Na podstawie tego, co Pan Profesor powiedział, sądzę, że poziom tegorocznej edycji był w sumie dobry.

           - Absolutnie tak, o czym świadczą właśnie wspomniane już nagrody ex aequo. Mieliśmy kłopot, jak docenić tych młodych artystów nie krzywdząc nikogo, ponieważ każdy z nagrodzonych reprezentuje jakieś walory, które warte są zauważenia. Bardzo trudno jest docenić, czy sprawność techniczna jest bardziej w cenie i należy ją promować bardziej niż, na przykład, wrażliwość na kolor dźwięku albo umiejętność kształtowania formy muzycznej.
           Różne są aspekty, które wpływają na wysokość oceny, ale ta ocena jest wypadkową ocen wszystkich jurorów. Spojrzenia są różne, ale nie było odstępstw i w większości przypadków głosowaliśmy bardzo podobnie. Pracowaliśmy w bardzo życzliwej atmosferze.

           Nasze spotkanie jest okazją, aby porozmawiać o Pana działalności artystycznej i pedagogicznej. Szukałam informacji o Panu w różnych źródłach, a z tego, co znalazłam, wynika, że szkołę muzyczną II stopnia ukończył Pan w Gdańsku, a później uzyskał Pan dyplom z wyróżnieniem w gdańskiej Akademii Muzycznej im. Stanisław Moniuszki w klasie prof. Zbigniewa Śliwińskiego. Czy wszystko, co związane z muzyką, zaczęło się w Gdańsku?

           - Nie, bo jestem z urodzenia Wielkopolaninem i prawie całą średnią szkołę uczyłem się w Poznaniu i na ostatni rok przeniosłem się do Gdańska do prof. Zbigniewa Śliwińskiego, wiedząc, jak dalece jest profesjonalnym pedagogiem i marząc o tym, żeby uczyć się w Jego klasie. Profesor zdecydował, że może się mną zaopiekować już w ostatniej klasie szkoły średniej (stąd rok średniej szkoły w Gdańsku) i później studia.
           Po studiach otrzymałem stypendium i odbyłem studia podyplomowe w Paryżu u Vlado Perlemutera oraz Suzanne Roche, później powróciłem do Gdańska. Może nie jest trafne spostrzeżenie, że cała moja działalność jest skupiona wokół Gdańska. To, co jest najważniejsze dla mnie, to nie tyle region, ile zakres działalności. Dla mnie najważniejsza jest pedagogika. Od wczesnej młodości marzyłem o tym, żeby pracować z młodymi ludźmi i wspólnie z nimi odkrywać piękno w muzyce. To mi się udaje zarówno na poziomie akademickim, jak i średnich szkół. Był czas, ze pracowałem też poza Gdańskiem, bo przez dziesięć lat prowadziłem także zajęcia w Akademii Sztuki w Szczecinie.
           Dla mnie najważniejszy jest kontakt z młodością, bo dzięki pracy z młodymi studentami, także się uczę. To nie jest proces jednostronny. Dzięki pracy z młodymi, udaje mi się zachować wrażliwość i sprawność intelektualną.
           To za każdym razem jest wielkie wyzwanie, bo bardzo ważne jest, kto przychodzi na studia, ale jeszcze ważniejsze jest, kto je kończy i otrzymuje dyplom. Im mniej można się było spodziewać, a osiągnięte zostały niespodziewane rezultaty, tym większa moja radość.

           Wykształcił Pan wielu pianistów i większość z nich pracuje w zawodzie.

            - Tak, to jest bardzo ważne i bardzo dużo osób pracuje też na uczelni, zarówno w Katedrze Fortepianu, jak i w Katedrze Kameralistyki. Mam tę satysfakcję, że mogą i chcą się dalej rozwijać, a otoczenie akceptuje ich pracę. Wielu moich wychowanków z sukcesami uczestniczyło w licznych międzynarodowych konkursach pianistycznych i koncertują, ciesząc się uznaniem publiczności.

           Pan także jest laureatem znaczących konkursów i długo prowadził działalność artystyczną. Koncertował Pan z powodzeniem w Polsce i za granicą, m.in. w Bułgarii, Francji, Niemczech, Słowacji, Stanach Zjednoczonych, Szwajcarii, Włoszech i Ukrainie.

           - Tak, ale to nigdy nie było pierwszoplanowe w moich zainteresowaniach. To prawda, że komunikowanie się z publicznością sprawia wielką przyjemność.
Dla mnie element nieodwracalności jest ograniczający. Wiadomo, że to jest ten moment, kiedy trzeba wyjść, zagrać i sprawa zostaje zamknięta. Natomiast w pracy pedagogicznej to jest proces, który dotyczy co najmniej dwóch osób. Mało tego, to dotyczy też utworu, nad którym pracujemy – oczywiście, że w pracy wykonawcy to także ma miejsce, bo wystarczy posłuchać nagrań tych samych utworów, nagranych w różnym okresie życia wykonawcy i zauważymy, że one są różne. Jednak to jest zawsze robione w pojedynkę, a wspólny kontakt i świadomość, że można komuś pomóc, jest czymś, co dla mnie jest najważniejsze.
Powodzenie na estradzie daje ogromną satysfakcję i wzruszenie, ale w moim wypadku pedagogika jest bardzo świadomym wyborem.

          Dla wszystkich młodych pianistów, którzy marzą o karierze estradowej, udział w konkursach jest niezbędny, bo niewielu jest artystów, którzy zrobili kariery bez udziału w konkursach.

          - Zgadzam się z pani opinią, chociaż wolałbym, żeby było inaczej. Zdarza mi się być też po drugiej stronie tej bariery, czyli pełnić rolę recenzenta czy jurora i wiem, jak wiele czynników wpływa na odbiór wykonania, od czego to dokładnie zależy. Często od pory występu, że gra się rano, a nie popołudniu, gra się w otoczeniu określonych artystów, a innego dnia można by było zagrać w otoczeniu innych i to też wpływa na ocenę. Juror jest tylko człowiekiem i podlega różnym wpływom, chociaż stara się za wszelką cenę być maksymalnie obiektywny. Każdy z nas ocenia indywidualnie, lecz kryteria każdego z nas są jednak odmienne.
           Ocenianie innych jest bardzo odpowiedzialną pracą i miło jest, kiedy się kończy takie współzawodnictwo z poczuciem, że nie ma konfliktu pomiędzy werdyktem, a własnym poglądem na to wykonanie, ponieważ, jak już wspomniałem, werdykt jest sumą wszystkich ocen.

           Chcę jeszcze powrócić do pana działalności, ponieważ oprócz tego, że ma Pan swoją klasę, w przeszłości długo był Pan kierownikiem Katedry Fortepianu w Akademii Muzycznej w Gdańsku i dwukrotnie był Pan rektorem tej uczelni. Wiele czasu i energii musiał Pan poświęcić, bo przecież dzięki Pana staraniom Akademia Muzyczna przeniesiona została do nowej siedziby oraz zapoczątkował Pan budowę Sali koncertowej.

           - Rozmowę na ten temat zacznę od stwierdzenia, że nigdy nie przypuszczałem, że kiedykolwiek będę to stanowisko piastował. To zawsze było bardzo dalekie od moich zainteresowań.
Przede mną funkcję rektora pełnił prof. Roman Suchecki, świetny wiolonczelista i wspaniały człowiek, który darzył mnie przyjaźnią.
Pamiętam, że kiedyś wieczorem zatelefonował do mnie i poprosił, czy mogę mu pomóc, pełniąc funkcję prorektora do spraw nauki. Pomyślałem, że jeżeli ktoś w ten sposób ze mną rozmawia, to ja powinienem pomóc i zdecydowałem się podjąć to wyzwanie.
            Zapewne pani też należy do takiego grona ludzi, którzy jeżeli się decydują i biorą za coś, to chcą to zrobić najlepiej, jak potrafią. Tak też było w moim przypadku. Było wielkie wyzwanie przed społecznością akademicką, ponieważ pracowaliśmy w bardzo złych warunkach, od lat walczyliśmy o nową siedzibę i trzeba było to zrobić. Starałem się to zrobić, ale muszę bardzo wyraźnie podkreślić, że nie była to zasługa jednej osoby, ale całej grupy ludzi, którzy pomagali mi bardzo intensywnie, wspierali i w rezultacie udało się.
            Pierwszy etap, który jest najważniejszy, to zaplecze lokalowe, które udało się zorganizować. Natomiast cała reszta, czyli stworzenie takiej atmosfery twórczej pracy, która jest otwarta na kreację wszystkiego, co nowe, wartościowe – to jest proces, którego jedno pokolenie nie dokona.
To trwa. Ja jestem przekonany, że to się uda i bardzo wierzę we wszystkich młodych ludzi, którzy na uczelni zostają, licząc na to, że oni też będą traktować tę szkołę jako swój dom – tak jak dla mnie to zawsze był mój dom. Wierzę, że ta uczelnia będzie rozkwitać dalej.
            Chcę jeszcze podkreślić, że kierowałem Akademią Muzyczną w Gdańsku w dobrym czasie, bo był to czas przemian. Wtedy wszyscy byli pełni entuzjazmu i wiary w to, że będzie lepiej, że musi się to wszystko udać. Na swojej drodze spotkałem wiele osób – nie tylko ze społeczności naszej akademii, ale z władz miasta, ze środowiska Gdańska i nie tylko – życzliwych i utożsamiających się z tym sukcesem, który uczelnia mogła zrealizować, a który był sukcesem całego ośrodka, jakim jest Gdańsk i Trójmiasto. To był naprawdę fantastyczny czas.
            Z dużym wzruszeniem wspominam spotkanie z Ministrem Obrony, ponieważ ten obiekt był własnością MON-u. Kiedy zadzwoniłem do Warszawy w sprawie potwierdzenia terminu, okazało się, że spotkam się z ministrem Zbigniewem Okońskim, z którym razem kończyliśmy szkołę muzyczną.
Jak podpisywałem umowy notarialne, podczas przekazywania tych obiektów, to zastanawiałem się, na jakie ogromne sumy to wszystko opiewa, ale wszystko jest obecnie skupione w jednym miejscu i młodzież ma dobre warunki do pracy. Jeszcze są w planach kolejne rozbudowy, bo uczelnia się rozwija, powstają nowe kierunki i nawet tak duży obiekt też nie wystarcza.

            Wracając na zakończenie do tegorocznego VI Międzynarodowego Podkarpackiego Konkursu Chopinowskiego, zapytam jeszcze, czy organizatorzy stworzyli jurorom dobre warunki pracy?

            - Znakomite. Twierdzę, że atmosfera w tej szkole jest fantastyczna. Nie budynek jest elementem spajającym, tylko ludzkie serca i entuzjazm ludzi. Jestem pełen podziwu zarówno dla organizacji, jak i samej idei konkursu. Twierdzę, że konkurs się rozwija i jest uznawany nie tylko w Polsce jako ważny.
             Zaistniała sytuacja troszkę ograniczyła możliwości, ale kiedy wszystko już powróci do normy, Międzynarodowy Podkarpacki Konkurs Chopinowski będzie się rozrastał i stanie się jednym z najważniejszych konkursów chopinowskich dla młodzieży.

             Na stronie internetowej konkursu mogą Państwo posłuchać występów laureatów wszystkich kategorii wiekowych tegorocznej edycji. Gratulujemy wszystkim uczestnikom.
Panie Profesorze, bardzo dziękuję za spotkanie i poświęcony mi czas.

             - Miło mi było z panią porozmawiać i również bardzo dziękuję za spotkanie.

 Zofia Stopińska

       Zapraszam Państwa na spotkanie z maestro Tadeuszem Wojciechowskim, znakomitym dyrygentem, wiolonczelistą i kameralistą. To spotkanie planowałam już od dawna. Po kilku latach spotkaliśmy się we wrześniu ubiegłego roku, podczas II Międzynarodowego Konkursu Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie, nie było czasu na dłuższą rozmowę i umówiliśmy się na spotkanie w pierwszych dniach lutego, bo Maestro miał dyrygować koncertem symfonicznym 4 lutego. Z powodów niezależnych od organizatorów ten koncert nie mógł się odbyć i dlatego zabiegałam o rozmowę na odległość, którą zapisałam na stronach Klasyki na Podkarpaciu.

        Już dawno nie dyrygował Pan Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej, ale wytrwali melomani miło wspominają koncerty rzeszowskiej orkiestry pod pana batutą. W latach 1998-2004 był Pan dyrektorem artystycznym naszej Filharmonii i Muzycznego Festiwalu w Łańcucie. Myślę, że pan także sympatycznie wspomina ten czas.

        - Tak, wspominam bardzo sympatycznie współpracę nie tylko z orkiestrą, ale również ze wszystkimi pracownikami Filharmonii Rzeszowskiej, bo nazwa Filharmonia Podkarpacka została nadana nieco później. W ostatnich latach nie mieliśmy wspólnych przedsięwzięć artystycznych, ale z planów, które mamy z panią dyrektor Martą Wierzbieniec, wynika, że to się zmieni i niebawem się u Państwa pojawię.
Miało się to odbyć w lutym, ale ze względu na skutki pandemii, bo duża część orkiestry była na początku lutego na kwarantannie, koncert nie mógł się odbyć. Przesunęliśmy ten koncert na koniec września i mam nadzieję, że tym razem nam się uda.

        Znany jest Pan jako dyrygent, ale wiem, że jako chłopiec współpracował Pan, jako członek chóru, z Teatrem Narodowym w Warszawie, kierowanym przez wybitnego reżysera Kazimierza Dejmka. Później uczył się Pan grać na wiolonczeli i można powiedzieć, że zrobił Pan karierę jako wiolonczelista. Nigdy nie pytałam, czy faktycznie wszystko zaczęło się od wiolonczeli?

        - Można tak powiedzieć, chociaż już wtedy myślałem o dyrygowaniu. Jako dzieciak grałem przez rok na skrzypcach, ale moja pani profesor powiedziała, że zbyt szybko ręka mi rośnie i będę miał problemy z graniem na skrzypcach. Wtedy zostałem „przekwalifikowany” na wiolonczelę i tak już pozostało. Wkrótce wiolonczela stała się moją pierwszą miłością, bo brzmienie tego instrumentu jest ciekawsze, głębsze od brzmienia skrzypiec. Bardzo się temu instrumentowi w okresie młodzieńczym oddałem i bardzo byłem z tego powodu szczęśliwy, ale ciągle fascynowało mnie dyrygowanie.
        Jako młody chłopak chodziłem na koncerty do Filharmonii Narodowej i nie tylko słuchałem muzyki – różnych koncertów, symfonii i wielkich form oratoryjnych, ale także bacznie obserwowałem występujących solistów, muzyków orkiestrowych i dyrygentów. Ciągle inspirowała mnie osoba dyrygenta, bo zauważyłem, że dyrygent „pociąga za sznurki” i ma możność wpływania na to, co słyszymy, na to, co się dzieje na estradzie podczas wykonywania dzieła. To także po latach miało wpływ, że poszedłem w tym kierunku.

        Z wiolonczelą był Pan długo związany, bo przecież ukończył Pan szkoły I i II stopnia na tym instrumencie oraz studia w Akademii Muzycznej w Warszawie w klasie prof. Andrzeja Orkisza, z powodzeniem uczestniczył Pan w konkursach, a także pojechał Pan po warszawskich studiach do Paryża, aby doskonalić umiejętności w tamtejszym konserwatorium.

        - Studia paryskie to był pewien epizod, który był zaplanowany nieco inaczej, bo wszystko odbywało się w trakcie moich studiów w Warszawie. Plan był taki, że będę kontynuował studia w Paryżu.
Ze względu na różne problemy czysto formalne – paszport, brak możliwości przyjazdu do Polski na krótko – jak wróciłem po roku do Polski, to się okazało, że mam problem z powrotem do Paryża i wtedy pozostałem w Polsce i dokończyłem studia wiolonczelowe, i rozpocząłem studia dyrygenckie. Ten czas spędzony w Paryżu był niezwykle pouczający dla mnie i bardzo ciekawy również artystycznie, bo jako wiolonczelista współpracowałem z kilkoma orkiestrami symfonicznymi, jako muzyk doangażowany, i dzięki temu miałem możliwość zetknięcia się z wieloma dyrygentami, a byli wśród nich bardzo sławni na całym świecie mistrzowie batuty. Ten okres był dla mnie kolejną inspiracją do tego, żeby po powrocie spróbować rozszerzyć swoje studia o Wydział Dyrygentury.

        Był Pan także członkiem kwartetu smyczkowego, którego występy cieszyły się dużym powodzeniem. Proszę przypomnieć także skład tego zespołu.

         - Owszem, byłem członkiem kwartetu smyczkowego, który prowadził znakomity i znany, szczególnie w Rzeszowie, skrzypek prof. Mirosław Ławrynowicz.
Do śmierci Mirosław był dyrektorem artystycznym Międzynarodowych Kursów Muzycznych w Łańcucie, doskonale kontynuował to wielkie przedsięwzięcie po swoim profesorze Zenonie Brzewskim. Przy okazji koncertów w Filharmonii Rzeszowskiej, które otwierały prowadzone przez niego kolejne edycje kursów, mieliśmy okazję powspominać naszą pracę w zespole kameralnym.
        Pytała pani o skład zespołu – pierwszym skrzypkiem był oczywiście Mirosław Ławrynowicz, na drugich skrzypcach grał Maciej Rakowski, który po rozwiązaniu kwartetu wyjechał do Londynu i przez wiele lat był członkiem English Chamber Orchestra, a altowiolistą u nas był Janusz Nosarzewski, który również wyjechał za granicę i bardzo długo był pierwszym altowiolistą orkiestry w Getyndze.
Mam wspaniałe wspomnienia z tej współpracy. Braliśmy m.in. udział w Konkursie Muzyki Współczesnej „Gaudeamus” w Rotterdamie w 1973 roku i zdobyliśmy III nagrodę, co dla nas, jeszcze studentów, było wielkim wyróżnieniem.
        Kameralistyka również mnie inspirowała i pociągała. Jak wróciłem z Paryża, założyliśmy Trio fortepianowe, które działało dość krótko, a w składzie tego zespołu były wybitne instrumentalistki – skrzypaczka Kaja Danczowski i pianistka Maja Nosowska, z którą długo współpracowałem jako student, ponieważ była etatową pianistką, która nam akompaniowała w klasie prof. Andrzeja Orkisza.

        Dość długo było tak, że studiując, równolegle pracował Pan w kilku miejscach. Był Pan także koncertmistrzem Polskiej Orkiestry Kameralnej w bardzo intensywnym okresie działalności tego zespołu. Koncertowaliście bardzo dużo w Polsce, Wielkiej Brytanii i Włoszech, nagrywaliście często dla wytwórni EMI. Jestem przekonana, że współpraca z założycielem tej orkiestry - Jerzym Maksymiukiem, miała duży wpływ na Pana osobowość i na rozwój.

        - Z mistrzem Jerzym Maksymiukiem znamy się całe lata, bo miałem przyjemność poznać go zaraz po ukończeniu szkoły muzycznej I stopnia. Już wtedy miał ukończone studia pianistyczne, rozpoczynał działalność jako dyrygent oraz był w trakcie studiów kompozytorskich i dyrygenckich.
        Teraz jak spotykamy się prywatnie, to wspominamy różne wydarzenia. Pamiętam, jak Jerzy Maksymiuk prowadząc orkiestrę młodzieżową, znając moje marzenia o dyrygenturze, pozwalał mi wziąć batutę do ręki i dyrygować pod swoją kontrolą. Umożliwił mi to w wieku 14 lat. Później spotkaliśmy się i współpracowaliśmy w Polskiej Orkiestrze Kameralnej, co zaowocowało pięknymi koncertami i nagraniami dla firmy EMI – pamiętam, że nagrywaliśmy divertimenta Mozarta, sonaty Rossiniego, symfonie Haydna.
         To był dla mnie bardzo intensywny okres, bo w tym czasie byłem już asystentem dyrygenta w Teatrze Wielkim. Musiałem jakoś łączyć wszystkie moje aktywności, ale ostatecznie skupiłem się na dyrygowaniu i później już coraz mniej czasu miałem na kameralistykę.

          Dyrygenturę studiował Pan u prof. Stanisława Wisłockiego, wybitnego dyrygenta i pedagoga, Rzeszowianina z urodzenia, który wychował wielu świetnych dyrygentów. Wtedy już Pan pracował jako zawodowy muzyk.

          - Pracowałem już zawodowo jako dyrygent, nie mając jeszcze ukończonych studiów na Wydziale Dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, bo dyplom uzyskałem 1979 roku, a od grudnia 1976 roku już pracowałem w Teatrze Wielkim jako asystent dyrygenta.
W tym samym czasie kontynuowałem działalność jako prowadzący grupę wiolonczel w Polskiej Orkiestrze Kameralnej.

          Nagrody w konkursach dyrygenckich w Besancon i w Katowicach zdobył Pan jeszcze w czasie studiów dyrygenckich?

          - Tuż po studiach dyrygenckich brałem udział w Międzynarodowym Konkursie dla Młodych Dyrygentów i otrzymałem tam drugie miejsce i w Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach, gdzie dostałem III nagrodę. Te konkursy zaowocowały wieloma propozycjami i moja działalność dyrygencka rozpoczęła się na dobre.
          W 1982 roku zostałem zaproszony do Duńskiej Opery Królewskiej w Kopenhadze, gdzie w latach 1983-1996 pełniłem funkcję głównego dyrygenta. W tym czasie występowałem w tak prestiżowych teatrach świata, jak Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Teatro La Fenice w Wenecji, Teatro La Felice w Genui, Opera Królewska w Sztokholmie i Opera w Oslo.
          Po powrocie do Polski byłem dyrektorem Orkiestry i Chóru Polskiego Radia w Krakowie, a później zostałem zaproszony do objęcia stanowiska dyrektora Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie.
Nie będę Państwa zanudzał swoim życiorysem, ale dużo było jeszcze tych aktywności, zanim dotarłem do Rzeszowa. Bardzo mile i pięknie wspominam ten sześcioletni okres, który po pewnej cezurze odradza się i będzie kontynuowany, a najbliższy koncert, jak już wspomniałem, mam zaplanowany pod koniec września.
W sensie repertuarowym to będzie podróż do przeszłości, bo będziemy grali utwory, które z zespołem Filharmonii Rzeszowskiej graliśmy dwadzieścia lat temu podczas tournée w Stanach Zjednoczonych.

          Nie możemy pominąć faktu, że we wrześniu 2009 roku został Pan dyrektorem artystycznym Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus, która ma za zadanie przygotować młodych utalentowanych muzyków do pracy w orkiestrach.

          - Taki był cel stworzenia tego zespołu. Miał to być rodzaj stypendium dla młodych muzyków, którzy w czasie pracy w tej orkiestrze mieli się zapoznać z repertuarem polskich orkiestr oraz z problemami, z jakimi się spotkają jako zawodowi muzycy. Stworzenie tej orkiestry zaproponował maestro Jerzy Semkow, z którym również współpracowałem.
          Kiedyś po koncercie w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, podczas którego wykonana została VII Symfonia Antona Brucknera pod batutą Jerzego Semkowa, Maestro zadał pytanie: „Co ci młodzi ludzie po studiach robią?” Odpowiedź była brutalna, ale prawdziwa, że często zmieniają zawód, bo nie mogą znaleźć pracy w swoim zawodzie.
Po namyśle Maestro Semkow zaproponował stworzenie orkiestry, która by przedłużała działalność muzyczną utalentowanych instrumentalistów, absolwentów akademii muzycznych, a jednocześnie przygotowywała do pracy w zespołach profesjonalnych, w sensie znajomości repertuaru orkiestrowego.
          Taki zespół został stworzony, a ja prowadziłem go przez sześć lat – najpierw jako dyrektor artystyczny, a potem jako dyrektor naczelny. Pierwszy nabór trwał przez ponad tydzień. Zgłosiło się około 300 osób z całej Polski, ale poziom, który nas interesował, pozwolił zakwalifikować tylko około 40 osób. Przesłuchania odbywały się regularnie co kilka miesięcy i ostatecznie stworzono 70-osobowy zespół, który był finansowany przez Ministerstwo Kultury. Przyjęci do orkiestry muzycy mogą grać w niej do ukończenie 30 lat. Jest duża rotacyjność, ale chodzi o to, aby jak największa ilość młodych muzyków przewinęła się przez ten zespół.
          Bardzo dobrze wspominam ten okres i przekonałem się, że mamy w Polsce wielu utalentowanych młodych muzyków, którym trzeba pomagać. Bardzo dobrze, że ten zespół nadal istnieje i młodzi ludzie mogą zdobywać doświadczenie i przygotowywać się do pracy w swoim przyszłym zawodzie.

          Ma Pan w repertuarze ogromną ilość utworów i są to zarówno dzieła operowe, symfoniczne jak i wielkie formy oratoryjno-kantatowe. Czy jest muzyka, może gatunek, bliższy Pana sercu?

          - Jest ogromna ilość wspaniałych partytur, po które nie jest człowiek w stanie sięgnąć w ciągu całego życia. Odpowiem banalnie, mnie interesuje muzyka dobra, bo są także utwory nieco słabsze, których jeśli nie muszę, to nie zamieszczam w repertuarze swoich koncertów.
Wszystkie formy muzyki były mi bardzo bliskie i są mi bliskie. Jestem usatysfakcjonowany tym, że miałem możliwość od dzieciństwa stykać się ze wspaniałymi utworami oraz ze wspaniałymi wykonawcami.

          Czekamy na Pana w Rzeszowie pod koniec września i liczę na spotkanie, bo zawsze znajdzie się temat do ciekawej rozmowy.

          - Dziękując za zaproszenie do rozmowy, chcę przekazać moje najcieplejsze myśli całemu zespołowi Filharmonii Podkarpackiej – dyrekcji oraz wszystkim pracownikom i podziękować za ich życzliwość do mnie, bo różnie to w życiu bywa.
          Biorąc udział w pracach jury II Międzynarodowego Konkursu Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie, w kategorii zespołów kameralnych, spotkałem się z wieloma osobami pracującymi w Filharmonii Podkarpackiej i nasze kontakty były bardzo ciepłe, i pełne życzliwości. Bardzo się z tego cieszę i z radością pojawię się na scenie z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej.

Z maestro Tadeuszem Wojciechowskim, znakomitym dyrygentem, wiolonczelistą i kameralistą rozmawiała Zofia Stopińska 10 marca 2022 roku.

        Nadzwyczaj piękny koncert odbył się 25 lutego w Filharmonii Podkarpackiej. Ramy programu w wykonaniu Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej, którą dyrygował Jiři Petrdlík, stanowiły dwa wspaniałe dzieła - Uwertura koncertowa „Bajka” Stanisława Moniuszki oraz II Symfonia C-dur Roberta Schumanna. W centrum uwagi publiczności było niezwykłej urody „Concierto de Aranjuez” Joaquina Rodrigo, czołowego hiszpańskiego kompozytora. Partie solowe w tym utworze wykonał Krzysztof Meisinger, jeden z najbardziej fascynujących i charyzmatycznych gitarzystów, znanych na całym świecie. Jego wspaniała, niezwykle osobista kreacja i znakomita współpraca z orkiestrą i dyrygentem sprawiły, że wykonane dzieło zostało entuzjastycznie przyjęte przez publiczność, podobnie jak "Asturias" Isaaca Albeniza – utwór wykonany na bis. Bardzo się cieszę, że Krzysztof Meisinger zgodził się na rozmowę po koncercie i mogę Państwa zaprosić na spotkanie z tym znakomitym artystą.

       Ogromnie się cieszymy, że po wielu wspaniałych koncertach w Polsce i na całym świecie, mogliśmy oklaskiwać Pana w Rzeszowie. Jeżeli czegoś nie przegapiłam, to chyba po raz pierwszy wystąpił Pan z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej.

       - To prawda, że z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej zetknąłem się po raz pierwszy jako muzyk, ale nie był to mój pierwszy koncert w tej sali, bo parę lat temu debiutowałem tutaj z Sinfonią Varsovią.
Pierwszy raz wystąpiłem także pod batutą maestro Jiři Petrdlika. To wspaniały dyrygent i praca z nim sprawiła mi dużo przyjemności. Bardzo mi miło, że zostałem zaproszony do wykonania tego koncertu.

      Jestem przekonana, że bardzo często jest Pan proszony o wykonanie „Concierto de Aranjuez” na gitarę i orkiestrę Joachino Rodrigo – bo to niezwykłej urody dzieło.

       - Tak, wielokrotnie ten koncerty grałem i wykonam go kilka razy w czasie najbliższych dwóch miesięcy w fantastycznych salach, a jedną z nich będzie wiedeńska Musikverein. Jest to utwór, którym Rodrigo mocno naznaczył gitarę, a stało się tak dlatego, że jest to utwór świetnie napisany, z przepiękną partią dla solowej gitary i dlatego ta muzyka nierozerwalnie się związała z gitarą.
      Wiele było prób dołączenia utworów do tego żelaznego repertuaru gitarowego, wiele koncertów zostało napisanych, albo w podobnym charakterze, albo w podobnej instrumentacji, ale jednak, jeżeli chodzi o repertuar gitarowy, „Aranjuez” jest tym numerem jeden.

       Ostatnie dwa lata zmieniły artystyczne plany chyba wszystkim muzykom - pewnie także i Pana to spotkało.

       - Oczywiście, nie obyło się bez konsekwencji, natomiast muszę powiedzieć, że w tym wszystkim można znaleźć równowagę, pewnego rodzaju działania, które były możliwe na ten czas.
Było może mniej koncertów, nie wszystkie dedykowane publiczności na żywo, ale kontakt z muzyką i z innymi muzykami był możliwy.
Była to pewnego rodzaju epoka, która jeszcze trwa, ale liczę na to, że to szybko się skończy i powoli będziemy wracać do równowagi, co zaowocuje co najmniej taką ilością koncertów, jaką mieliśmy dwa lata temu.

       Mieszka i działa Pan w Szczecinie, czyli w mieście najbardziej oddalonym od Rzeszowa, ale wiem, że odbyło się wiele zainicjowanych przez pana wydarzeń – między innymi w sierpniu 2021 roku udało się zorganizować piątą edycję „MEISINGER Music Festiwal”.

       - Już czwarta edycja, w 2020 roku, miała na celu pomagać wybitnym polskim artystom. W 2021 roku także był organizowany z tą myślą, ale mogliśmy sobie pozwolić na zaproszenie również artystów z zagranicy, chociaż do końca było to obarczone pewnego rodzaju ryzykiem.
       Teraz myślimy już o tegorocznej edycji, która jest już zaplanowana. Mamy pomysły, jak festiwal rozwijać. Bardzo mi zawsze zależy, żeby wszystko, co robię, rozwijało się w dobrym kierunku. Pracujemy, żeby festiwal nabierał rozmachu, poszerzał się jego zasięg i utrwalały się tradycje, które chcę, aby były z nim związane.
Cieszę się, że pomimo wielu przeciwności udało się zrealizować dwie poprzednie edycje, natomiast tegoroczna edycja zapowiada się jako najbardziej spektakularna z dotychczasowych. Będziemy na bieżąco informować o programie i przebiegu tegorocznej edycji.

       Być może nie wszyscy czytelnicy wiedzą o nagranych przez Pana płytach. Wszystkie są warte uwagi ze względu na znakomicie wykonane przez Pana partie solowej gitary, ale także ze względu na innych solistów czy orkiestry, które Panu towarzyszyły.

        - Tych płyt się sporo nazbierało. W tej chwili jestem „w stajni” jednej z najwybitniejszych wytwórni świata – mowa tutaj o brytyjskiej firmie CHANDOS.
Ostatnia płyta, która została tam wydana, i ku mojej wielkiej radości święci tryumfy na całym świecie, zatytułowana jest „Elogio de la guitarra”. Jest to płyta solowa, na której zamieściłem utwory, które zawsze chciałem nagrać. Mowa tutaj o utworach należących do żelaznego repertuaru gitarowego i także troszkę mniej znanych, takich jak: ”Capriccio Diabolico” Mario Castelnuovo-Tedesco, „Wariacjach na temat Sora” Miguela Llobeta, Joaquina Rodrigo „Inwokacji i tańcu” oraz utworze tytułowym „Elogio de la guitarra”.
Wszystkie te utwory sprawiły, że ta płyta stała się dla mnie pewnego rodzaju „kamieniem milowym”, ale nie poprzestajemy na tym, bo kolejne dwie płyty już są zaplanowane. Zarówno repertuar, jak i muzycy, którzy ze mną wystąpią, będą dla mnie czymś wspaniałym i już się bardzo cieszę na te dwie płyty.
        Natomiast z wcześniejszych płyt wymienię: „Melodia Sentimental” nagraną w londyńskiej Abbey Road Studio z orkiestrą Academy of St Martin in the Fields pod dyrekcją José Maria Florêncio, „ASTOR” z Sinfonią Varsovią, dwupłytowy album „Meisinger”, na którym zamieszczone jest chociażby „Concierto de Aranjuez” z Filharmonia Praską, Kwintety Boccheriniego nagrane z Kwartetem Filharmoników Berlińskich, muzyka Villi Lobosa nagrana wspólnie ze zjawiskową Sumi Jo. Trochę tych nagrań się uzbierało.

        Myślę, że należy jeszcze wymienić nagraną niedawno płytę z Agnieszką Rehlis.

        - Chodzi pani o płytę „Pieśni nocą śpiewane” z muzyką Bartłomieja Marusika. Jest to bardzo mi bliska emocjonalnie płyta. Z Agnieszką Rehlis, jedną z najlepszych śpiewaczek świata, planowaliśmy płytę duetową z ogólnodostępnym i dość popularnym repertuarem. Zostało nam jeszcze trochę czasu na płycie i 15 minut trzeba było czymś dopełnić. Poprosiłem Bartłomieja Marusika, mojego serdecznego przyjaciela, aby napisał kilka utworów na tę płytę. Obiecał, że zrobi to bardzo chętnie, bo ma już swoje ulubione wiersze Bolesława Leśmiana.
        Po kilku pierwszych pieśniach, które napisał i przesłał mi, zadzwoniłem do Agnieszki z propozycją, aby nagrać wyłącznie jego pieśni, które są tak piękne, tak wyjątkowe i tak nowe, że powinniśmy poświęcić im oddzielną płytę. Bartek Marusik pisze dość szybko i wkrótce mieliśmy komplet tych pieśni. Są absolutnie przepiękne, bardzo intymne w wyrazie, w słowie, w muzyce. Pojawiają się w nich echa muzyki Jana Sebastiana Bacha, pojawia się też muzyka Heitora Villi-Lobosa w nawiązaniu charakterologicznym, pojawia się też momentami piosenka aktorska. Jest to coś niesamowitego, coś, czego wcześniej nie było i coś, co sprawiło Agnieszce i mnie olbrzymią frajdę podczas nagrywania tej płyty.
        Niezwykle się cieszymy, że ta płyta była nominowana do zeszłorocznych Fryderyków. Zależało mi na tym nie ze względu na siebie, ale też i na tym, żeby nazwisko Marusik pojawiło się w szerszym obiegu muzycznym, bo jest to bardzo zdolny i niebywale interesujący kompozytor.

        Pana gra inspiruje także innych współczesnych twórców, którzy piszą dla Pana utwory.

        - Tak, co jakiś czas na moja skrzynkę mailową docierają utwory pisane przez kompozytorów, których nigdy w życiu nie spotkałem. Przysyłają mi utwory z dedykacją, z intencją, abym je kiedyś wykonał.
Niedawno otrzymałem partyturę koncertu na tematy z „Carmen”. Skomponowała ten niezwykle interesujący koncert Anna Segal. Utwór napisany jest na gitarę i orkiestrę smyczkową , fortepian i perkusję. Mam nadzieję, że niebawem będę mógł zaprezentować to przepiękne dzieło.
Bardzo mnie cieszą te nowe utwory na gitarę, bo repertuar na ten instrument ciągle jest troszeczkę ograniczony, natomiast każdy nowy utwór sprawia, że staje się jeszcze bogatszy.

        Długo trzeba by było wymieniać wszystkie wspaniałe sukcesy, które odnosił Pan i nadal odnosi na całym świecie. Wiadomo, że każdy kosztował sporo czasu i pracy, ale mają w nich udział także Pana mistrzowie. Nawet pierwszy nauczyciel, który zauważy talent i prawidłowo ustawi aparat gry, jest bardzo ważny, bo pozwala na szybki rozwój młodemu człowiekowi.

         - Oczywiście. Niedawno, bo miesiąc temu, miałem okazję zagrać po wielu latach dla mojego pierwszego nauczyciela, którym jest pan Bolesław Brzonkalik, który mieszka i pracuje w Głogowie, z którego pochodzę. Dla mnie osobiście było to wielkie wydarzenie, bo spotkaliśmy się na moim recitalu w Bystrzycy Kłodzkiej. Miałem okazję do wspomnień i satysfakcję z gry dla mojego pierwszego wybitnego pedagoga.
         Później tych mistrzów było kilku. Kolejnym pedagogiem, który wywarł na mnie ogromny wpływ, był Aniello Desiderio, włoski gitarzysta i pedagog, z którym przez cały czas pozostajemy w kontakcie. Chcę podkreślić, że była to dla mnie postać niebywale inspirująca, która otworzyła mi kolejne drzwi w pracy nad muzyką.
         Trzecim mistrzem jest Christopher Parkening, gitarzysta amerykański, który był protegowanym Andrésa Segovii. Christopher Parkening to człowiek emanujący własnym światłem, niesamowitą energią, a poza tym jest to legenda, która swoje doświadczenia, swoją pracę koncertową przekazuje obecnie młodym gitarzystom w Pepperdine University w Malibu. Spotkanie i praca z nim były czymś absolutnie wyjątkowym. Te skrzydła, które mam, to jest głównie jego zasługa, ale również pozostałych dwóch mistrzów, z którymi pracowałem i cały czas jesteśmy w kontakcie. Dzielenie się z nimi swoimi doświadczeniami, możliwość zapytania o radę albo przesłanie płyt i ich opinia są dla mnie bardzo ważne. Zawsze pamiętam o tym, skąd pochodzę i dzięki komu jestem, kim jestem.

        Możemy już Pana zaliczać do artystów średniego pokolenia, ma Pan dużo wiedzy i doświadczeń, czy nie najwyższa pora, aby dzielić się nimi z młodymi gitarzystami, którzy pragną zostać mistrzami?

         - Ja to już robię, prowadząc kursy.

         Mnie jednak chodziło o prowadzenie klasy gitary w Akademii Muzycznej.

          - Zastanawiałem się nad tym, bardzo lubię prowadzić różne kursy, a wyławianie niesamowitych talentów, na które trafiam w pracy z młodymi, sprawia mi wielką radość i mam ogromną frajdę, że mogę pomóc tym osobom. Chcę z nimi zawsze pozostawać w kontakcie i dawać im to, co najlepsze.
         Natomiast etatowa praca w Polsce, na uczelni wyższej w obecnym kształcie, absolutnie nie wchodzi w grę.

         Publiczność siedząca na widowni często nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważny dla każdego muzyka – solisty jest instrument. Pewnie niewiele osób wie, ile starań kosztowało Pana zdobycie wymarzonego instrumentu.

         - Takiej gitary nie można kupić w żadnym sklepie muzycznym, bo one oferują gitary szkolne, przeznaczone dla uczniów. Gitary przeznaczonej do gry solowej w sklepie się nie znajdzie, chyba, że w takich bardzo specyficznych kilku sklepach na świecie.
         Mój instrument był budowany dla mnie dość długo, bo przez dwa lata. W momencie, kiedy ten instrument trafił do mych rąk, a niebawem będzie to już siedem lat, to nie mam chęci dotykania innych instrumentów.
Niedawno prowadziłem kurs za granicą i kilku lutników przy okazji festiwalu gitarowego, który się tam odbywał, miało swoje wystawy i zostałem poproszony o poprowadzenie lekcji na innym instrumencie, żeby go przy okazji wypróbować. Muszę powiedzieć, że czułem się bardzo nieswojo, bo jednak instrument, na którym się gra, jest niezwykle ważny.
         Instrument, który mam, tutaj mowa o kopii gitary Ignacio Flety, którą zbudował dla mnie Andres Sterner, amerykański lutnik. Jak już powiedziałem, on ten instrument budował specjalnie dla mnie przez dwa lata i to była „miłość od pierwszego wejrzenia”, która trwa do dziś.
Poleciałem po ten instrument do Stanów Zjednoczonych, bo nie chciałem, żeby był do mnie wysłany.
         Dobrze pamiętam, że po dość długim locie, z dwiema przesiadkami, bardzo późno doleciałem do miejscowości, w której wtedy mieszkał Anders, bo w okolicach północy.
W pierwszej chwili powiedziałem, że nie chcę teraz dotykać tej gitary, bo chcę się wyspać i rano na niej coś zagrać. Anders wtedy powiedział – ona jest w tym pokoju i jak chcesz, możesz ją zobaczyć.
Oczywiście, że wziąłem ją do ręki, usiadłem i zacząłem na niej grać. Zobaczyłem, że Anders Sterner ma łzy w oczach, bardzo się wzruszył, że odbieram ten instrument osobiście, a po drugie, że stworzył coś, co żyje, co ma duszę, chociaż gitara, w przeciwieństwie do instrumentów smyczkowych, nie posiada duszy fizycznej, ale „duchową duszę” ten instrument ma.
         Od momentu, kiedy ten instrument trafił do mych rąk, nie mam chęci do dotykania innych instrumentów. Może nie jest to do końca normalne, ale ja czuję, jak ten instrument się rozwija, jak na mnie reaguje, jak ten instrument stał się mną, a ja nim. Ta gitara jest mi tak bliska, że nie mógłbym jej zamienić na cokolwiek innego.

         Bardzo się cieszymy, że z tym samym programem, który usłyszeliśmy dziś w Rzeszowie, wystąpicie 11 marca w Wiedniu. Słynna Goldener Saal Wiener Musikverein jest Panu dobrze znana, Orkiestrze Filharmonii Podkarpackiej i Jiřiemu Petrdlikovi również, stąd przygotowanie się do koncertu nie sprawi trudności.

         - Ma pani rację. Ja debiutowałem tam w zeszłym roku, z moją orkiestrą Poland baROCK. Koncert był fantastyczny, zakończony owacją na stojąco. Tam panuje niesamowita atmosfera – tam Muzy latają po sali. To jest sala, która sprawia, że grając daje się z siebie maksimum. Tam wszystko ożywa – muzyka staje się żywą istotą.
         Bardzo się cieszę na ten koncert, bo wykonanie „Concierto de Aranjuez” w takiej sali jest marzeniem wielu gitarzystów, a przy okazji zagranie go z tak znakomitą orkiestrą i tak świetnym dyrygentem, z pewnością sprawi mi ogromną radość.

         Ja także jestem przekonana, że będzie to dla wszystkich piękny, niezapomniany czas, a skoro tak dobrze Pan mówi o naszej orkiestrze, to może po tym debiucie będą następne wspólne występy na Podkarpaciu.

          - Ja z wielką radością tutaj przyjeżdżam, bo południe Polski jest czymś niesamowitym. Niedawno byliśmy z żona i synkiem na kilkudniowym wypoczynku na Dolnym Śląsku. Takie wyjazdy pokazują, że żyjemy w pięknym kraju, który ma historię na wyciągnięcie ręki i można tę historię chłonąć i przeżyć piękne chwile.
Tak samo jest w Małopolsce i na Podkarpaciu, gdzie z wielką radością chcę wracać.

Z Krzysztofem Meisingerem, światowej sławy polskim gitarzystą, po koncercie w Filharmonii Podkarpackiej rozmawiała Zofia Stopińska 25 lutego 2022 roku.

Niedawno ukazała się nakładem DUX Recording Producers płyta zatytułowana „MODERN LULLABIES”, a jej wykonawcami są znakomici artyści: flecistka Agata Kielar-Długosz i Carlos Peña Montoya – harfa.

Aby przybliżyć Państwu to niezwykle ciekawe wydawnictwo, poprosiłam o rozmowę dr hab. Agatę Kielar-Długosz, świetną polską flecistkę, animatorkę życia kulturalnego, absolwentkę studiów solistycznych w Hochschule für Musik und Theater w Monachium, studiów podyplomowych w Hochschule für Musik w Weimarze oraz Yale University w New Haven.

Pani Agata Kielar-Długosz jest laureatką wielu prestiżowych nagród. Jako solistka i kameralistka prowadzi ożywioną działalność koncertową w kraju i za granicą. Grała pod batutą takich dyrygentów, jak: Zubin Mehta, Mariss Jansons, Sir Colin Davis, Jacek Kaspszyk, Jerzy Maksymiuk, Agnieszka Duczmal, Helmuth Rilling.

Będziemy rozmawiać także o tej działalności, ale rozpoczynamy od polecenia Państwu najnowszej płyty.

Album zawiera 15 cudownych kołysanek polskich i zagranicznych kompozytorów. Są to premierowe nagrania, a ponieważ jest Pani pomysłodawczynią tego projektu, to proszę opowiedzieć, jak on powstał.

- Pomysł zrodził się w 2017 roku, kiedy wraz z mężem prawykonaliśmy w Filharmonii Bałtyckiej „Wings Concerto” Pawła Łukaszewskiego. Jest to piękny, trzyczęściowy koncert, a w środkowej jest niezwykle wzruszająca, melancholijna melodia, która od pierwszego wykonania skojarzyła mi się z kołysanką.

Tuż po próbie generalnej poruszona tą przepiękną melodią, podeszłam do obecnego na próbach kompozytora i podzieliłam się swoimi przemyśleniami, prosząc o skomponowanie kołysanki dla mnie.

Mam dwójkę małych dzieci, wtedy córka była jeszcze niemowlęciem, a syn miał cztery lata. Pomyślałam, że to będzie piękna laurka dla nich. Powiedziałam mu, że myślę o kameralnym utworze, który wykonam z Carlosem Montoyą znakomitym harfistą z Kostaryki, absolwentem Mozarteum Salzburg.

Kompozytorowi bardzo się ten pomysł spodobał i poprosił, żeby w tej sprawie zadzwonić do niego tuż po letniej sesji akademickiej. Paweł Łukaszewski jest profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, więc zgodnie z umową zatelefonowałam do niego pod koniec czerwca. Tłumaczył, że pamięta o kołysance, ale priorytetowo w czasie wakacji musi napisać zaplanowany już dużo wcześniej koncert skrzypcowy. Porosił o telefon pod koniec sierpnia i obiecał, że na pewno napisze dla mnie jeszcze przed rozpoczęciem kolejnego roku akademickiego. Na następny dzień zadzwonił i zapytał, czy odebrałam e-maila. Przyznałam, że jeszcze nie sprawdzałam korespondencji i wtedy usłyszałam: „Zaglądnij, bo już ci wysłałem kołysankę” . Wyjaśnił, że jeszcze tego samego wieczora, zmotywowany naszą rozmową usłyszał w myślach melodię i przelał ją na papier nutowy. Tak powstała pierwsza miniatura, trwająca ponad cztery minuty.

Równie łatwo było z pozostałymi kołysankami?

- Trochę to trwało, ale kontynuowałam ten pomysł z pozostałymi kompozytorami. Jednymi z pierwszych byli Jerzy Kornowicz i Paweł Mykietyn, których utwory miałam już przyjemność wykonywać jako pierwsza. Każdy z nich podszedł do mojego pomysłu z entuzjazmem więc powstawały kolejne utwory.

Następnie do projektu dołączyli twórcy: Piotr Moss, Justyna Kowalska-Lasoń, Adam Wesołowski, Iwona Kisiel, Janusz Bielecki. Każda kołysanka ma swoją osobną historię powstania. Zrodził się wtedy w mojej głowie konkretny pomysł na autorski album płytowy.

Swoją płytę chciałam wzbogacić kołysankami napisanymi również przez zagranicznych twórców oraz polskich, żyjących za granicą.

Byłam m.in. zaproszona na Festiwal w Céret w południowej Francji. Wtedy o swoim projekcie opowiedziałam Joannie Bruzdowicz, która rownież chętnie dla mnie napisała. Bardzo się cieszę, że udało się ten utwór nagrać, ponieważ jest to jedna z ostatnich napisanych przez nią kompozycji, gdyż Joanna zmarła 3 listopada ubiegłego roku. Podobnie Marcin Błażewicz, który niestety również nie doczekał premiery płyty ze swoją muzyką. Miałam również przyjemność jako pierwsza wykonywać utwory chińskiego kompozytora Dai Bo, który wielokrotnie przyjeżdżał do Polski na prawykonania swoich utworów, Enjotta Schneidera szefa niemieckiej GEMA, który także stworzył piękną miniaturę. Igora Shcherbakova poznałam prawykonując w Filharmonii Lwowskiej Koncert Adama Sławińskiego, którego nota bene utwór również znajduje się na płycie. Shcherbakov swoją miniaturę poprzedził wierszem Juliana Tuwima, ponieważ pózniej powiedział mi, że bardzo lubi jego twórczość a wiersz w jego przypadku stał się inspiracją. Na płycie jest także kołysanka, którą skomponował Mendi Mengjigi. Poznałam go, kiedy był jeszcze studentem i stypendystą Akademii Muzycznej w Krakowie. Studiował kompozycję w klasie Zbigniewa Bujarskiego, brał także lekcje u Krzysztofa Pendereckiego. Dwa lata temu przyjechał na zjazd kompozytorów, którzy byli związani z krakowską szkołą kompozytorską. Zobaczyłam post o jego wizycie, napisałam, że również jestem w Krakowie i jeszcze tego samego dnia siedzieliśmy wraz z moim mężem na wspólnej kawie snując plany artystyczne. Ponieważ byłam w trakcie gromadzenia utworów na płytę, zaprosiłam go do udziału w projekcie. Tak powstała kolejna wspaniała porcja muzyki, którą dostałam w ekspresowym tempie, ponieważ napisał ją zaraz po powrocie do Kosowa. Mendi Mengjigi jest profesorem na Wydziale Sztuki Uniwersytetu w Prisztinie i co ciekawe, autorem m.in. hymnu Kosowa.

Cały projekt płyty z kołysankami tworzył się co najmniej trzy lata. Nikomu nie narzucałam terminu i nigdy nie podkreślałam, że ma to być utwór przeznaczony dla młodych odbiorców. Bardzo chciałam stworzyć autorski projekt zawierający piękne miniatury fletowo – harfowe, gdyż zaczynając aktywność zawodową na studiach zauważyłam, że na tą obsadę instrumentalną miniatura jest właśnie najpopularniejszą formą muzyczną. Poza tym zależało mi na bardzo wyciszającej muzyce, kojącej niejednokrotnie nasze zszarpane nerwy w tym przeładowanym bodźcami świecie. Nie każdy jest entuzjastą jogi…ja z zdecydowanie wolę wyciszający spacer z porcją spokojnej muzyki w słuchawkach.

Powstało 15 przepięknych utworów, a zastawienie ich w odpowiedniej kolejności na płycie nazwałabym także kompozycją. Bardzo przyjemnie słucha się płyty w całości, nie wiadomo kiedy mija godzina muzyki.

- Bardzo mnie cieszą pani słowa. Moim zamiarem było, aby muzyka znajdująca się na płycie „MODERN LULLABIES” trafiała do szerokiego grona odbiorców, również młodych melomanów promując przy tym muzykę naszych czasów. Zbierając utwory do tego projektu nie narzucałam żadnych ram jak mają brzmieć. Każdy z twórców komponował według swojej intuicji. Jeden eksperymentował, inny twierdził, że napisze bardziej tradycyjną miniaturę. Dzięki temu powstała bardzo różnorodna płyta, mająca niejednokrotnie awangardowe spojrzenie na miniaturę muzyczną.

Bardzo długo trwało nie tylko samo tworzenie tego projektu, ale również sytuacja pandemiczna krzyżowała nam plany nagraniowe. Nie zawsze mogliśmy się spotkać się z Carlosem, aby omówić interpretację. Było wiele sytuacji w tym zdrowotnych, które opóźniły realizację płyty. Dużo czasu zajęło nam także ustalanie kolejności kołysanek, aby były one ustawione na płycie kontrastująco .

                   Wykonawcy i realizator:: Carlos Peña Montoya (harfa), Igor Budaj (reżyser dźwięku), Agata Kielar-Długosz (flet)

Ta piękna płyta ukazała się pod koniec 2021 roku, stąd kolejne pytanie – jaki był dla Pani ubiegły rok, bo pewnie niełatwy, ale w sumie szczęśliwy. Pani wkład w promocję muzyki polskiej został doceniony. Otrzymała Pani Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze – Gloria Artis" , Nagrodę Honorową Związku Kompozytorów Polskich za zasługi dla promocji muzyki polskiej, a płyta „Roman Palester. Concertinos” została nominowana do nagrody Fryderyk 2021.

- Cieszę się że moja działalność została zauważona i doceniona. Przyznam szczerze, że dla mnie zawsze najważniejsze jest tworzenie ciekawych projektów, żywe uczestniczenie w procesie premierowego odtworzenia dzieła muzycznego. Jest ono dla mnie zawsze bardzo dużym świętem i cieszę się, że moja praca została dostrzeżona przede wszystkim w zaszczytnym wyróżnieniu w postaci Honorowej Nagrody Związku Kompozytorów Polskich. Nie ukrywam, że dużo czasu i energii poświęcam na to, aby tej dobrej muzyki współczesnej dużo wykonywać i nagrywać. W literaturze na flet jest dużo do nadrobienia, a teraz mamy wspaniałych kompozytorów starszego oraz młodego pokolenia, którzy doceniają ten instrument i chyba też wiedzą, że mają dla kogo pisać. Z mężem Łukaszem Długoszem nie jesteśmy na to obojętni, lubimy nowe wyzwania i są one dla nas sprawą priorytetową. Dlatego się cieszę, że zarówno ja, ale także mąż, zostaliśmy docenieni. Oprócz wspomnianej nominacji do Fryderyków i otrzymania od Ministra Kultury Medalu Gloria Artis, otrzymałam również Nagrodę Miasta Sanoka z której bardzo się ucieszyłam, bo to przecież moje rodzinne miasto.

Jest Pani jeszcze młodą osobą, a w dorobku ma już Pani 16 albumów, na których utrwalone są utwory naszych czasów, ale są także dzieła kompozytorów żyjących w poprzednich stuleciach.

- Gramy muzykę z różnych epok, nie ograniczamy się tylko do muzyki nowej, chociaż bardzo ją cenimy. W moim życiu przyszedł taki okres, że ta ciągle grywana literatura już nic ciekawego przede mną nie odkryje, a muzyka współczesna daje mi nowe możliwości, pozwala kreatywnie spojrzeć na dzieło muzyczne. Dzieła Johanna Sebastiana Bacha czy Wolfganga Amadeusza Mozarta zostały już tysiące razy wykonane, nagrane oraz opisane. Są one piękne, mamy je w repertuarze i interpretujemy zgodnie ze stylem epoki w której powstały. Ja pragnę jednak wzbogacać i utrwalać nową literaturę zgodnie z zamysłem kompozytorskim. Ostatnio zaczęłam z ciekawości pobierać lekcję śpiewu bel canto, może w przyszłości wykorzystam tę umiejętność w muzyce nowej - kto wie? To jest istota mojej artystycznej drogi, pasjonuje mnie także muzyka francuska XX wieku. Ta muzyka znalazła się na mojej pierwszej solowej płycie. Kolejna była z polską muzyką XX wieku, zawierająca dzieła wybitnych polskich kompozytorów. Udaje nam się z mężem odkrywać polskie dzieła romantyczne oraz z pierwszej połowy XX w. Nie jest tej literatury zbyt dużo, ponieważ flet nie był traktowany przez kompozytorów solistycznie. Związane jest to z faktem, iż ówczesne instrumenty miały inną budowę niż dzisiejsze, co wiązało się ze znacznymi ograniczeniami wykonawczymi. Do tego przez naszą zawieruchę historyczną dużo dzieł zaginęło.

Panująca od dwóch lat pandemia chyba mocno ograniczyła Państwa działalność koncertową i chyba przede wszystkim dotyczy to wyjazdów zagranicznych. W większości koncertowali Państwo w Polsce.

- Raczej w Polsce, chociaż w okresie letnim koncertowaliśmy z orkiestrą m.in. w Kijowie, graliśmy recitale w Czechach, a mąż był jeszcze w Niemczech i na Litwie. Udawało się, chociaż nie zabiegaliśmy o zagraniczne wyjazdy, ponieważ nie było wiadomo co się wydarzy. Niestety część zaplanowanych koncertów z orkiestrami jak w Clevland czy we włoskim Triest nie udało się ponownie wskrzesić. Uważaliśmy, że lepiej ten czas poświęcić na projekty w Polsce, które na nas czekały. Sporo nagrywaliśmy, napisałam dwa artykuły, które zobowiązałam się napisać, a nigdy nie było na to czasu. Graliśmy bardzo dużo recitali, ponieważ im mniejsza obsada, tym większa pewność, że koncert się odbędzie.

W czasie pandemii najwięcej koncertów mieliśmy w okresie letnim. Plany, które mieliśmy rozłożone na dwanaście miesięcy, skumulowały się w pięciu miesiącach. To były koncerty, które miały odbyć się wiosną, a z powodu epidemii zostały przełożone na lato. Letnie odbywały się zgodnie z terminami, a zaplanowane na późną jesień, zostały przyśpieszone aby mogły odbyć się bez przeszkód. Mieliśmy więc bardzo intensywny czas wakacyjny. Sporo koncertów odbyło się na Pomorzu, dzięki czemu w każdej wolnej chwili łapaliśmy z całą rodziną promienie słońca na plaży. Być może w tym roku nieuchronny jest podobny scenariusz, większość organizatorów dla bezpieczeństwa zostawia projekty koncertowe na lato.

Proszę jeszcze opowiedzieć o współtworzonym wspólnie z mężem portalu edukacyjnym „FLAUTOFORTE”.

- Ten portal został utworzony jesienią jeszcze przed wybuchem pandemii. Ma on w zamyśle profesjonale nagranie audio – video tych utworów, które zostały dla nas skomponowane.

Zawiera on prezentację dzieła oraz wywiad z twórcą na temat utworu oraz nasze krótkie wskazówki wykonawcze. Na portalu zamieszczonych jest na razie sześć utworów, ale ta ilość będzie się systematycznie zwiększać. Mieliśmy niedawno drugą sesję nagraniową z kolejnymi utworami, ale nie wiem kiedy zostaną zamieszczone na stronie internetowej.
Wydaje mi się, że to bardzo ciekawy portal, ponieważ każdy kto będzie chciał sięgnąć po zamieszczony utwór, będzie mógł skorzystać z tej bazy informacyjnej. Wszyscy kompozytorzy byli obecni podczas nagrań a wykonane dzieło utrwalone w zgodzie z ich zamysłem.

Drugim nurtem naszego portalu jest „FLET+”, który w zamyśle ma odkrywanie dzieł z różnych epok, albo proponowanie własnej interpretacji dzieł już dobrze znanych oraz transkrypcji. Krótko opisując, zawiera przekrojowy repertuar fletowy z różnych epok, więc to także ciekawy portal edukacyjny.

W ubiegłym roku mieliśmy również przyjemność uczestniczyć w cyklicznej imprezie „Dni Edukacji Muzycznej” organizowanej przez Państwowe Wydawnictwo Muzyczne oraz Centrum Edukacji Artystycznej, w ramach której poprzez portal internetowy prowadzone są kursy mistrzowskie, różne warsztaty oraz recitale. Poprowadziliśmy workshop dotyczący polskiej muzyki fletowej w przekroju – od muzyki romantycznej aż po muzykę najnowszą.

Myślę, że nie ma Pani czasu na odpoczynek, bo jeśli nawet nie ma nagrań oraz koncertów, to trzeba jeszcze ćwiczyć i każdą wolną minutę poświęcić rodzinie. Pamiętam, że na wszystkie koncerty zabierali Państwo swoje dzieci. Teraz dzieci od września do czerwca uczęszczają do szkoły i pogodzenie działalności artystycznej z nauką dzieci stanowi nie lada wyzwanie.

- Nie ukrywam, że nasze życie bardzo się musiało przeorganizować, ale czasami korzystamy z tego, że syn jest jeszcze objęty nauczaniem początkowym. W związku z tym, każda nieobecność spowodowana naszym wyjazdem na koncert nie stanowi większego problemu z uzupełnieniem zaległości. Szczególnie tuż przed pandemią mogliśmy zakosztować bardzo intensywnego życia “sceniczno – szkolnego”. Nie było to łatwe, ponieważ w każdej wolnej chwili trzeba było spełniać obowiązki rodzicielskie i jeszcze pilnować, żeby wszystkie zadania zostały przez syna odrobione. Gdy nastał twardy lockdown i czas zdalnej nauki, dość długo nie mogłam się odnaleźć. Przez pierwsze tygodnie otrzymywaliśmy kilometrowe e-maile z tym, co dziecko powinno na następny dzień przerobić. Na szczęście syn chodzi do szkoły niepublicznej, która dość szybko włączyła wszelkie komunikatory i stery przejął wychowawca prowadzący zajęcia na platformie edukacyjnej. Przebywając w domu, nie było żadnych zaległości a nawet jeśli musieliśmy wyjechać na koncert lub nagrania, to syn miał zajęcia zdalne więc był na bieżąco z nauką.

Od następnego roku córka rozpocznie naukę w pierwszej klasie, a syn w czwartej i będzie miał nowe przedmioty z różnymi nauczycielami, dlatego obowiązków związanych z nauką dzieci przybędzie. Spokojnie czekam na to wyzwanie, bo takie jest życie. Zdecydowałam się świadomie na rodzinę. Był czas na rozwijanie swoich ambicji artystycznych, a teraz trzeba trochę wyciszyć sprawy zawodowe i pójść na kompromis dla dobra rodziny.

Wiem, że Państwa dzieci są wymagające i utalentowane, dlatego trzeba będzie także zadbać o rozwój ich talentów. Kiedyś Państwa synek pokazywał mi swoje piękne rysunki.

- Syn przejawia duże zainteresowania plastyczne, chociaż tuż przed rozpoczęciem nauki w szkole oznajmił mi, że będzie grał na trąbce i faktycznie w pierwszej klasie rozpoczął naukę gry, w której radzi sobie znakomicie. Dzięki temu np. spotkała go już miła niespodzianka przy okazji naszego prawykonania z Capellą Gedanensis Koncertu na dwa flety i orkiestrę autorstwa Jerzego Maksymiuka, świętującego w ubiegłym roku jubileusz 85 urodzin. Jak Maestro usłyszał grę naszego syna, zaprosił go do wykonania partii trąbki w jednej z części owego koncertu. Hugo przegrał po raz pierwszy dopisany przez kompozytora fragment podczas próby generalnej, a już wieczorem grał dla publiczności pod batutą Jerzego Maksymiuka. Dzięki przygodzie z trąbką przeżywa już niezapomniane chwile.

Oprócz lekcji gry, Hugo uczestniczy również w zajęciach orkiestry dętej i jazz bandu. Nie zapisywaliśmy go do szkoły muzycznej, bo uważamy że to musi być jego świadomy wybór, wiążący się z dużymi obowiązkami. Poza tym, chciałabym żeby rozwijał się wielotorowo najdłużej jak to możliwe i grał każdy rodzaj muzyki. Czas pokaże, co wybierze – czy będzie to tylko muzykowanie dla przyjemności i odskocznia w której będzie się mógł w jakiś sposób realizować czy coś więcej.

Córka choć jeszcze w przedszkolu, także przejawia zdolności muzyczne. Pięknie śpiewa i robi to prawie cały dzień – od otwarcia oczu, aż po sen. Tuż przed moimi urodzinami w listopadzie dostała do ręki flet piccolo. Poprosiłam ją, aby się nauczyła się dla mnie grać „Sto lat” . Tak zmotywowana, opanowała melodię w kilka dni. Wykonała ją w dniu moich urodzin, a potem zaczęłam jej podsuwać różne utworki. Od tego czasu gramy razem i Sara świetnie sobie radzi.

Nie będę dzieci zmuszać do nauki muzyki, aby grały w przyszłości zawodowo, ponieważ musi to być ich wybór. To, co robią teraz na pewno ich wzbogaci i rozwinie. Uważam, że takie dziedziny jak muzyka czy sport wyrabiają w dziecku poczucie odpowiedzialności i systematyczność.

Syn po dwóch latach gry na trąbce wstąpił w szeregi orkiestry „Wieniawa”, gdzie rozwija swoje umiejętności a co najważniejsze, przebywa wśród dzieci, które również kochają muzykę.

Jak długo nasze dzieci będą chciały grać, będę je wspierać, chociaż obowiązek codziennego ćwiczenia z nimi zabiera mi sporo czasu. Trzeba ich przypilnować niezależnie czy przebywamy w domu czy jesteśmy na koncertowym wyjeździe.

Gra na instrumentach dętych, zwłaszcza jeśli są to dzieci, musi być kontrolowana przez dorosłych.

- To prawda. Od lat wiadomo, że instrumenty dęte i śpiew są bardzo pożyteczne w rozwoju. Znana śpiewaczka i trener wokalny Olga Szwajgier powtarza, że w kulturze wschodniej wszystkie dzieci obowiązkowo śpiewają. Zgadzam się z tą opinią, ponieważ dużo śpiewając uczą się prawidłowo oddychać co rozwija płuca, dotlenia mózg, a muzyka z pewnością zwiększa inteligencję.

Podobnie jest z grą na instrumentach dętych. Na pewno nie zaszkodzi moim dzieciom przygoda z muzyką nawet jeśli miałaby być chwilowa.

Ja jestem najlepszym tego przykładem, ponieważ moja droga z muzyką zaczęła się jako chwilowe remedium na problemy zdrowotne. Miałam astmę oskrzelową i nic mi nie pomagało - ani leki, ani pobyty w sanatoriach. Wtedy wujek, który jest zawodowym klarnecistą, zaproponował rodzicom, żeby mnie zapisali do szkoły muzycznej na instrument dęty. Chodziło o to, żebym sobie podmuchała i tak to się właśnie zaczęło…

Już wspominałyśmy, że w dzisiejszych czasach trudno cokolwiek planować, ale trzeba to robić i być w ciągłej gotowości do wyjścia na scenę, bo życie często zaskakuje.

- Cały czas pracujemy, mamy w planach kolejne prawykonania. Mamy również liczne projekty płytowe, ale czas pokaże ile z nich w obecnej sytuacji się ziści. Wszystko może się przesunąć w czasie i nie mamy na to wpływu.

Dzięki tej sytuacji nauczyliśmy się spokoju i świadomości, że nie wszystko jest od nas do końca zależne.

Ja jednak wierzę, że jeszcze w tym roku będzie okazja do poinformowania czytelników portalu Klasyka na Podkarpaciu o ciekawych wydarzeniach z Waszym udziałem, a na razie gorąco polecamy płytę „MODERN LULLABIES” ze współczesnymi kołysankami w znakomitych kreacjach flecistki Agaty Kielar-Długosz oraz harfisty Carlosa Montoyi. Podkreślić też trzeba, że są to światowe premiery fonograficzne wszystkich utworów.

- Dziękuję bardzo, mam nadzieję, że melomanom spodoba się płyta. Tak jak Pani wspomniała, przez cały czas pracujemy z mężem – jeżeli nie na scenie, to nad różnymi projektami nagraniowymi, nad edycjami razem z Polskim Wydawnictwem Muzycznym. Ze względu na pandemię nasza praca zmieniła trochę swój charakter, ale nadal uważam, że jest ona bardzo potrzebna a w dodatku kreatywna. Wreszcie teraz znalazł się czas nie tylko na działania koncertowe i dzięki temu sami zaskakujemy siebie, jak elastyczni potrafimy być. Z pewnością zaskoczę melomanów jeszcze nie raz!

Z dr hab. Agatą Kielar-Długosz, znakomitą polską flecistką urodzoną w Sanoku rozmawiała Zofia Stopińska 5 lutego 2022 roku.

      Tytuł cyklu audycji „Mistrz i uczeń” ulegnie tym razem niewielkiej zmianie, bowiem w klasie jednego mistrza uczy się kilku utalentowanych uczniów, a wśród nich trzech wyróżnia się szczególnie i trudno byłoby wybrać jednego, pomijając pozostałych.
       Tak właśnie jest w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Wandy Kossakowej w Sanoku, gdzie od lat klasę akordeonu prowadzi wybitny pedagog prof. ośw. Andrzej Smolik, a wyróżniającymi się aktualnie uczniami są: Kacper Kosztyła, Dawid Siwiecki i Filip Siwiecki.
       Ponieważ czas pandemii i zdalne nauczanie nie pozwoliło nam na spotkanie w jednym gronie, dlatego postanowiłam przeprowadzić cztery oddzielne rozmowy.
Najpierw proponuję Państwu rozmowę z mistrzem, panem Andrzejem Smolikiem.

       Panie Profesorze, kiedy zaczął się Pan interesować muzyką?
        - To było bardzo dawno temu, ale pamiętam i nie ukrywam, że zupełnie przypadkowo rozpocząłem edukację muzyczną. Jak byłem w siódmej klasie szkoły podstawowej, rodzice zapisali mnie do szkoły muzycznej w Krośnie. Wtedy nawet nie wiedziałem, na jakich instrumentach można się tam uczyć grać i na pytanie, jaki instrument wybieram, odpowiedziałem, że harmonię. Polecano mi jeszcze klarnet i kontrabas, ale ja nie zmieniłem zdania. Byłem uparty, w dodatku akordeon coraz bardziej mi się podobał i tak już zostało.
       Fascynację akordeonem zawdzięczam także wspaniałej nauczycielce, pani Elżbiecie Mikoś-Nahajowskiej, która uczyła mnie także przedmiotów teoretycznych. Podczas lekcji literatury muzycznej rozmiłowała mnie w słuchaniu muzyki poważnej, a do akordeonu potrafiła mnie tak zachęcić, że ćwiczyłem po parę godzin dziennie i stąd robiłem szybko postępy.
       W dzisiejszych czasach, gdyby ktoś rozpoczął naukę gry na instrumencie w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, to nie byłoby możliwe, aby ukończył studia w Akademii Muzycznej, bo aktualnie naukę gry rozpoczynają dzieci w wieku sześciu lub siedmiu lat. Natomiast ja kończąc naukę w szkole średniej, miałem ukończoną szkołę muzyczną I stopnia w klasie akordeonu i byłem po roku nauki gry na kontrabasie, bo namówiono mnie jeszcze na dodatkowy kontrabas. Później bardzo mi się te umiejętności przydały, bo nawet grałem w orkiestrach na kontrabasie.
       Studiowałem w Lublinie w UMCS Wychowanie Muzyczne na Wydziale Pedagogiki i Psychologii, a po ukończeniu pierwszego roku studiów rozpocząłem naukę w szkole muzycznej II stopnia i po egzaminie wstępnym zostałem od razu przyjęty do trzeciej klasy. Na tym egzaminie był obecny prof. Włodzimierz Lech Puchnowski i to on stwierdził, że jestem na tyle zaawansowany, że mogę rozpocząć naukę na trzecim roku.
       Bardzo mnie to zmobilizowało i nigdy nie przypuszczałem, że po latach będę, przez ponad dwie dekady, współpracował z prof. Lechem Puchnowskim, nestorem akordeonistyki polskiej (już nieżyjącym). Ukończyłem średnią szkołę muzyczną w czasie trzech lat, a moim nauczycielem był pan Ryszard Malicki – ojciec słynnego pianisty Waldemara Malickiego.

        Po ukończeniu studiów pozostał Pan w Lublinie.
        - Tak, pracowałem przez dwa lata na uczelni, ale nie było możliwości udzielać się i dalej rozwijać w zakresie akordeonu. Powróciłem w piękne rodzinne strony, bo rodzice mieszkali w Iwoniczu Zdroju i wkrótce okazało się, że potrzebny był specjalista w Szkole Muzycznej w Sanoku, a było to w 1978 roku.

        Zaproponowano Panu pracę nauczyciela gry na akordeonie?
        - Tak, ale uczyłem też jeszcze teorii i chyba przez trzy lata prowadziłem chór, a potem klasa się powiększyła i dlatego skoncentrowałem się wyłącznie na akordeonie oraz zespołach akordeonowych. Równocześnie odbyłem studia w Akademii Muzycznej w Krakowie na Wydziale Pedagogiki Instrumentalnej w zakresie akordeonu.

        Przez ponad 40 lat kształci Pan akordeonistów i pewnie było ich tak dużo, nie pamięta Pan wszystkich.
         - Wszystkich nie, ale niektórych zapamiętam na całe życie. Moim wychowankiem jest m.in. pan Grzegorz Bednarczyk, nauczyciel i kolega z pracy, który ma też piękne osiągnięcia, Jacek Hołubowski, który ukończył Akademią Muzyczną w Krakowie i koncertuje w znanym krakowskim zespole ”Acoustic Acrobats”. Zwycięzca wielu konkursów Maciej Kandefer to kolejny mój wybitny absolwent z dawnych lat. Tomasz Holizna, który będąc moim uczniem wygrał wiele znaczących konkursów, później prowadził ożywioną działalność koncertową, a obecnie współprowadzi szkołę muzyczną w Irlandii. Kolejny mój absolwent Grzegorz Miszczyszyn, ukończył studia w Krakowie i Oslo, koncertuje w całej Europie, a w Sanoku występował z zespołem „Kuraybes” (norwesko-bałkańsko-polsko-hiszpańsko-francuskim), który gra muzykę popularną, Seweryn Gajda, Internetowy Mistrz Świata z Belgradu, Rafał Pałacki koncertujący solo i w zespołach, Tomasz Mazur i Maciej Kałamucki osiągający znakomite wyniki w pracy pedagogicznej czy Michał Matuszewski, wybitny obecnie wokalista.
        Trzeba jeszcze wymienić Bartka Głowackiego, fenomenalnie utalentowanego i pracowitego chłopca z Zagórza, który został Młodym Muzykiem Roku i kilkakrotnie występował w Filharmonii Narodowej. Bartek ukończył z podwójnym wyróżnieniem Royal Academy of Music w Londynie i koncertuje solo, w zespołach kameralnych i ze znakomitymi orkiestrami na całym świecie, a wybitni kompozytorzy piszą dla niego kompozycje, których jest pierwszym wykonawcą. A Maciej Zimka, mój wybitny absolwent z Zespołu Szkół Muzycznych w Krośnie to również znakomity kompozytor i wykładowca na Akademii Muzycznej w Krakowie.
Sporo utalentowanych uczniów, nie tylko absolwentów klasy akordeonu się pamięta ...

        W 1990 roku został Pan dyrektorem sanockiej Państwowej Szkoły Muzycznej.
        - W wyniku zawieruchy dziejowej zostałem do tego zmuszony. Nie miałem predyspozycji do kierowania dużym zespołem - tak mi się przynajmniej wydawało, nie chciałem także rezygnować z nauczania na instrumencie, ale jak się okazało, wyszło ponoć bardzo dobrze.

        Dyrektorował Pan do niedawna i wiem, że prawie cały czas poświęcał Pan szkole, bo nadal prowadził Pan klasę akordeonu i do tego szkoła się powiększała.
         - Miałem ograniczony wymiar godzin na naukę instrumentu i musiałem większość czasu poświęcać na sprawy organizacyjne, kadrowe, remonty, budowy…

         W tym czasie powstała także średnia szkoła muzyczna, która w połączeniu z istniejącą szkołą działa pod nazwą Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Wandy Kossakowej w Sanoku.
         - Tak się stało z inicjatywy grupy nauczycieli, wśród których ja także byłem. Musieliśmy przekonać nadrzędne władze, że mamy na tym terenie bardzo dużo utalentowanej młodzieży, która nie mogła kontynuować nauki w szkole II stopnia, bo najbliższe były w Krośnie i Przemyślu. Z terenu Bieszczad trudno było trzy czy cztery razy w tygodniu jeździć do tych miast.
         Padały różne argumenty, że w Sanoku nie ma kadry, brak warunków lokalowych i dlatego nie ma możliwości na utworzenie szkoły II stopnia.
Przekonywaliśmy, że kadrę sprowadzimy, szkołę rozbudujemy, wzbogacimy instrumentarium i wszystko się udało. Dobudowaliśmy dwa piętra, później salę koncertową i jest trzy razy więcej sal do prowadzenia zajęć.
         Kiedyś mówiono, że Sanok tylko akordeonem stoi, ale również na wysokim poziomie mamy klasy gitary, fortepianu, skrzypiec, altówki, wiolonczeli, kontrabasu, instrumentów dętych i perkusji. Podobnie jak chóry szkolne i orkiestry szkolne, które wielokrotnie koncertowały na festiwalach ogólnopolskich i międzynarodowych. A i sekcja teorii ma wiele osiągnięć ogólnopolskich.
Bardzo się cieszę, że wszystko tak się rozwinęło…

         Niedawno zrezygnował Pan z kierowania szkołą i jest Pan aktualnie kierownikiem sekcji akordeonu, organów i perkusji, zajął się Pan nauczaniem oraz organizacją Międzynarodowych Spotkań Akordeonowych i Międzynarodowej Wiosny Akordeonowej w Sanoku. Chyba czuje się Pan dobrze robiąc to, co Pan lubi.
          - Po 27. latach stwierdziłem, że już wystarczy dyrektorowania przez pięć pełnych kadencji i na początku dwóch rocznych umów. Związane to było także z osiągnięciem wieku emerytalnego.Przekazałem pałeczkę młodszym, a sam mogę się skupić na nauczaniu i od tego czasu moi akordeoniści osiągają jeszcze więcej sukcesów.
         Organizację Międzynarodowych Spotkań Akordeonowych trochę skomplikował mi czas pandemii. Musieliśmy przenieść imprezę z kwietnia na październik i udało nam się ją w całości przeprowadzić zgodnie z planem. Odbył się pełny zestaw pięknych koncertów, ze wspaniałą Kameralną Orkiestrą Akordeonową „Arti Sentemo” z Radzynia Podlaskiego, wystąpił mój znakomity absolwent Bartek Głowacki oraz duet akordeonowy Grzegorz Palus – Alena Budzinakova. Wszystko zakończył Koncert Laureatów, a przekrój laureatów był bardzo bogaty, bo najmłodszą kategorię wygrał Chińczyk, pierwsze miejsca w większości kategorii zajęli Polacy, a w kategorii rozrywkowej wygrał duet z Litwy.
         Bardzo dobrze zaprezentowali się także uczniowie klasy akordeonu sanockiej szkoły muzycznej, bo w sumie zdobyli dziesięć nagród i dwa wyróżnienia. Z moich uczniów I miejsce zajął duet „Filip & Kacper”, Dawid Siwiecki otrzymał II miejsce solo w kategorii rozrywkowej i III miejsce w kategorii klasycznej i w tej samej kategorii II miejsce zdobył Kacper Kosztyła. Z moich młodszych uczniów Adaś Fedak i Mateusz Neckar otrzymali II miejsca, ale bardzo dobrze spisali się także uczniowie młodszych kolegów uczących w naszej szkole.

         Okazało się, że to był dobry początek, bo po festiwalu Pana uczniowie zdobyli wspaniałe laury w międzynarodowych konkursach. Szkoda tylko, że te konkursy odbyły się online.
          - Zgadzam się z panią, ale to dobrze, że konkursy online są organizowane i umożliwiają wirtualne podróże po całym świecie. W dobie pandemii jest to wielka motywacja do ćwiczenia i wytężonej pracy nad programami, zgodnie z wymogami każdego konkursu.
          Podsumowując ostatni semestr powiem, że akordeoniści z naszej szkoły zdobyli w sumie 48 nagród i wyróżnień - w tym: 30 pierwszych, 9 drugich, 4 trzecich i 5 wyróżnień. Jest to bardzo piękny wynik. Ponieważ w maju będziemy obchodzić uroczystość 50-lecia Szkoły Muzycznej w Sanoku, założyłem sobie ambitny plan; 50 wygranych konkursów na 50-lecie szkoły.
          Mamy już także sukcesy w bieżącym roku w słynnym XXV Mławskim Festiwalu Muzyki Akordeonowej, który odbył się w dniach 27 – 29 stycznia. W kategorii młodszej średnich szkół muzycznych I miejsce otrzymał Dawid Siwiecki, II miejsce otrzymał Filip Siwiecki w kategorii klas starszych, Kacper Kosztyła otrzymał wyróżnienie i dwa wyróżnienia (w kategorii B i D) przypadły zespołowi Filip & Kacper.

          Cieszy także fakt, że wkład Pana pracy został zauważony, bo organizatorzy tych wszystkich konkursów gratulowali Panu, przesyłając specjalne dyplomy gratulacyjne. Ciekawa jestem, czy liczył Pan, ile nagród i wyróżnień zdobyli do tej pory Pana uczniowie?
          - W sumie, w czasie ostatnich 30 lat moi uczniowie zdobyli 215 pierwszych nagród, 93 drugich, 69 trzecich, 66 wyróżnień, a to daje w sumie 440 nagród. Były to konkursy na żywo m.in. w Castelfidardo, Klingenthal, Rzymie, Lanciano, Madrycie, Barcelonie, Berlinie, Kopenhadze, Pradze, Cap Ferret, Bratysławie, Gyor, Wilnie, Wiedniu, Limbażi, Popradzie, Ostrawie, Turku… Były to także wspaniałe podróże dla młodzieży uczestniczącej w nich.

          Są to imponujące cyfry, które dowodzą także, że bardzo lubi Pan uczyć. Gdyby Pan mógł po raz drugi wybierać zawód, to nic by Pan nie zmienił?
           - Nic, zresztą zawsze powtarzam, że ja nie pracuję, tylko robię to, co lubię, a że przy okazji jeszcze mi za to płacą, to jestem szczęśliwym człowiekiem.
Liczy się nie tylko moja satysfakcja, ale też zadowolenie uczniów i rodziców z osiągnięć konkursowych i entuzjastycznego przyjęcia występów podczas licznych koncertów. Trzeba jeszcze dodać, że często są to koncerty prestiżowe w kraju i za granicą, dzięki którym występujący uczniowie widzą sens ciężkiej pracy i spełniają swoje marzenia.
          Cieszy mnie bardzo dobra atmosfera współpracy i rywalizacji w mojej klasie, która od zawsze wszystkich mobilizuje i cieszę się, że ma kto kontynuować i rozwijać moją pracę.
Nie bez znaczenia jest także wielkie zaangażowanie rodziców oraz mojego następcy, pana dyrektora Tomasza Tarnawczyka, który bardzo nam sprzyja i pomaga w dalekich wyjazdach, bo jeździliśmy ostatnio na konkursy m.in. do Pragi, Wiednia, Barcelony czy Budapesztu. Pomaga także pokrywać wpisowe na konkursy, a są to często zbyt duże koszty dla rodziców.

          Bardzo Panu dziękuję za poświęcony mi czas i gratuluję licznych sukcesów Panu oraz uczniom tworzącym aktualnie „złotą trójkę”, z którymi kolejno będę rozmawiać. Zaplanowałam te rozmowy tak, aby nikomu nie przeszkadzać w lekcjach.

       Duet "Filip & Kacper" - Filip Siwiecki i Kacper Kosztyła podczas konkursu w Kopenhadze

       Z Filipem Siwieckim rozmawiamy w przerwie pomiędzy zajęciami w szkole ogólnokształcącej i muzycznej. Kiedy zacząłeś się interesować muzyką i dlaczego wybrałeś akordeon?
      - Wszystko zaczęło się w wieku sześciu lat z inicjatywy mojego taty, który zaproponował, że nauczy mnie grać kilka łatwych melodii na akordeonie. Chętnie się zgodziłem, a po trzech miesiącach nauki w domu, otwarta została Szkoła Muzyczna I stopnia w Dydni, która sąsiadowała z Krzemienną, w której mieszkam. Rodzice zapisali mnie do tej szkoły i zacząłem uczyć się grać na akordeonie w klasie pana Krzysztofa Burego.
Przez pierwsze trzy lata dojeżdżałem jedynie na zajęcia do szkoły muzycznej, a od czwartej klasy rozpocząłem również naukę w szkole podstawowej w Dydni i do szkoły muzycznej miałem zaledwie parę kroków. Wtedy zazwyczaj po lekcjach w podstawówce, jadłem drugie śniadanie i rozpoczynałem lekcje w szkole muzycznej. Czasami wracałem do domu dopiero po 20.00.

      W czasie nauki w Szkole Muzycznej w Dydni z pewnością brałeś udział w różnych koncertach, a także w konkursach.
      - Będąc uczniem pierwszej klasy, już występowałem na różnych koncertach i popisach w szkole muzycznej oraz jeździliśmy z koncertami charytatywnymi. Natomiast w konkursach zacząłem uczestniczyć będąc w trzeciej klasie.
Po ukończeniu Szkoły Muzycznej I stopnia w Dydni rozpocząłem naukę w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w Sanoku w klasie prof. Andrzeja Smolika. Mam świetny kontakt z Profesorem, który znakomicie potrafi mobilizować swoich uczniów do pracy.

       Grasz również w duecie akordeonowym razem z Kacprem Kosztyłą. Kiedy powstał ten duet?
       - Zaczęliśmy razem grać jeszcze w czwartej klasie w szkole w Dydni. Nasz poprzedni nauczyciel przygotowywał nam różne utwory na dwa akordeony i tak się zaczęła współpraca, która trwa nadal i przynosi duże efekty.
Występujemy często też na różnych koncertach. Często się zdarza, że ktoś usłyszy nas podczas koncertu w szkole muzycznej, a później wysyła nam zaproszenie na koncert do siebie i występujemy podczas różnych uroczystości.

       Opowiedz jeszcze o konkursach, w których uczestniczyłeś jako solista i członek duetu „Filip & Kacper”.
       - Nie powiem o wszystkich, bo nawet nie potrafię ich w tej chwili wyliczyć z pamięci. Pierwszym ważnym dla mnie konkursem, na którym uzyskałem prawie najwyższą możliwą punktację, był Międzynarodowy Konkurs Akordeonowy w Suwałkach. To było jeszcze w szkole muzycznej I stopnia. W następnych latach też miałem dość wysokie wyniki w konkursach, ale w ubiegłym roku oraz w tym, przez pandemię konkursy odbywały się zdalnie. Trzeba było nagrywać cały program i wysyłać do oceny. Nie było to tak przyjemne i mobilizujące dla nas, jak występ na żywo, ale udało się nam zarówno solo, jak i w duecie osiągnąć bardzo dobre rezultaty.
       W duecie z Kacprem mieliśmy wielkie wyróżnienia, bo wysyłaliśmy nagrania na konkursy do Francji, Włoch i do Portugalii, gdzie otrzymywaliśmy najwyższe nagrody w swoich kategoriach, jak i w całym konkursie, bo udało nam się zdobyć nagrodę Grand Prix w Instrumental Art Competition w Kazachstanie, a ja otrzymałem na tym konkursie I miejsce w kategorii solowej.
Udało mi się także zdobyć Grand Prix i złoty medal, uzyskując 10 punktów na 10 możliwych w V International Competition and Festival of Art, Music, Vocals, Dance and Folklore “MAGIC BRIDGES OF BUDAPEST 2021” na Węgrzech.
W kolejnym konkursie – International Competition and Festival of Arts „Copenhagen Arts” zdobyliśmy pierwsze miejsca i złote medale w duecie oraz ja i Kacper jako soliści.

      Podkreśliłeś, że wolisz brać udział w konkursach organizowanych na żywo.
        - Kiedy gramy na żywo, to mamy świadomość tego, że mamy jedną próbę i musimy ją wykorzystać w 110 procentach, mamy lekki dreszczyk emocji, który dodaje ducha walki, a z nagrywaniem czasem bywa różnie, bo wiemy, że jak coś nie wyjdzie, to możemy powtórzyć, ale każde powtórzenie jest wysiłkiem i utratą kondycji. Nie wiadomo, czy następne powtórki będą lepsze.

        Jedynym konkursem, który odbył się na żywo, to były Międzynarodowe Spotkania Akordeonowe w Sanoku.
        - Podczas tego konkursu czuliśmy się o wiele lepiej niż podczas nagrań, to był powrót do rzeczywistości, do prawdziwych konkursowych zmagań. Mogliśmy się spotkać z kolegami z innych szkół, którzy do Sanoka przyjechali oraz z jurorami, którzy są wybitnymi artystami i pedagogami. Mogliśmy porozmawiać na różne tematy, a przede wszystkim dowiedzieć się, jak widzi dany problem druga osoba, co poprawić, a to daje lepsze efekty przy wykonywaniu później danego utworu.

        Udział w konkursach zawsze łączy się z kosztami. Zawsze trzeba opłacić wpisowe, a jak konkurs odbywa się na żywo, także podróż i pobyt w mieście, w którym konkurs się odbywa.
        - To prawda. Te wszystkie koszty w większości przypadków pokrywają rodzice, ale czasem pomaga nam też szkoła, jeśli ma taką możliwość.

         Niezwykle ważny jest też dobry instrument. Czy masz już swój wymarzony instrument?
         - Od ponad roku mam już dobry instrument, na którym będę grał długo.

         Powiedz, kiedy masz czas na ćwiczenie uczęszczając do dwóch szkół, bo ćwiczyć trzeba codziennie.
         - To jest najtrudniejsze. Teraz jestem uczniem liceum ogólnokształcącego oraz szkoły muzycznej II stopnia i mam coraz więcej obowiązków. Codziennie wracam do domu już po 18.00, często po 19.00, a czasem nawet po 20.00. W ciągu tygodnia mam mało czasu na ćwiczenie. Jedynie w czwartek nie mam zajęć w szkole muzycznej i mogę poćwiczyć solidnie oraz w weekend. W pozostałe dni staram się pograć jak najwięcej. Nawet jak jestem zmęczony, to biorę akordeon i gram.
Mój repertuar jest bardzo różnorodny. Gram utwory współczesne, klasyczne, rozrywkowe, ale moimi ulubionymi rodzajami są muzyka współczesna i rozrywkowa. Teraz rozpoczynam pracę nad nowym repertuarem.

         Masz czas na jakieś przyjemności?
         - Musi się znaleźć czas na inne rzeczy, które się lubi. Trzeba czasem gdzieś wyjść z przyjaciółmi, oglądnąć jakiś mecz, ale na nic innego nie mam czasu.

         Mając 16 lat, trzeba już poważnie myśleć o przyszłości. Jakie masz plany?
         - Chciałbym zostać zawodowym muzykiem, bo poświęciłem dużo czasu na doskonalenia swoich umiejętności i chcę je dalej rozwijać. Nie chcę tego stracić.

         Wspomniałeś na początku rozmowy, że pierwszych lekcji gry na akordeonie udzielał Ci tato. Czy pochodzisz z rodziny o tradycjach muzycznych?
         - W mojej rodzinie grał pradziadek, tato i wujkowie grają, a także brat gra. Można powiedzieć, że to jest dziedziczne. Jak się przed pandemią spotykaliśmy w większym gronie rodziny, to braliśmy instrumenty i wspólnie graliśmy. To były bardzo przyjemne chwile i mam nadzieję, że wkrótce te rodzinne spotkania będą znowu się odbywać i muzyka będzie nam towarzyszyć.

         Dziękuję za rozmowę, życzę powodzenia i spełnienia marzeń, a moim kolejnym rozmówcą będzie Twój znakomity kolega Kacper Kosztyła, czyli druga połowa duetu „Filip & Kacper”.

         Przed chwilą Filip opowiadał mi, że pochodzi z rodziny o muzycznych tradycjach i jak spotykali się w większym gronie, to powstawał spory rodzinny zespół instrumentalny. Czy Ty także pochodzisz z rodziny o muzycznych tradycjach?
          - Pradziadek grał na akordeonie, ojciec mojej mamy grał na harmonijce ustnej, a rodzice mają ładne głosy i chętnie śpiewają. Rodzice też zauważyli, że jestem muzycznie uzdolniony, a jak zapisali mnie do przedszkola, to panie, które się nami opiekowały, stwierdziły, że mam talent, który powinien być rozwijany w szkole muzycznej.
Rodzice zapisali mnie do Szkoły Muzycznej I stopnia w Dydni i na zajęcia wozili mnie samochodem.

          Dlaczego wybrałeś akordeon?
          - Zdając egzamin wstępny koniecznie chciałem uczyć się grać na gitarze, ale nie było miejsc w klasie gitary i szczerze mówiąc byłem zmartwiony. Wtedy przyszedł nauczyciel akordeonu i poprosił jednego ze swoich uczniów, aby zademonstrował mi ten instrument. Bardzo mi się spodobał ten krótki występ i koniecznie chciałem się zacząć uczyć grać na akordeonie. Tym nauczycielem był pan Krzysztof Bury – mój pierwszy nauczyciel i przez pięć lat uczyłem się u niego grać, a w ostatnim roku szkoły I stopnia uczył mnie pan Grzegorz Bednarczyk.
          Moi nauczyciele stwierdzili także, że powinienem kontynuować naukę w szkole muzycznej II stopnia i tak się też stało. Trafiłem do Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Wandy Kossakowej w Sanoku do klasy prof. Andrzeja Smolika.

          Jesteś chyba zadowolony, że tak się stało, ponieważ pan Andrzej Smolik jest bardzo dobrym nauczycielem, ale jest też bardzo wymagający.
          - Jestem bardzo zadowolony ze współpracy z profesorem Smolikiem, bo jak pani powiedziała, jest bardzo dobrym nauczycielem i potrafi swoich uczniów zmotywować do pracy. Jest wymagający, ale jednocześnie bardzo wyrozumiały. Pan profesor zachęca nas także do grania tym, że pomaga nam zaistnieć w miejscowym środowisku, informuje nas o różnych konkursach i potrafi nas dobrze do nich przygotować.

          Aby robić postępy, trzeba wiele czasu poświęcić na indywidualną pracę w domowym zaciszu.
          - To prawda i staram się to robić. Przede wszystkim codziennie ćwiczę, jak nie w szkole to w domu. Najczęściej pozostaje mi na ćwiczenie godzina, najwyżej półtorej godziny, bo od poniedziałku do piątku mam zajęcia w dwóch szkołach oraz dojazdy do Sanoka, które zajmują mi dużo czasu. Staram się, aby dużo grać w soboty i niedziele – co najmniej trzy razy po godzinie.
          Ostatnio ze względu na pandemię, dużo zajęć odbywało się zdalnie, ale pomimo, że nie traciłem czasu na podróże, to czułem się bardziej zmęczony siedząc ciągle przed komputerem. Nie mogliśmy też tak często spotykać się i ćwiczyć w duecie z Filipem Siwieckim. Lekcje online nigdy nie zastąpią stacjonarnych.

          Brałeś udział w wielu konkursach, a zacząłeś w nich uczestniczyć będąc uczniem Szkoły Muzycznej I stopnia w Dydni. Nie możemy teraz wymienić wszystkich Twoich konkursowych sukcesów, ale powiedz o tych, które były dla ciebie najważniejsze.
          - Dla mnie wszystkie konkursy były ważne, bo każdy czegoś mnie nauczył. Najważniejsze były konkursy międzynarodowe i ogólnopolskie organizowane przez Centrum Edukacji Artystycznej. Z tych konkursów można wyciągnąć najwięcej wniosków, bo oceniani jesteśmy przez wybitnych jurorów i możemy się od nich dowiedzieć, jak dalej pracować, aby grać coraz lepiej.

          Szczególnie obfitującym w konkursy był 2021 rok, chociaż większość z nich odbyła się online.
          - To prawda, nagrywało się filmiki i przesyłało się organizatorom, a jeśli otrzymywaliśmy nagrody i wyróżnienia, to dyplomy trafiały do nas pocztą.
Chciałbym także wspomnieć o internetowym konkursie, który odbył się w 2020 roku, a był to Międzynarodowy Konkurs Muzyczny ”Opus” zorganizowanym przez Fundację „Life and Art” i przeznaczonym dla wszystkich specjalności instrumentalnych. W kategorii do 15 lat zdobyłem I nagrodę na tym konkursie.
        W ubiegłym roku w zakończonym pod koniec października w Lizbonie w Portugalii International Festiwal Online Competition „Portugal Art Carnival” duet „Filip & Kacper” zdobył, podobnie jak w konkursie sanockim I nagrodę, a ja otrzymałem również I nagrodę w kategorii solowej.
        Z kolei w listopadzie uczestniczyliśmy z Filipem w Internatonal Competition and Festiwal of Arts „Les etoiles de Paris 2021”, także z pięknym sukcesem. Filip w stolicy Francji zdobył I miejsce, a ja II miejsce. Również w duecie otrzymaliśmy II nagrodę.
Filip już pewnie wspominał o swoim sukcesie oraz duetu w konkursie „Magic Bridges of Budapest” na Węgrzech, a ja w tym konkursie zdobyłem również I miejsce i złoty medal.
Szczerze mówiąc trudno mi teraz z pamięci powiedzieć o wszystkich ubiegłorocznych sukcesach konkursowych.

        Jesteś uczniem I klasy liceum ogólnokształcącego i III klasy szkoły muzycznej II stopnia. Przez najbliższe lata będziesz się uczył w Sanoku, ale czy zastanawiałeś się nad tym, co chcesz robić w przyszłości?
         - Moje plany są związane z akordeonem i muzyką. Za trzy lata mam zamiar rozpocząć studia muzyczne. Mam jeszcze trochę czasu na wybranie uczelni.

         Ciekawa jestem, czy interesuje Cię coś poza muzyką?
         - Owszem, bardzo interesuje mnie informatyka, bardzo lubię oglądać ciekawe programy telewizyjne, czytać…

         Życzę Ci, abyś w następnych latach nauki odnosił również dużo sukcesów, aby spełniały się wszystkie Twoje marzenia. Bardzo dziękuję za rozmowę.
         - Ja również bardzo dziękuję

        Zapraszam Państwa na jeszcze jedno spotkanie z niezwykle utalentowanym uczniem prof. ośw. Andrzeja Smolika, a jest nim 15-letni Dawid Siwiecki. Macie z Filipem te same nazwiska i byłam przekonana, że jesteście braćmi i dopiero pan Andrzej Smolik powiedział, że nie jesteście blisko spokrewnieni, ale pochodzicie z rodzin o tradycjach muzycznych.
         - Tak, mój dziadek grał na akordeonie i jak byłem małym dzieckiem, to podczas rodzinnych spotkań podpatrywałem, jak dziadek gra. Widząc moje zainteresowanie, dziadek mnie namówił, abym też spróbował i tak zostało do dzisiaj.
Naukę gry na akordeonie rozpocząłem tak samo jak moi koledzy w Szkole Muzycznej w Dydni i przez sześć lat uczyłem się pod kierunkiem pana Grzegorza Bednarczyka. Aktualnie jestem uczniem II klasy liceum ogólnokształcącego i III klasy szkoły muzycznej II stopnia, a moim nauczycielem gry na akordeonie jest prof. ośw. Andrzej Smolik. Bardzo się z tego cieszę, bo Profesor jest wspaniałym pedagogiem, bardzo zaangażowanym w swoją pracę i ma wielkie serce. Swoje wieloletnie doświadczenie i wiedzę stara się przekazać swoim uczniom. Jestem dumny i szczęśliwy, że mam tak wyjątkowego pedagoga.

        Dzięki talentowi, pracy i doskonałym nauczycielom możesz nie tylko się rozwijać, ale także osiągać sukcesy w licznych konkursach. Proszę, abyś wymienił te, które pamiętasz i były ważne w twoim rozwoju.
         - Dzisiaj dotarła do mnie informacja, że zdobyłem I miejsce w XXV Mławskim Festiwalu Muzyki Akordeonowej, który organizowany był, podobnie jak ubiegłoroczne, online.
Z ubiegłorocznych ogólnopolskich to były Gorlickie Konfrontacje Akordeonowe, gdzie otrzymałem I miejsce w kategorii do lat 16. oraz byłem na konkursach w Kielcach, Lublinie, Sanoku i Solcu-Zdroju.
A poza granicami brałem udział w konkursach w: Atenach (Grecja), Ostravie (Czechy), Rzymie (Włochy), uczestniczyłem też w konkursach, które odbyły się w: Daugavpils (Łotwa), Belgrad (Serbia), Lizbona (Portugalia), Sydney (Australia) i Miami (USA).

         Może szkoda, że te konkursy odbywały się online, bo zobaczyłbyś na przykład Sydney czy Miami .
          - Mówiąc szczerze, to gdyby te odległe konkursy nie byłyby w trybie online, to raczej nie zdecydowałbym się wyjechać. Nie mógłbym porzucić szkoły na czas takiego dalekiego wyjazdu. Ponadto koszt wyjazdu na konkurs do Ameryki czy Australii wynosi kilkanaście tysięcy, ale jeszcze ważniejszy jest długi czas wyjazdu. Nie mogę sobie robić tak dużych zaległości w liceum.
          Jestem uczniem I Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku i chociaż uczę się systematycznie, to jestem przeciętnym uczniem, bo bardziej poświęcam się muzyce. Codziennie staram się półtorej lub dwie godziny poświęcić na ćwiczenie na instrumencie, chociaż bywa i tak, że to się nie udaje, bo jestem za bardzo zmęczony. W soboty i niedziele staram się grać jak najdłużej.

         Masz już własny dobry instrument?
          - Tak, pół roku temu zakupiliśmy akordeon Pigini Nova, uważany za najlepszy i jestem bardzo zadowolony. Mogę na nim grać wszystko, zarówno muzykę klasyczną, jak i rozrywkową, ale najbardziej cenię klasyczną i gram ją najczęściej.
Bardzo lubię rosyjską literaturę akordeonową – utwory: Siemionowa, Zołotariewa, Nagajewa. Po utwory tych kompozytorów uwielbiam sięgać, ale oczywiście często też sięgam po utwory polskich kompozytorów. Ostatnio polscy kompozytorzy sporo piszą na akordeon. Teraz pracuję nad utworem skomponowanym przez Mikołaja Majkusiaka w ubiegłym roku.
         Przez wiele lat akordeon był kojarzony z muzyką ludową. Współczesna muzyka pokazuje inny charakter tego instrumentu i jego ogromne możliwości, bo akordeon może naśladować wiele instrumentów.
Mój akordeon w prawej ręce ma trzynaście różnych barw dźwięku i w lewej ręce pięć barw. To stwarza ogromne możliwości interpretacyjne.

         Akordeon jest dosyć ciężki i trzeba ćwiczyć na nim rozważnie, bo inaczej można mieć kłopoty z kręgosłupem.
          - To prawda i dlatego bardzo ważny jest dobór pasków nośnych, które nie obciążają pleców, tylko przekierowują ciężar na całe ciało. Ja mam trzy specjalne pasy i stojąc nie czuję tych piętnastu kilogramów na sobie, tylko wydaje mi się, że mój instrument jest o wiele lżejszy.

         Mam nadzieję, że wkrótce powrócą koncerty i konkursy z udziałem publiczności i będzie wam łatwiej.
         - Oby tak się stało jak najprędzej, bo jednak jak gra się dla publiczności, to towarzyszą wykonawcy inne emocje, jest trochę stresu, który bardzo lubię. Jak już wspomniałem, konkursy online pozwalają nam wysyłać nagrania w najdalsze zakątki świata, ale jak będą takie możliwości, to zawsze będę wybierał konkursy stacjonarne.

         Czy występujesz tylko jako solista, czy również grasz muzykę kameralną?
          - Z reguły gram solo, ale niektóre koncerty w wygranym Międzynarodowym Talent Show Muzyki klasycznej „Virtuosos 4+” są w większych składach - zazwyczaj z orkiestrą. Gram jeszcze w duecie z Marcinem Schulzem. Ale w Polsce zazwyczaj gram solo.

         Życzę Ci wielu sukcesów i bardzo dziękuję za rozmowę.
          - Ja również bardzo dziękuję.

Z Mistrzem prof. ośw. Andrzejem Smolikiem oraz z utalentowanymi uczniami: Filipem Siwieckim, Kacprem Kosztyłą i Dawidem Siwieckim rozmawiała Zofia Stopińska 10 lutego 2022 roku.

       Od 5 do 11 lutego Sanok jest Zimową Stolicą Pianistyki za sprawą odbywającego się tam XVII Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic”. Jest to jeden z największych projektów edukacyjno-społecznych w Euroregionie Karpat, organizowany przez Podkarpacką Fundację Rozwoju Kultury, którą kierują Prezes Zarządu – prof. Jarosław Drzewiecki oraz V-ce Prezes Zarządu prof. ośw. Janusz Ostrowski.
       O przebiegu tegorocznej edycji rozmawiam z panem Januszem Ostrowskim, pianistą, pedagogiem, dyrektorem i mistrzem Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic” w Sanoku.

        Proszę powiedzieć, jak zaplanowana została tegoroczna edycja Forum.
        - 5 lutego o 19.30 w sali koncertowej Państwowej Szkoły Muzycznej w Sanoku inaugurujemy XI Mistrzowską Szkołę Pedagogiki Fortepianowej. Rozpocznie ten koncert występ Piotra Tymury i Bartosza Wątroby, laureatów Grand Prix z poprzednich lat Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego „Młody Wirtuoz”, a później wystąpi „KSIĄŻEK PIANO DUO” w składzie Agnieszka Zahaczewska-Książek i Krzysztof Książek, które zdobyło Złoty Parnas podczas Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic” w 2010 roku oraz I nagrodę w kategorii zespołów kameralnych w II Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie.
        Tego dnia rozpoczynają się także zajęcia Mistrzowskiej Szkoły Pedagogiki Fortepianowej kilkoma wykładami: panowie Zenobiusz Kajda i Krzysztof Szczepaniak mówić będą o wytycznych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotyczących awansu zawodowego nauczycieli szkół muzycznych, zaś Ludmiła Zakopetz z Lwowskiej Szkoły Talentów wygłosi wykład zatytułowany „Inwencje 2-głosowe Bacha abecadło każdego pianisty”.
O 15.00 rozpoczyna się już XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny „Młody Wirtuoz” w Sanoku.
        W niedzielę (6 lutego) rozpoczynają się już zajęcia Forum: mistrzowie poprowadzą w Sanockim Domu Kultury pierwsze otwarte lekcje pokazowe. O 15.00 w Państwowej Szkole Muzycznej odbędzie się koncert laureatów konkursu „Młody Witruoz”. Zaplanowaliśmy także wykłady, a o 19.30 w Sanockim Domu Kultury rozpocznie się koncert inaugurujący XVII Forum, a wystąpi Eva Gevorgyan, pianistka reprezentująca Armenię i Rosję, laureatka nagrody publiczności na XVIII Międzynarodowym Konkursie pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

        Ilu uczestników zgłosiło udział w tegorocznym Forum i skorzysta z bardzo bogatej oferty dla młodych pianistów?
        - Zawsze przyjeżdża do Sanoka około 500 osób, ale w tym roku będzie ich około 320. Ta ilość jest spowodowana panującą pandemią i wymogami z nią związanymi. Wszyscy muszą być w pełni zaszczepieni, posiadać aktualne certyfikaty zdrowotne (przeszły infekcję lub mają aktualny negatywny wynik testu na obecność koronawirusa). To pewnie także wpłynęło na ilość uczestników.

        Czy wszyscy mistrzowie także będą mogli przyjechać?
        - Prawie wszyscy, bo otrzymaliśmy wiadomość od prof. Andrzeja Tatarskiego, że nie przyjedzie z powodu choroby. Szybko zorganizowaliśmy zastępstwo i wszystkie zajęcia, które miał zaplanowane Andrzej Tatarski, poprowadzi Artur Jaroń.

        Ciekawa jestem, jak wszystkie wymogi związane z obowiązującymi obostrzeniami będą przestrzegane podczas konkursu „Młody Wirtuoz”.
         - Ponieważ uczestników zgłosiło się bardzo dużo, przewidzieliśmy także możliwość udziału online i skorzystało z tej możliwości chyba około 70 % uczestników, a pozostali przyjadą i wystąpią na żywo.

        Wracając jeszcze do koncertów, wszyscy, którzy nie mogą na nie przyjść, będą mogli w nich uczestniczyć online.
        - Tak, będą transmisje. Oprócz występu zespołu „Studio ACCANTUS”, który zaplanowany jest w środę (9 lutego), pozostałe koncert będą transmitowane. W poniedziałek o 19.30 rozpocznie się transmisja koncertu Duet Still Life z João Silva (Portugal – skrzypce vocal) i Marghertita Abita (Italy – vocal).
        Następne koncerty odbędą się pod hasłem „Muzyczne rodowody”. Zaprosiliśmy wielkiego rosyjskiego pianistę Maestro Mikhaiła Voskresienskiego, który do nas zawsze przyjeżdżał. Organizujemy mu w piątek (10 lutego) Benefis z okazji 85-lecia.
        Wychowanką prof. Mikhaiła Voskresienskiego jest Natalia Trull, która wystąpi we wtorek (8 lutego) w koncercie „Tatiana Shebanova in memoriam”, razem ze swoim uczniem Elisey’em Mysinem, który jako cudowne dziecko pojawił się w 2018 roku w rosyjskim programie telewizyjnym, by zagrać delikatny i ekspresyjny Nokturn cis-moll Fryderyka Chopina. Miał wówczas zaledwie 7 lat. Nagrania z mini-recitalu na żywo wywołały niemałą burzę w Internecie. Wielu widzów zwracało uwagę nie tylko na znakomity warsztat młodego pianisty, ale także na ekspresję i dojrzałość jego gry.
        Młode cudowne dziecko często koncertuje i studiuje obecnie w Konserwatorium Moskiewskim pod kierunkiem nauczycielki fortepianu i solistki Natalii Trull. Wychowanką Natalii Trull jest również Eva Gevorgyan.
Na tegorocznym Forum mamy cztery pokolenia pianistów: Maestro Mikhaił Voskresienski, Natalia Trull, Eva Gevorgyan i Elisey Mysin.

        Bardzo atrakcyjne koncerty odbywać się będą w Sali Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Wandy Kossakowej w Sanoku. Zaplanowane zostały w godzinach przedpołudniowych i wstęp na nie jest bezpłatny.
        - Te darmowe koncerty są bardzo atrakcyjne i dla przykładu powiem, że zaprosiliśmy wspaniałą śpiewaczkę Urszule Kryger, która będzie prowadzić seminaria i wykłady poświęcone kameralistyce wokalnej, a towarzyszyć jej będzie pianista Artur Jaroń. W piątek (11 lutego) o 16.00 Urszulę Kryger – mezzosopran i Artur Jaroń – fortepian wystąpią z koncertem, na który warto się wybrać.
        Jednym z mistrzów, który dołączył do grona mistrzów w tym roku, jest Dominik Wania, znakomity pianista, jazzman i improwizator, który poprowadzi zajęcia z improwizacji jazzowej i w czwartek (10 lutego) o 16.00 wystąpi również z koncertem, do którego zaprosi wybranych uczestników.
        Odbędzie się także 9 lutego koncert „Muzyka 5-kultur”, dzień wcześniej wystąpią laureaci „Złotych Parnasów”, a w poniedziałek proponujemy koncert duetu Irina Aleksiychuk i Yuri Kot z Ukrainy.
Począwszy od niedzieli o godzinie 10.00 rozpoczynać się będą koncerty w wykonaniu uczestników Forum, a na widowni zasiądą seniorzy i codziennie przyjeżdżać będzie 100 osób. Natomiast na balkonie zasiadać będą przedszkolaki (codziennie jedna grupa przedszkolna). Ogromnie się cieszę na te koncerty.

        Międzynarodowe Forum Pianistyczne ‘ Bieszczady bez granic…” zatacza szerokie kręgi i koncerty odbywają się nie tylko w Sanoku. Dwa zespoły i soliści koncertują w różnych miastach na Podkarpaciu.
         - Organizacja tych koncertów nie była prosta, ponieważ nie było pewności, czy będą się mogły odbyć. Do ostatniej chwili czekaliśmy na decyzje, ale z satysfakcją możemy powiedzieć, że mamy dwie orkiestry: Orkiestrę Kameralną Filharmonii Narodowej pod kierunkiem Jana Lewtaka i Bogdana Olędzkiego oraz Lwowską Orkiestrę Kameralną „Akademia” pod dyrekcją Igora Pylatyuka i koncertmistrza Artura Mykitki, solistami są uczestnicy Forum.
        Orkiestra Kameralna Filharmonii Narodowej wystąpi już 9 lutego w Mielcu, 10 lutego w Sanoku, 11 lutego w Lubaczowie, 12 lutego w Jarosławiu i 13 lutego w Warszawie.
Lwowska Orkiestra Kameralna „Akademia” startuje 8 lutego w Stalowej Woli, 9 lutego w Janowie Lubelskim, 10 lutego w Strzyżowie, 11. lutego koncertuje u nas w Sanoku i 12 lutego w Kielcach.
        Oprócz tego mamy jeszcze dwa koncerty w Muzeum Podkarpackim w Krośnie na fortepianie Pleyel z 1862 roku. Tam w piątek (11 lutego) o 12.00 rozpocznie się koncert w wykonaniu uczestników, a o 16.30 wystąpi z recitalem Lidia Grychtołówna.

        Wspomniał Pan przed chwilą o koncertach uczestników „Złotych Parnasów” z lat ubiegłych. W tym roku także mistrzowie będą również przyglądać się pracy i kreatywności uczestników, aby przyznać także „Złote Parnasy”.
        - Obserwuję dalszą drogę artystyczną laureatów „Złotych Parnasów” i z dumą chcę podkreślić, że wracają do nas nie tylko, aby koncertować. Jekaterina Sarajewa, która otrzymała „Złoty Parnas” w 2009 roku, występowała podczas kilku poprzednich edycji, a dzisiaj wraca jako mistrz Jekaterina Drzewiecka.
        Eva Kosorinova za Słowacji – „Złoty Parnas” w 2008 roku, wraca jako Eva Varhanikova i cały czas działa prężnie w Bańskiej Bystrzycy współpracując z Forum.
        Natomiast Pavel Dombrovsky, który dwa lata temu inaugurował Forum w Sanoku, otrzymał „Złotego Parnasa” w 2014 roku i był też laureatem I nagrody w kategorii pianistów w Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie.
         W 2010 roku „Złoty Parnas” otrzymał Krzysztof Książek, który w ubiegłym roku zwyciężył razem z żoną Agnieszką Zahaczewską-Książek - „KSIĄŻEK PIANO DUO” w kategorii zespołów Kameralnych w II Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie, a w tym roku inaugurują koncerty w Sanoku.

         „Złote Parnasy” wręczone zostaną w tym roku 11 lutego podczas Gali Finałowej.
          - Tak, myślę, że wyróżnione osoby zaznaczą swoją obecność w świecie kultury, zostaną laureatami znaczących konkursów pianistycznych i może kiedyś wrócą do nas jako mistrzowie Forum.

         Czy są jeszcze bilety na koncerty, które odbywają się w Sanoku?
         - Wiem, że pozostało ich niewiele i tylko na niektóre koncerty, ale proszę się kontaktować z nami i pytać. Może będą jakieś zwroty i będą Państwo mogli uczestniczyć w wybranym koncecie.
Zachęcam także do słuchania i oglądania transmisji online.

Z prof. ośw. Januszem Ostrowskim, dyrektorem i mistrzem XVII Międzynarodowego Forum Pianistycznego „Bieszczady bez granic… rozmawiała Zofia Stopińska 4 lutego 2022 roku.

      Wszystkim, którzy pamiętają, przypominam, a pozostałym czytelnikom przedstawiam pana Bartosza Urbanowicza, śpiewaka obdarzonego przez naturę cudownym głosem basowym, Rzeszowianina z urodzenia, mieszkającego od lat w Niemczech, gdzie jest solistą Nationaltheater Mannheim. Umówiłam się z panem Bartoszem Urbanowiczem na rozmowę telefoniczną.
      Natychmiast po uzyskaniu połączenia usłyszałam głos mojego rozmówcy.
      - Witam serdecznie. Wszystkiego dobrego w nowym roku.

      Dziękuję i również życzę, aby przede wszystkim dopisywało zdrowie Panu i całej rodzinie oraz aby 2022 rok obfitował w ciekawe propozycje w Pana działalności artystycznej.
      - Dziękuję serdecznie. Właśnie siedzimy u mnie w domu z przyjacielem tenorem Irakli Kakhidze, słuchamy fragmentów różnych oper i przez pół dnia rozważamy, jaka jest nasza sytuacja w tym pandemicznym czasie. Nie tylko zdrowie jest nam bardzo potrzebne, ale także potrzebujemy szczęścia i samozaparcia, żeby w tej dziwnej sytuacji, w której znaleźli się artyści teatrów operowych, jakoś współistnieć.
      Mój przyjaciel powinien dzisiaj śpiewać w spektaklu „Traviaty” w Finlandii, gdzie miał zakontraktowanych około dziesięciu spektakli, zaśpiewał dwa i niestety reszta została odwołana. Jest bardzo rozgoryczony i nawet dzisiaj rozmawiał ze swoją agentką, prosząc ją, żeby żadnych podobnych propozycji mu w najbliższym czasie nie załatwiała. Przez półtora miesiąca przygotowywał się do występów, najpierw pracował sam, a potem miał mnóstwo prób, zaśpiewał dwa spektakle i koniec.

       Proszę powiedzieć, jak teatry operowe w Niemczech działają, bo niedawno otrzymałam post z Pana zdjęciem zrobionym tuż przed spektaklem.
       - Różnie, a mówię tak, ponieważ wszystko zależy od tego, w jakim landzie teatr się znajduje. Ja śpiewam w Nationaltheater Mannheim i u nas w Badenii-Wirtembergii możemy grać spektakle dla 500 osób maksymalnie na widowni. Te osoby muszą być zaszczepione, a oprócz tego muszą mieć test i przez cały spektakl muszą być w maskach.
Te szybkie testy (schnelltesty) są darmowe i przed każdym większym budynkiem użyteczności publicznej stoją takie budki, gdzie można taki test zrobić w ciągu 15 minut, ale jest to uciążliwe.
Dlatego pomimo, że na naszych spektaklach może być 500 osób na widowni, to zwykle jest ich mniej.
Sporo jest ludzi, którzy się po prostu boją i ograniczają wyjścia z domów do minimum.

       Na szczęście spektakle się odbywają.
       - Gramy w sumie przez cały czas bez żadnych przerw i prawie codziennie odbywają się spektakle.

       Czy w czasie tej pandemii było tak w waszym teatrze, że spektakle były wcześniej rejestrowane i odtwarzane albo widownia była pusta i transmitowane były w czasie realnym?
       - Dosyć długo, bo chyba przez pół roku mieliśmy taką sytuację. W naszym teatrze powstał taki projekt White-Wall-Oper i w tym momencie mamy już chyba ponad 10 produkcji, w których jest jedna scenografia - biała ściana z paroma otworami na okna i drzwi, na której wyświetlane są różne projekcje video, w zależności od spektaklu. Oczywiście wykonujemy je w kostiumach.
W ramach tego projektu śpiewałem m. in.: „Il barbiere di Siviglia”, „Zauberflöte”, „Madame Butterfly”, „Hänsel und Gretel” .
Wszystko kręci się wokół tej jednej scenografii, opery zostały skrócone do półtorej godziny, wszystko jest vidovane i wykonawcy oraz publiczność muszą przez te półtorej godziny jakoś wytrzymać.
Dzięki temu, że te spektakle zostały skrócone i na scenie musimy zachować odstęp 1,5 metra, mogliśmy grać w czasie, kiedy inne teatry były zamknięte. Na początku na widowni mogło być tylko 250 osób, później 300, a teraz 500 osób, a na widowni jest ponad 1200 miejsc.

       Z pewnością wykonawcy czują obecność publiczności na widowni. I to bardzo pomaga.
       - Oczywiście, że tak. Mimo, że na nas skierowane są mocne światła i my nie widzimy widowni, to jednak czuje się reakcje ludzi: czasem uśmiechy, są brawa i zupełnie inaczej się gra niż do kamery.

       Dzisiaj chyba nie wyobraża sobie Pan pracy w innym zawodzie.
       - Przyznam szczerze, że nie. Kiedy zaczęła się pandemia i pozamykano wszystkie teatry, to siedziałem w domu i nie wiedziałem, co dalej ze sobą począć. Oczywiście chodziłem do teatru i dzięki Irakliemiu i innym moim przyjaciołom spotykaliśmy się i śpiewaliśmy, żeby nasze gardła nie zardzewiały. Nie wiem, jak by to było, gdyby ta sytuacja potrwała dłużej, bo nie wyobrażam sobie innej pracy.
       Moja żona pracuje w amerykańskiej firmie biotechnologicznej i jak zaczęła się pandemia, to została od razu wysłana do pracy w domu i tak jest do tej pory. Dzieci także bardzo długo uczyły się zdalnie.
Cztery osoby siedziały przy komputerach i do tego byłem ja bez żadnego zajęcia. Nie było wesoło.

       Nie wiem, czy przypomina sobie Pan nasze spotkanie w Sanoku podczas Festiwalu im. Adama Didura? To było chyba niedługo po Pana debiucie na scenie operowej
       - Oczywiście, że przypominam sobie. Przyjechałem wtedy z Teatrem Wielkim w Poznaniu z „Wolnym strzelcem” Carla von Webera, ale debiutowałem trochę wcześniej w Operze Śląskiej w Bytomiu, w operze „Borys Godunow” Modesta Musorgskiego, w której grałem partię Warłama.
       Później pamiętam, że śpiewaliśmy cały „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta na Zamku w Pszczynie. To był spektakl w ramach naszego Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Katowicach, prowadzony przez pana Sławomira Pietrasa, dyrektora Teatru Wielkiego w Poznaniu, który usłyszał mnie w roli Sarastra i zaproponował mi pracę w Poznaniu. Będąc jeszcze na studiach, śpiewałem w Poznaniu w operze „Gracze” Dymitra Szostakowicza.
       Bardzo miło wspominam dyrektora Sławomira Pietrasa jako „szefa”, bo bardzo mi pomógł na początku kariery. Nie pozwalał mi na śpiewanie ogromnych partii w momencie, kiedy mój głos nie był jeszcze dobrze ułożony. Był po prostu dobrym dyrektorem i bardzo miło wspominam ten poznański okres.

       Wtedy jeszcze nie myślał Pan o wyjeździe za granicę, bo już zaczął Pan odnosić poważne sukcesy w Polsce i o tym rozmawialiśmy.
       - Po studiach przez pięć lat pracowałem w Teatrze Wielkim w Poznaniu, następnie przez dwa lata w Operze Krakowskiej, kolejne dwa lata w Operze Wrocławskiej. Już w pierwszym roku pracy w Operze Wrocławskiej razem z żoną doszliśmy do wnioski, że jeżeli będzie taka możliwość, to powinniśmy wyjechać za granicą. W podjęciu tej decyzji utwierdziła mnie kolejna sytuacja. Było przesłuchanie w San Diego Opera w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych, śpiewałem prywatnie przesłuchanie dla dyrektora opery. Chciał mi zaproponować rolę, ale ja nie miałem wtedy odpowiedniej wizy umożliwiającej na zatrudnienie w Stanach Zjednoczonych.
Pan dyrektor radził mi, abym zatrudnił się w jakimś dobrym niemieckim teatrze operowym i wtedy moja kariera ruszy do przodu. To był poważny bodziec, aby wyjechać do Niemiec.

       Musiał Pan startować w przesłuchaniach do niemieckich teatrów.
       - Trochę tych przesłuchań dobrych i nieco gorszych miałem, ale udało mi się dostać do świetnego teatru w Mannheim. Jest to jeden z lepszych teatrów, powiedzmy klasy A w Niemczech. Dobrze się tutaj pracuje.

        Chyba też nieźle się żyje, bo pracując w Nationaltheater Mannheim może Pan zadbać o siebie i o rodzinę.
        - To prawda. W Polsce też zarabiałem dosyć dobrze, ale tutaj żyjemy bardzo spokojnie i wygodnie. Dodam, że moja rodzina nie jest mała, bo mam trójkę dzieci, czyli w sumie pięć osób.

        Jeśli dobrze pamiętam, to najstarsze dziecko jest już pełnoletnie.
        - Tak, syn już jest pełnoletni, córka ma 13 lat i najmłodszy syn skończył 11 lat.

        Czy w Pana rodzinie byli muzycy?
        - Moja babcia była bardzo zdolną pianistką i nawet brała udział w Konkursie Chopinowskim, później uczyła w Szkole Muzycznej w Bielsku Białej i często towarzyszyła młodym muzykom podczas różnych koncertów. Niestety ciężko chorowała i nie mogła pracować, ale uczyła grać na fortepianie mojego tatę i mojego wujka. Mój tato gra na fortepianie dzięki babci, natomiast moja mama śpiewała przez całe swoje życie. Śpiewała w różnych zespołach, m.in. w Zespole „Śląsk”.
        Ponieważ mój tato często grał w domu na fortepianie, ja będąc dzieckiem podśpiewywałem mu i rodzice wkrótce stwierdzili, że mam bardzo dobry głos i mógłbym się w tym kierunku rozwijać. Zachęcali mnie do występów na różnych koncertach, akademiach szkolnych i w konkursach dziecięcych. W momencie, kiedy ukończyłem szkołę podstawową i dostałem się do liceum ogólnokształcącego w Rzeszowie, rodzice poszli do Szkoły Muzycznej II stopnia przy ulicy Chopina i poprosili nauczycielkę śpiewu panią Annę Budzińską, aby mnie przesłuchała i stwierdziła, czy mogę się kształcić i w przyszłości zostać śpiewakiem operowym. Okazało się, że powinienem uczyć się śpiewu i wkrótce zostałem uczniem tej szkoły.

        Bardzo dobrze znałam panią Anię Budzińską i pamiętam, jak był Pan jej uczniem. Nigdy nie zapomnę, jak cieszyła się Pana postępami i pierwszymi sukcesami.
        - To była cudowna osoba i bardzo miło ją wspominam. Poświęcała mi wiele czasu, a przede wszystkim cierpliwości, bo głos miałem dobry, ale do najgrzeczniejszych uczniów nie należałem.
Pani Ania bardzo mi pomogła w kształtowaniu mojego głosu i troszkę poukładała tego totalnie zwariowanego młodzieńca. Była zawsze ciepła, zawsze życzliwa, zawsze uśmiechnięta i zawsze chętna do pomocy. Poświęcała mi bardzo dużo czasu, bo oprócz lekcji w szkole muzycznej często zapraszała mnie do swojego domu i tam mieliśmy lekcje śpiewu. Pamiętam też, że w trakcie wakacji też wielokrotnie przyjeżdżałem do niej, aby podszlifować mój warsztat. Bardzo mi pomogła i zawsze ją będę miło wspominał.

        Wtedy uczył się Pan śpiewu klasycznego, ale jednocześnie występował Pan z zespołami rockowymi i nie było to korzystne dla Pana głosu. Tych dwóch nurtów nie da się łączyć.
        - Nie da się i szczerze mówiąc, w tej chwili już prawie nie pamiętam, jak się śpiewa rockowo (śmiech).
Zdarza się, że czasem ktoś prosi mnie o utwory Franka Sinatry czy Elvisa Presley’a, ale są one już bliższe do repertuaru operowego od tych rockowo-popowych, które śpiewałem będąc nastolatkiem.

        Myślę, że nie bez znaczenia w Pana artystycznej drodze jest fakt, że ma Pan piękny, szlachetnie brzmiący głos basowy. Deficyt na basy jest powszechnie znany.
        - Tak, ale nie w Niemczech, ponieważ do Niemiec przyjeżdża cały świat. Każdy chce śpiewać w Niemczech, bo jest tu bardzo dużo teatrów od klasy A do D, stąd zapotrzebowanie na dobre głosy jest ogromne, ale też konkurencja jest przeogromna.`
        Jak czasami jadę na przesłuchanie do innego teatru, to do jednej partii potrafi być nawet piętnastu bas-barytonów. Ważne też jest to, że chyba jeszcze tylko w Niemczech, Polsce i w Austrii są teatry, które zatrudniają solistów na umowę stałą. W innych krajach są to z reguły teatry stagione, które organizują casting na całe przedstawienie i do następnego spektaklu angażują innych artystów na tych samych zasadach.

        Ciągły udział w castingach nie wpływa chyba dobrze na układ nerwowy.
        - Przyznam szczerze, że to denerwuje, mimo, że agent się stara, aby tych przesłuchań było jak najmniej, to każdy dyrektor teatru angażując kogoś spoza swojego zespołu, nawet jak zna głos, to ciągle chce przesłuchań. Oprócz tego w Niemczech bardzo często zmieniają się obsady dyrektorskie. W momencie, kiedy do teatry przychodzi nowy dyrektor, to zmienia się cały pion zarządzający teatrem.
Kiedyś śpiewałem często także w pobliskim Heidelbergu i zapraszano mnie do wielu spektakli, bo znano mój głos. Teraz jest nowa dyrekcja i jeśli chcę tam śpiewać, to muszę jechać na przesłuchanie. Tak to wygląda.

        Zarówno w Nationaltheater Mannheim, jak i wcześniej w Polsce występował Pan u boku doświadczonych, znanych na całym świecie śpiewaków. Dla przykładu powiem, że śpiewał Pan z takimi znakomitościami, jak Barbara Hendricks, Joanna Kozłowska czy Wiesław Ochman.
        - Miałem takie szczęście. Zawsze się dziwię, kiedy w Polsce się mówi, że gdzieś za granicą jest lepszy poziom, ale to nieprawda, bo mamy w Polsce tak fenomenalnych solistów, bardzo dobre orkiestry i świetnych dyrygentów. Mamy także świetne teatry operowe oraz wybitnych reżyserów i dlatego uwielbiam przyjeżdżać do Polski. Bardzo żałuję, że przez pandemię teraz te kontakty się urwały, bo uwielbiam śpiewać w polskim języku, ale też bardzo mi brakuje polskiego języka na co dzień. Do tego stopnia, że cały czas się staram, żebym mógł coś po polsku zaśpiewać i kiedy mamy jakieś koncerty, to próbuję przemycić jakieś polskie pieśni czy polskie arie. Mamy piękną muzykę i powinniśmy się nią chwalić.

       Gdzie Pan najczęściej w Polsce śpiewał?
        - Ostatnio we Wrocławiu i w Krakowie. Ostatnim moim spektaklem w Krakowie był „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki na Wawelu, a we Wrocławiu śpiewałem w „Halce” i w „Don Giovannim” Wolfganga Amadeusz Mozarta.

        Pewnie ma Pan sporo planów na 2022 rok, są ambitne, ale pewnie trudno w tej sytuacji o nich mówić.
         - Plany są, ale trudno się czymkolwiek chwalić w czasie, kiedy cały czas wszystko wokół jest odwoływane. Z cudownych propozycji w 2020 i 2021 roku prawie nic nie doszło do skutku. Jedyne co mi się udało zrealizować, to mój debiut w Deutsche Oper am Rhein w Düsseldorfie, gdzie wystąpiłem jako Bartolo w „Il Barbiere di Siviglia”. Brałem udział w kilku spektaklach ze świetnymi solistami, znakomitą orkiestrą i fantastycznym dyrygentem. Było jeszcze sporo spektakli i koncertów, ale trudno wiążąco mówić, co się wydarzy, nawet w najbliższych miesiącach. Miejmy nadzieję, że pandemia się niedługo zwinie, a nie rozwinie.

         Ukończył Pan niedawno 40 lat i możemy powiedzieć, że połowę swego życia spędził Pan na scenie.
         - To prawda, że tak się potoczyło moje życie, dzięki Bogu, dzięki moim rodzicom, którzy mocno mnie dopingowali, dzięki mojej żonie, która też zawsze mi pomagała i nadal mnie wspiera. Wiadomo, że żona śpiewaka operowego ma nieco „pod górkę”, bo my mamy wzloty i upadki, jesteśmy nerwowi przed każdym występem i niełatwo być żoną śpiewaka operowego.

       Szkoda, że nigdy nie mogliśmy Pana oklaskiwać w Filharmonii Podkarpackiej.
       - Przyznam się szczerze, że ja też bardzo żałuję. Nigdy nie było takiej możliwości, a bardzo bym chciał wystąpić w Filharmonii Podkarpackiej, bo urodziłem się w Rzeszowie, spędziłem tam młodzieńcze lata i kocham to miasto.

Z Bartoszem Urbanowiczem, bass-barytonem, solistą Nationaltheater Mannheim (Niemcy), Rzeszowianinem z urodzenia rozmawiała Zofia Stopińska

       Bardzo chętnie dzielę się z Państwem wszelkimi informacjami o sukcesach uczniów szkół muzycznych z naszego regionu. Wiadomo, że każdy udział w konkursie wymaga długich i żmudnych przygotowań zarówno ucznia, jak i nauczyciela. Tym bardziej cieszy fakt, że coraz częściej po najwyższe laury w międzynarodowych konkursach sięgają uczniowie szkół muzycznych działających w niewielkich miastach.
       Niedawno zwróciłam uwagę na post z informacją o sukcesie Jakuba Kuźniara, który uczy się grać na klarnecie w Prywatnej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Jaśle w klasie pana Rafała Gomółki, w Międzynarodowym Konkursie w Paryżu. Przypomniałam sobie, że kilka miesięcy wcześniej ten sam uczeń zajął także jedną z najwyższych lokat w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Brukseli.
Stąd pomysł na przedstawienie Państwu Jakuba Kuźniara i pana Rafała Gomółki w cyklu wywiadów „Mistrz i uczeń”.

        Rozpocznę od pytania do pana Rafała Gomółki. Czy pochodzi Pan z rodziny o tradycjach muzycznych?
        - Owszem, bo wujek mojego taty śp. Czesław Świątkowski był altowiolistą i grał w Orkiestrze Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej oraz uczył gry na altówce w Zespole Szkół Muzycznych nr 1 w Rzeszowie. Uczniem tej szkoły był także brat mojego taty, który uczył się grać na klarnecie u pana Mariana Mosiora - ojca pana Roberta Mosiora. Moja siostrzenica także interesuje się muzyką.
        Wiem, że wujek Czesław Świątkowski tworzył drzewo genealogiczne naszej rodziny, bardzo dużo podróżował w poszukiwaniu naszych korzeni. Znalazł nawet ślad, że naszym przodkiem być może był słynny polski kompozytor i instrumentalista doby renesansu Mikołaj Gomółka, który urodził się w Sandomierzu. Wujek Czesław odwiedził wiele miejscowości i poszukiwał w księgach parafialnych, ale z powodu ciężkiej choroby musiał przerwać poszukiwania i pozostało do sprawdzenia kilka pokoleń.
        Pamiętam, że wybierał się do wsi Jazłowiec na terenie Ukrainy, gdzie Mikołaj Gomółka zmarł i tam znajduje się jego nagrobek, ale nie zdążył.
Mam zamiar dokończyć kiedyś pracę wujka Czesława, ale wiem, że to wymagać będzie wiele czasu i żmudnych poszukiwań.
Wracając do pani pytania - jedynym zawodowym muzykiem w naszej rodzinie był wujek Czesław Świątkowski i teraz ja poszedłem w jego ślady.

        Jak rozpoczęła się Pana fascynacja muzyką?
        - Mój początek z klarnetem miał miejsce w Osobnicy w orkiestrze dętej przy GOK-u w Jaśle. Ksiądz proboszcz Czesław Szewczyk i Zygmunt Jan czuwali nad orkiestrą, w której po raz pierwszy zobaczyłem klarnet. Najpierw sąsiad uczył mnie gry na fortepianie i bardzo mi się to podobało, ale jak zacząłem grać na klarnecie, to od razu wiedziałem, że to jest instrument, na którym chcę grać. Później rozpocząłem naukę w Prywatnej Szkole Muzycznej I stopnia w Jaśle i po czterech latach nauki uczestniczyłem w Ogólnopolskim Konkursie Młodych Instrumentalistów im. Stefanii Woytowicz w Jaśle i udało mi się wtedy wygrać w mojej kategorii wiekowej. Pamiętam, że grałem wtedy Concertino na klarnet Carla Marii von Webera, a miałem wtedy niecałe 11 lat.
Później okazało się, że mój wujek, 30 lat wcześniej też wygrał konkurs ogólnopolski w Rzeszowie, będąc uczniem tego samego pedagoga i grał ten sam program co ja w Jaśle.
Ponieważ wujek od lat mieszka w Stanach Zjednoczonych, to nawet nie wiedziałem, że gra na klarnecie i dopiero nasz wspólny nauczyciel, pan Jan Szmyd powiedział mi o tym.
        Po ukończeniu nauki w Jaśle kontynuowałem grę na klarnecie w Liceum Muzycznym w Krośnie w klasie pana Bogusława Jaskółki, a później studiowałem w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Andrzeja Godka, a studia magisterskie kontynuowałem u prof. Janusza Antonika. W tym roku ukończyłem studia magisterskie i pracuję w Prywatnej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Jaśle oraz w Szkole Muzycznej w Trzcianie koło Krakowa. Sporo także gram. Bardzo lubię uczyć, ale chciałbym uczyć i grać.
Trzeba podkreślić, że w szkołach muzycznych na Podkarpaciu kształci się świetnych klarnecistów. Część z nich wyjeżdża „w świat”, albo zostają, bo z różnych powodów nie mogą sobie pozwolić na przeprowadzkę.

        Pilnie słuchał nasz przez cały czas Pana uczeń Jakub Kuźniar, a teraz poproszę go, aby powiedział, czy w jego rodzinie byli, albo są muzycy.
        - Mój tato ukończył Państwową Szkołę Muzyczna I stopnia w Łańcucie. Przez pewien czas kontynuował naukę w Szkole Muzycznej II stopnia w klasie pana Romana Pelca i chociaż nie został zawodowym muzykiem, przez cały czas gra na tym instrumencie. Bardzo to lubi.

         Pan Rafał Gomółka opowiadał o początkach swojej muzycznej drogi – powiedz, jak Ty rozpoczynałeś?
          - Bardzo podobnie, bo także na początku uczyłem się grać na pianinie i trwało to trzy lata, a później rozpocząłem naukę gry na klarnecie w Szkole Muzycznej I stopnia im. Teodora Leszetyckiego w Łańcucie. Moim nauczycielem był pan Tomasz Kawa. Ten instrument fascynował mnie od najmłodszych lat, bo słuchałem, jak tato ćwiczył i grał na klarnecie.
Pan Rafał Gomółka mówił mi niedawno, że wszyscy jego pedagodzy rozpoczynali od nauki gry na fortepianie – panowie Jan Szmyd i pan Bogusław Jaskółka oraz prof. Andrzej Godek. Podkreślał, że każdy klarnecista powinien mieć opanowaną grę na fortepianie na poziomie szkoły muzycznej I stopnia.

          Jakie oceny miałeś na świadectwie ukończenia Szkoły Muzycznej I stopnia w Łańcucie?
           - Podobne jak w poprzednich latach. Miałem piątki z klarnetu, kształcenia słuchu, tylko z audycji muzycznych miałem czwórkę.

           Pewnie wiele razy brałeś udział w różnych koncertach i popisach.
           - Owszem i były to najczęściej występy z towarzyszeniem fortepianu. Przed pandemią w Szkole Muzycznej I stopnia w Łańcucie dosyć często były organizowane popisy, a także występy dla dzieci, które miały zachęcić ich do nauki w szkole muzycznej. Ostatnio z tatą i z wujkiem Jackiem wystąpiliśmy w naszym kościele parafialnym przed pasterką. Ja i tato graliśmy na klarnetach B, a wujek grał na klarnecie basowym. Razem z tatą gramy także w orkiestrach dętych – w Handzlówce, gdzie mieszkamy, ale także regularnie jeździmy na próby i gramy podczas różnych uroczystości w Orkiestrze Dętej OSP w Gaci w powiecie przeworskim.
Bardzo lubię grać w orkiestrach.

           Nawet najwięksi mistrzowie muszą ćwiczyć, a postępy wszystkich, którzy się uczą, są uzależnione od czasu spędzonego na ćwiczeniu. Ciekawa jestem, ile czasu Ty spędzasz na ćwiczeniu.
           - Lubię ćwiczyć i robię to codziennie, ale wszystko zależy od tego, ile mam lekcji w szkole ogólnokształcącej. Jak mam dużo lekcji i zadań domowych, to czasem gram ponad godzinę. Natomiast w wolne dni ćwiczę co najmniej dwie godziny. Jak przygotowuję się do występów czy do udziału w konkursach, to ćwiczę dłużej.
W czasie ostatnich dwóch lat większość konkursów odbywa się online i dlatego uczestnicząc w dwóch ostatnich międzynarodowych konkursach, trzeba było zrobić nagrania i wysłać je do organizatorów konkursów w Brukseli i Paryżu. Czas nagrań był ściśle ograniczony i wymagana była jedna etiuda i utwór. Na przykład ostatnio do Paryża nagrałem Etiudę koncertową nr 9 ze zbioru Kurkiewicza i Fantazję na temat „Karnawału weneckiego” Kenta.
Natomiast aktualnie przygotowujemy z panem Rafałem Gomółką poważniejszy i o wiele trudniejszy utwór, bo Concertino na klarnet Carla Marii von Webera i pewnie wyślemy ten utwór na jakiś wiosenny konkurs. Muszę się bardzo dobrze nauczyć tego utworu, a do tego jeszcze odbyć sporo prób z pianistą, bo partia fortepianu jest to tak naprawdę wyciąg orkiestrowy niełatwy dla pianisty.

           Jakubie, zastanawiam się dlaczego po ukończeniu Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Łańcucie, kontynuujesz naukę w Prywatnej Szkole Muzycznej I i Ii stopnia w Jaśle.
           - Poznałem pana Rafała Gomółkę podczas występu Orkiestry Dętej OSP w Gaci, Pan przyjechał wtedy, aby zastąpić klarnecistę, który z ważnych powodów rodzinnych nie mógł z nami grać. W wolnych chwilach tato i ja rozmawialiśmy z Panem na różne tematy związane z muzyką. Tato poprosił pana Rafała o udzielenie mi kilku prywatnych lekcji, z których byłem bardzo zadowolony.
Ponieważ mnie po ukończeniu nauki w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Łańcucie pozostał jeszcze rok do ukończenia Szkoły Podstawowej w Handzlówce, to poprosiłem tatę, abym przynajmniej przez ten czas mógł się uczyć pod kierunkiem pana Rafała i tak już do dzisiaj pozostało.

         Chcę jeszcze powrócić do twojego udziału w konkursach. Jak już wspomnieliśmy, ostatnio dla najmłodszych są to konkursy online. Jak wysyłasz nagrania, to myślisz o nagrodzie, czy po prostu chcesz się sprawdzić.
         - Tak jak pani powiedziała, chcę się tylko sprawdzić, bo konkurencja jest ogromna i trudno liczyć na pierwsze lokaty. W moim przedziale wiekowym w VI Paris International Music Competition w kategorii instrumentów dętych drewnianych zgłosiło się i przesłało nagrania ponad 100 uczestników. Druga nagroda, podczas gdy nie przyznano pierwszej, była dla mnie naprawdę ogromną niespodzianką. Podobnie było podczas II Brussels International Music Competition. Niespodziewane nagrody bardzo mnie motywują do dalszej pracy.

         Poproszę teraz pana Rafała Gomółkę o opinię. Co Pan sądzi o konkursach, a szczególnie tych, które ze względu na pandemię organizowane są online.
         - Trzeba jasno powiedzieć, że konkursy na żywo są lepsze, nawet jeśli przez stres coś się nie uda.
Wprawdzie w obu przypadkach uczestnicy mają takie same szanse, ponieważ przygotowując nagrania każdy uczestnik może nagrywać utwory dowolną ilość razy i wysłać na konkurs najlepsze nagranie.
W tej chwili nie można organizować międzynarodowych konkursów dla dzieci na żywo i lepiej robić je online niż odwoływać.
         Konkursy są świetnym sprawdzianem umiejętności i motywacją do działania, a jednocześnie możliwością rywalizacji w tych trudnych covidowych czasach, jednakże też liczymy na jakieś stypendia dla Kuby, bo niedługo Jakub będzie potrzebował A klarnetu, który umożliwi mu dalszy rozwój, a to nie są małe koszty.
         Jak powrócą konkursy na żywo, to chcemy koniecznie gdzieś pojechać, aby Kuba mógł się sprawdzić, bo przez ostatnie dwa lata nie było takiej okazji.
Nawet jeśli występ się nie uda i nie będzie żadnej nagrody ani wyróżnienia, to także wiele się nauczy. Audycje i popisy, które czasem organizujemy i odbywają się zgodnie z obowiązującymi przepisami pandemicznymi, są też bardzo ważne, ale to nie to samo co wyjście na wielką scenę i widok sześciu lub więcej profesorów w komisji, którzy znają na pamięć każdą nutkę i punktują wszystkie wykonania, bo takie mają zadanie. Wtedy trzeba się opanować i zrozumieć, że nie chodzi o zwycięstwo, tylko o jak najlepsze wykonanie, o zachowanie zimnej krwi jak coś się nie uda, bo każdy jest omylny.
Kiedyś w Belgii byłem na koncercie chyba najlepszej klarnecistki na świecie i tak piękne wykonanie słyszałem po raz pierwszy. Byłem zachwycony, chociaż w trakcie gry pojawił się kiks, ale nie miał on wpływu na całość wykonania.
         Nagrywając utwory na konkurs musimy zwracać uwagę, aby wszystko było zgodne z zapisem nutowym. Tutaj trudność jest inna, bo nawet najlepsze zoomy, na których rejestrujemy utwory, nie oddadzą w stu procentach tej wrażliwości, jakości zmiany barw, stąd trzeba bardziej stawiać na technikę i intonację.

         Niełatwo być dobrym nauczycielem gry na instrumencie. Chyba nie ma jednego sposobu nauczania, bo każdy uczeń jest inny i z każdym trzeba inaczej pracować.
          - Mogę to potwierdzić, chociaż pracuję dopiero trzy lata jako pedagog, bo wcześniej zajmowałem się wyłącznie wykonawstwem. Jak już wspomniałem, teraz uczę i zajmuję się także wykonawstwem. I jedno, i drugie wymaga ciągłego doskonalenia.
Często uczestniczę w różnych warsztatach, słucham różnych pedagogów. Niedawno byliśmy z Kubą na konsultacji w Rzeszowie u pana Roberta Mosiora, który jest świetnym klarnecistą, a moim zdaniem jest jednym z czołowych klarnecistów w kraju. Obaj bardzo dużo się nauczyliśmy. Byliśmy także na Mistrzowskich Kursach Instrumentów Dętych w Dydni, gdzie zajęcia prowadził m.in. prof. Janusz Antonik.
         W sierpniu ubiegłego roku Kuba brał udział w zajęciach 23. Letniej Akademii Muzycznej organizowanej przez Akademię Muzyczną im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, gdzie uczestniczył w kursie klarnetowym prowadzonym przez prof. Janusza Antonika. Warto podkreślić, że przez 6 dni trwania kursu Kuba codziennie miał godzinną lekcję z profesorem, musiał dużo ćwiczyć, bo do każdej lekcji trzeba się było przygotować. Miał także okazję posłuchać innych uczestników, była okazja do wymiany doświadczeń. Obaj dużo wynieśliśmy z tych zajęć.
         Nauczyciel gry na instrumencie musi być bardzo cierpliwy i jak zachodzi taka potrzeba, to nawet kilka razy powtórzyć jakiś fragment utworu. Staram się podczas lekcji wymagać od ucznia myślenia i wysiłku, bez emocji i stresu. Przed nagraniami, konkursami czy występami czasami celowo trochę podnoszę atmosferę, ale uważam, aby ten stres mu nie zaszkodził. Przygotowuję go, że wykonując zawód muzyka będzie pracował w stresie całe życie i trzeba się do tego przyzwyczaić. Trzeba tylko nauczyć się, żeby ten stres był mobilizujący, a nie paraliżujący.
         Staram się także uczyć swoich uczniów słuchania muzyki, a przede wszystkim klarnecistów, bo mamy takie możliwości, a to jest bardzo ważne w procesie edukacji.
Staram się jeździć z uczniami na kursy i zachęcam ich także do wspólnego słuchania innych uczestników. Bardzo ważnym elementem w procesie kształcenia jest uczenie wrażliwości na dźwięk, bo trochę za dużo uwagi poświęca się sprawności manualnej.
          Z moich obserwacji wynika, że jest kilku nauczycieli w kraju, których uczniowie co roku zdobywają czołowe miejsca w konkursach. Wiadomo, że ci dobrzy każdego roku kończą szkoły i odchodzą, ale pojawiają się u tych samych nauczycieli nowi, również bardzo dobrzy. Pomimo, że są to nauczyciele z dużym doświadczeniem, mający swoje techniki pedagogiczne, przez cały czas chcą się rozwijać i jak ja grałem jeszcze nie tak dawno na przesłuchaniach organizowanych przez Centrum Edukacji Artystycznej, czy brałem udział w konkursach, to oni zawsze siedzieli i słuchali występów wszystkich uczestników. Mało tego, są ciekawi, pytają, nie boją się krytyki, a nawet na nią czekają i to właśnie uczniowie tych nauczycieli osiągają sukcesy.
Są także nauczyciele, którzy słuchają wyłącznie swoich uczniów i wychodzą, a jak ich uczniowie nie otrzymują nagród, to twierdzą, że komisja niesprawiedliwie oceniła.

         Kiedy Pan ćwiczy mając tyle zajęć?
         - Zazwyczaj zostaję do późnych godzin w Trzcianie. Mam swoje klucze do szkoły i często gram nawet do pierwszej w nocy. Nauczyłem się tego jeszcze w gimnazjum, jak uczęszczałem do dwóch szkół – o 16.00 kończyłem zajęcia w jednej, a o 21.00 w drugiej i dopiero po powrocie do domu zaczynałem ćwiczyć. Ten tryb pracy mi pozostał.
Mam mało czasu na prywatne życie, ale chyba tak zawsze będzie, bo muzyka i praca nad doskonaleniem swoich umiejętności mnie fascynują.

         Teraz zapytam Jakuba, jak godzi wszystkie swoje obowiązki – naukę w Podstawowej Szkole w Handzlówce i w Prywatnej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Jaśle.
         - Nie jest łatwo, bo jestem uczniem ósmej klasy Szkoły Podstawowej w Handzlówce i też staram się, aby na świadectwie mieć jak najlepsze stopnie. Udało mi się w Szkole Muzycznej w Jaśle tak wszystko poukładać, że tylko raz w tygodniu tam jadę i mam wszystkie zajęcia – zarówno lekcje z instrumentu, jak i wszystkich przedmiotów teoretycznych. Na szczęście tato albo wujek wożą mnie na te zajęcia samochodem. Doskonale wiem, że na dłuższą metę tak się nie da. Jak rozpocznę naukę w liceum ogólnokształcącym, to nie dam rady jeździć do Jasła.
         Bardzo bym chciał dalej pracować z panem Rafałem Gomółką, ale nie wiem, czy to będzie możliwe. Na razie ćwiczę i uczę się, ale niedługo musimy wspólnie z rodzicami pomyśleć o pełnym nowych wyzwań przyszłym roku szkolnym.

         Zapytam jeszcze pana Rafała Gomółkę o opinię. Czy Jakub Kuźniar jest na tyle utalentowanym i pracowitym człowiekiem, aby został zawodowym muzykiem i kiedyś utrzymał siebie i rodzinę grając na instrumencie, który kocha?
         - Uważam, że jak najbardziej tak. Najważniejsze jest, że dużo pracuje, ale jest także bardzo uzdolniony i ma świetny słuch. Nauczyciel, który uczy go teorii, jest także zachwycony postępami Kuby. Kuba często wspomina, że miał bardzo dobrego nauczyciela teorii w I stopniu w Państwowej Szkole Muzycznej w Łańcucie. Kuba jest wrażliwy na piękno dźwięku i szybko realizuje wszelkie uwagi. Nie zniechęca go długa, czasem żmudna praca, bo zdarza się, że czasem ćwiczymy bardzo długo.
         Kuba jest bardzo młody, ma dopiero 14 lat, a już zaczynamy grać utwory zaliczane do trudniejszych. Pracujemy razem bardzo krótko, bo niecałe dwa lata, a do tego na początku spotykaliśmy się raz na dwa tygodnie, później pracowaliśmy zdalnie, bo szkoły były pozamykane. Teraz znowu się spotykamy i czekamy na możliwość występów w konkursach na żywo.
Uważam, że Kuba ma bardzo dobrą psychikę do tego zawodu.

         Życzę powodzenia w dalszej pracy i wielu sukcesów zarówno panu Rafałowi Gomółce, który jest młodym, świetnym klarnecistą oraz pedagogiem, jak i Jakubowi Kuźniarowi, który marzy, aby iść w jego ślady. Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś będzie okazja do wspólnego spotkania.

                                                                                                                                                                                                                                                                                    Zofia Stopińska

         Zapraszam na spotkanie z dr. Danielem Prajznerem, znakomitym organistą i pedagogiem Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie oraz Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura Malawskiego w Przemyślu. Jest również prezesem zarządu Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej w Przemyślu, reaktywowanej w 2018 roku.

          W związku z panującą od prawie dwóch lat pandemią organizowanych jest mniej koncertów.
          - To prawda, koncertów jest mniej. Pomimo to, w poprzednim roku udało mi się zrealizować kilka ciekawych projektów artystycznych i to nie tylko na terenie Polski. Koncertowałem na Białorusi w: katedrze w Pińsku, filharmonii w Witebsku, soborze św. Zofii w Połocku, kościele pw. św. Piotra i Pawła w Niedźwiedzicy (tam „przy okazji” nagrałem solową płytę CD). W Polsce z kolei wystąpiłem w Przemyślu, Jarosławiu, Krakowie, Limanowej, Olkuszu, Poznaniu i Olsztynie. Sezon koncertowy zakończyłem na początku listopada w katedrze wawelskiej, gdzie z Orkiestrą Kameralną i Chórem Katedry Wawelskiej oraz solistami wykonaliśmy „Requiem” Wolfganga Amadeusza Mozarta.

          Występował Pan także w rodzinnym Przemyślu podczas XXI Międzynarodowego Przemyskiego Festiwalu SALEZJAŃSKIE LATO.
           - W drugiej połowie lipca i na początku sierpnia 2021 roku odbyła się kolejna edycja przemyskiego festiwalu Salezjańskie Lato Muzyczne. Festiwal ten posiada dużą renomę; stanowi jedno z ważniejszych wydarzeń artystycznych w Polsce i z pewnością jedno z najważniejszych na Podkarpaciu. Na przestrzeni ponad dwudziestu lat na festiwalu wystąpiło wielu wybitnych europejskich muzyków, prezentując wartościowy, niejednokrotnie unikatowy repertuar – także ten powstały w regionie przemyskim. Tym bardziej cieszy mnie fakt, że mogłem wziąć udział w jednym z dziesięciu koncertów w moim rodzinnym mieście. Wystąpiłem razem z trębaczami: Tomaszem Ślusarczykiem, Michałem Tyrańskim, Damianem Kurkiem oraz z kotlistą: Bartoszem Sałdanem. Bardzo się cieszyliśmy, że publiczność nas nie zawiodła i zostaliśmy bardzo ciepło przyjęci.

          To był przepiękny koncert, w którym królowała muzyka europejskich twórców epoki baroku, a Pan wystąpił zarówno w roli solisty, jak i muzyka towarzyszącego zespołowi.
           - Wiadomo, że grający na instrumentach dętych potrzebują trochę „oddechu”, dlatego staraliśmy się tak ułożyć repertuar, aby ten „oddech” był możliwy.

          Ostatnio ciągle przybywa Panu obowiązków pedagogicznych i organizacyjnych.
           - Pracuję w Katedrze Muzyki Religijnej w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie na stanowisku adiunkta, gdzie uczę organów, kameralistyki, realizacji basso continuo, gry liturgicznej i metodyki instrumentalnej. W ostatnich kilkunastu miesiącach sporo czasu poświęcałem również pracy organizacyjnej na Uczelni, współtworząc nowe programy studiów dla kierunku Muzyka kościelna. Drugim miejscem mojej pracy dydaktycznej jest Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura Malawskiego w Przemyślu, gdzie od 2007 roku prowadzę klasę organów.

           Jest Pan również prezesem zarządu Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej, która działała z wielkimi sukcesami od 1916 roku. W 1963 roku została przez totalitarne władze zlikwidowana i dopiero w 2018 roku powołano ją ponownie do życia. Pracy nad opracowaniem jej ostatecznego kształtu w nowej rzeczywistości jest ciągle bardzo dużo.
            - System kształcenia w dawnej Salezjańskiej Szkole Organistowskiej umożliwiał szybkie i niezwykle efektywne nabywanie umiejętności i kompetencji muzycznych przez młodzież. Warto przypomnieć, że proces dydaktyczny w przemyskim zakładzie salezjańskim rozpoczynano od zapoznawania uczniów z zapisem nutowym, czyli właściwie od podstaw. Po zaledwie kilku latach nauki wychowankowie odznaczali się znajomością teorii oraz przede wszystkim dużymi umiejętnościami praktycznymi w zakresie wykonawczej sztuki muzycznej. Wśród nauczycieli i absolwentów tej szkoły było wielu wybitnych twórców, którzy pozostawili po sobie ogromne dziedzictwo. Od momentu likwidacji szkoły organistowskiej Zgromadzenie Salezjańskie zastanawiało się, jak o nie należycie zadbać. Kontynuacja działalności edukacyjnej z różnych przyczyn, niestety, nie była możliwa, choć pewne próby były oczywiście podejmowane.

           Idea reaktywacji szkoły jednak nigdy nie zgasła całkowicie. Trudno się dziwić, skoro w bibliotece pozostały cenne książki i rękopisy, a z kościelnego chóru muzycznego wciąż brzmiały organy zakupione w 1925 roku u słynnego budowniczego Otto Riegera na potrzeby m.in. szkoły (dziś ten instrument wymaga pilnego i gruntownego remontu). Wiedząc o tym staraliśmy się inspirować salezjanów, aby wspólnie coś z tym zrobić. Udało się. W 2018 roku powołano do istnienia Fundację „Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu”. Szczególny wkład w powstanie tego dzieła miał prowincjał Towarzystwa Salezjańskiego Inspektorii Krakowskiej (wówczas wiceprowincjał) ks. dr Marcin Kaznowski – przemyślanin, absolwent m.in. Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia w Przemyślu w klasie fortepianu prof. Andrzeja Pikula. Celami statutowymi naszej Fundacji jest realizacja na rzecz ogółu społeczności zadań pożytku publicznego w obszarach m.in.: kultury, sztuki, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. Zakreślona działalność jest zatem bardzo szeroka i – jak widać – nie dotyczy tylko kwestii samej dydaktyki. Podobnie było sto lat temu. Jestem przekonany, że wypracowaliśmy strategię opartą mentalnie na wzorcu historycznym, dopasowaną organizacyjnie do obecnych czasów. Po kilku latach autoszkolenia i przygotowań stopniowo udaje nam się przekształcać plany w realne działania, co widać na naszej stronie internetowej oraz na Facebooku.

           Jak Pan powiedział, od kilkunastu lat prowadzi Pan klasę organów w przemyskim Zespole Państwowych Szkół Muzycznych. Młodzi ludzie, którzy pragną grać na organach, mają taką możliwość.
            - Tak, ale w szkole muzycznej kształcimy muzyków instrumentalistów, a nie muzyków kościelnych. Oczywiście te dwie specjalności łączy umiejętność solowej gry na organach, muzykowania zespołowego, improwizacji, harmonizacji oraz posiadanie odpowiedniej wiedzy muzycznej. Muzyk kościelny powinien odznaczać się ponadto kompetencjami w zakresie m.in. akompaniamentu liturgicznego, liturgiki, śpiewu, w tym śpiewu gregoriańskiego, dyrygowania. Przez wiele lat zastanawialiśmy się z dyrektorem szkoły panem Dariuszem Baszakiem, w jaki sposób umożliwić naszym uczniom poszerzenie kwalifikacji zawodowych, także formalnych. Dzięki współpracy partnerskiej Fundacji SSO oraz ZPSM wypełniliśmy tę „lukę” i wspólnie tworzymy ośrodek edukacyjny dla organistów.

           Ciekawa jestem, czy dużo uczniów przemyskiej szkoły muzycznej zafascynowanych grą na organach chce zgłębiać dodatkową wiedzę z liturgii.
           - Wszyscy chcą! Z mojego doświadczenia wynika, że to jest główna motywacja wyboru organów, jako instrumentu głównego. Nasza nowa oferta edukacyjna zainteresowała nie tylko uczniów ZPSM, ale także kilka osób z bardziej odległych miast Podkarpacia. Liczymy na to, że w przyszłości, jak tylko pokażemy efekty naszej pracy, kandydatów do szkoły będzie coraz więcej.

           Zajmujecie się także działalnością publicystyczną. Niedawno miałam okazję zapoznać się z pierwszym numerem „Czasopisma Naukowego Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej w Przemyślu” i jestem zachwycona. Znalazłam bardzo dużo ciekawych artykułów i recenzji, które z pewnością służyć będą uczniom szkoły, ale zainteresowani nimi będą szerokie kręgi melomanów.
            - To prawda. Chodziło nam o to, żeby działalność Fundacji nie była ulotna. Czasopismo w wersji elektronicznej i drukowanej umożliwia szerokie prezentowanie oraz dokumentowanie dla teraźniejszego i przyszłych pokoleń muzyków wyników naszej pracy, jak również pracy innych twórców i badaczy. To, jak gdyby, spaja działalność Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej w Przemyślu.

            Czy materiały zgromadzone w bibliotece Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej są dostępne?
            - Na razie zbiory biblioteczne nie są jeszcze opracowane merytorycznie. Pracujemy nad tym. Wraz ze studentami Organowego Koła Naukowego "Zecer" z Akademii Muzycznej w Krakowie przenieśliśmy cały zbiór w inne miejsce, żeby umożliwić remont pięknego neogotyckiego pomieszczenia, znajdującego się w kościele nad kaplicą św. Jana Bosko. Dzięki wrażliwości proboszcza ks. Bogdana Nowaka oraz Rady Parafialnej na ochronę dziedzictwa salezjanów to pomieszczenie jest obecnie remontowane.

            Przeprowadziliśmy kwerendy. Zgodnie z przewidywaniami okazało się, że dysponujemy zbiorem ok. 10 000 woluminów. Książki, czasopisma i nuty w większości przywieziono do Przemyśla ze Stanów Zjednoczonych, ale także z Europy zachodniej, gdzie studiowali ówcześni salezjanie. Znaczną część biblioteki stanowią rękopisy muzyczne. Szacujemy, że mniej więcej 1/5 całego zbioru to materiały unikatowe dostępne tylko w Przemyślu. Napisaliśmy wniosek o dotację ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Niezależnie od tego rozpoczęliśmy projekt naukowy, polegający na inwentaryzacji i merytorycznym opracowaniu zbiorów biblioteki Salezjańskiej Szkoły Organistowskiej w Przemyślu, a niedługo rozpoczniemy digitalizowanie wybranych obiekty. W efekcie naszych prac, za kilka lat (w zależności od wyników naboru wniosków ministerialnych), zbiór zostanie udostępniony w formie katalogu i skanów. To stanowi dla nas absolutny priorytet, podstawę naszej działalności.

            Rozbudowujecie stronę internatową i z tych informacji wynika, że już niedługo ruszy wspomniany cykl koncertów, w których będą się mogli młodzi utalentowani muzycy prezentować. Przewidujecie także konkursy i różne inne formy kształcenia.
            - Tak, bo chcemy jak najszerzej promować muzykę wśród dzieci i młodzieży poprzez różne formy aktywności artystycznej. W grudniu odbył się Konkurs Piosenki i Pieśni o św. Józefie, którego byliśmy współorganizatorami, a przed nami, 15 stycznia 2022 roku, konkurs kolęd i pastorałek. Ponadto 16 stycznia 2022 roku organizujemy w kościele salezjanów pierwszy koncert z cyklu Koncerty Młodych Wirtuozów. Wszystkie koncerty będą dokumentowane oraz recenzowane przez studentów kierunku teorii muzyki. Ciekawie zapowiada się projekt realizacji audiowizualnych, promujący młodych artystów pochodzących z Podkarpacia oraz zabytkowe miejsca znajdujące się w naszym regionie. Już wkrótce pan Jacek Wawro z firmy Honewit Studio, z którym podjęliśmy współpracę partnerską, dokona nagrania wiolonczelistki Urszuli Jarosz, uczennicy ZPSM w Przemyślu, w jednym z przemyskich zabytkowych kościołów. Poza tym mamy kilka innych ambitnych planów.

            Fundacja także musi pozyskiwać środki na działalność tych ambitnych planów.
             - Nie jest to łatwy temat. Do tej pory realizowaliśmy projekty dzięki pracy wolontaryjnej wielu osób. W stopce redakcyjnej naszego czasopisma naukowego doskonale widać, ile osób zaangażowało się charytatywnie w to dzieło, które powstało beż żadnych dotacji zewnętrznych, ani sponsorów. Autorzy, recenzenci, rada naukowa, redakcja – wszyscy pracowali za darmo. Opłatę za druk uiściliśmy z własnych kieszeni. Wierzę w to, że jeśli pokażemy dobre owoce naszej działalności w postaci wspomnianych koncertów, konkursów, nagrań, filmów promocyjnych, czy czasopisma, to znajdą się także sponsorzy. Bardzo ich potrzebujemy!

            Żeby rozwijać się i realizować piękne, wartościowe projekty to musimy dysponować jakimiś środkami finansowymi. Pomóc może każdy wpłacając darowiznę na konto Fundacji lub przekazując datki podczas organizowanych przez nas koncertów. Oczywiście złożyliśmy kilka wniosków o dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale to nie jest takie proste, bo w tych konkursach startuje wiele instytucji, fundacji i stowarzyszeń. Poza tym przy tego rodzaju dotacjach Fundacja musi i tak wnieść wkład własny. Obecnie zbieramy środki na projekt opracowania i cyfryzacji biblioteki, o którym to projekcie już wspominałem, na międzypokoleniowe, interdyscyplinarne warsztaty chóralne, zakup instrumentu: małych przenośnych organów piszczałkowych (pozytywu) do celów edukacyjnych i artystycznych oraz na wydanie kolejnego numeru czasopisma naukowego.

            Niezwykle interesujący wydaje się projekt warsztatów chóralnych. To nowatorski projekt edukacyjno-animacyjny, stymulujący kreatywność i aktywizujący twórczo uczestników reprezentujących różne grupy wiekowe i społeczne. Warsztaty chóralne i artystyczne oraz towarzyszące im wydarzenia mają na celu rozwój talentu artystycznego, w tym wokalnego dzieci, młodzieży i dorosłych oraz praktyczne zapoznanie się z zagadnieniami związanymi ze sztuką, nie tylko muzyczną. Planujemy praktyczne zajęcia z muzykologii, instrumentoznawstwa, kaligrafii jako jednej ze sztuk, historii sztuki wiążącej muzykę z dziełem malarskim, filmowym i architekturą. Warsztatom towarzyszyć będą koncerty edukacyjne i spotkania z najwyższej klasy muzykami, często związanymi z Przemyślem.

            Jeśli ta rozmowa zachęciła młodych ludzi, którzy pragną zostać organistami kościelnymi do podjęcia nauki na proponowanym przez Was kierunku, to gdzie mają się zgłosić lub szukać informacji?
             - Najprostszym sposobem będzie zapoznanie się z naszą ofertą edukacyjną dostępną na stronie internetowej: www.sso-przemysl.pl. W następnej kolejności należy pobrać, wypełnić, podpisać i dostarczyć do sekretariatu Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Przemyślu wniosek o przyjęcie do szkoły oraz wziąć udział w egzaminach wstępnych, które odbędą się maju. Chętnie też odpowiem na pytania kierowane pocztą elektroniczną oraz przez telefon.

            Wspomnieliśmy, że 15 stycznia odbędą się przesłuchania Konkursu Kolęd i Pastorałek.
             - Przesłuchania rozpoczną się w tym dniu o 10:00 w auli Zespołu Szkół Salezjańskich w Przemyślu. Liczymy na obecność uczestników: dzieci i młodzieży oraz publiczności. Czekają duże emocje, miła atmosfera, dyplomy i nagrody.

             Chętnie będę informować o Waszych działaniach na stronach portalu Klasyka na Podkarpaciu i na stronie Crescendo – klasyka na Podkarpaciu.
             - Będziemy bardzo wdzięczni. Mam nadzieję, że uda się nam połączyć różne istniejące w Przemyślu i regionie „naczynia”, które działają niezależnie i skutecznie. Płaszczyzna, na jakiej funkcjonujemy wymaga od nas tego – dla dobra ogółu społeczności.

Z dr. Danielem Prajznerem, organistą, pedagogiem, prezesem Fundacji Salezjańska Szkoła Organistowska rozmawiała Zofia Stopińska.

          Na pożegnanie 2021 roku i powitanie 2022 Filharmonia Podkarpacka zaproponowała nam sentymentalną podróż do cesarskiego Wiednia z czasów Franciszka Józefa i Elżbiety Bawarskiej.
          Wieczór sylwestrowy spędziliśmy na słuchaniu muzyki m.in. Jana Straussa, Gaetana Donizettiego, Jakuba Offenbacha, Franciszka Lehara i oglądaniu cudownego widowiska. Na zakończenie koncertu publiczność zgotowała wykonawcom zasłużoną długą owację na stojąco. Koncert zakończył tradycyjnie "Marsz Radetzky'ego". Równie entuzjastycznie zostało przyjęte powtórzenie tego koncertu w następnym dniu.
          Autorem scenariusza, reżyserem, narratorem i twórcą projekcji filmowych tego widowiska jest Krzysztof Korwin-Piotrowski, dyrektor artystyczny Fundacji „ORFEO” im. Bogusława Kaczyńskiego, z którym spotkałam się przed premierą w Filharmonii Podkarpackiej.

          „Wiedeń moich marzeń – muzyczna podróż do czasów Franciszka Józefa” jest spektaklem, który z pewnością wszystkim mieszkańcom dawnej Galicji dostarczy wielu niezapomnianych wrażeń i wspomnień, bo przecież jesteśmy na terenie dawnej monarchii austro-węgierskiej i pamięć o tamtych czasach znana nam jest z opowieści naszych przodków.
          - Bardzo się cieszę, że Pani od tego zaczęła rozmowę, bo ja urodziłem się niedaleko stąd – w Dębicy. Mój dziadek Tadeusz Penderecki był adwokatem i dziekanem Rady Adwokackiej w Rzeszowie, dlatego często tutaj bywał, a moja babcia Zofia Penderecka (urodzona w 1906 roku), była osobą, która uwielbiała opowiadać o przeszłości, również o cesarzu Franciszku Józefie.
Pamiętam jak mówiła, że w tradycji jej rodziny Franciszek Józef i cesarzowa Sissi to były osoby uwielbiane, stąd miłość do cesarskiego Wiednia wyniosłem z domu.
          Kiedy w 2019 roku zostałem dyrektorem artystycznym Fundacji „ORFEO” im. Bogusława Kaczyńskiego, przeczytałem różne wywiady z panem Bogusławem, które wyszukiwała mi zajmująca się archiwum Ewa Titow. W jednym z nich powiedział, że gdyby miał wybrać epokę, w której chciałby mieszkać, i miejsce na Ziemi, w którym chciałby przebywać, to wybrałby Wiedeń z czasów Franciszka Józefa.
          Stąd pomysł realizacji takiego widowiska, które tym razem tworzymy wspólnie z Filharmonią Podkarpacką, a ponad dwa lata temu prezentowaliśmy z udziałem Chopin University Chamber Orchestra na Festiwalu im. Bogusława Kaczyńskiego w Białej Podlaskiej. Nawiązaliśmy wspaniałą współpracę z panią dyrektor Martą Wierzbieniec.
          Bogusław Kaczyński w książce „Łańcut moja miłość” poświęcił pani dyrektor całą stronę, chwaląc jej zasługi i pisząc, że to była pierwsza osoba, która mu podała rękę, która z wielką życzliwością, sympatią i szacunkiem zwróciła się do niego i zaprosiła go na Muzyczny Festiwal w Łańcucie. Będąc jego dyrektorem, wspaniale kontynuuje i rozwija działalność pana Bogusława Kaczyńskiego na tym terenie. Jest osobą uzdolnioną artystycznie i świetnym menedżerem.

          O tym, że pan Bogusław Kaczyński jest osobą uwielbianą przez tutejszą publiczność (używam celowo czasu teraźniejszego), świadczy fakt, że kiedy był ostatni raz w Łańcucie i prowadził festiwalowy koncert plenerowy, w czasie przerwy pozostał na scenie i opowiadał o Łańcucie i muzyce. Okazało się, że niewiele osób powstało z krzeseł. Wszyscy siedzieli i słuchali z wielkim zainteresowaniem. Koncert skończył się tuż przed północą.
          - Ja też byłem oczarowany prowadzonymi przez niego koncertami. Jeździłem na Festiwal im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, którego dyrektorem był przez 28 lat. Ponieważ moja siostra Dorota tam mieszkała, to miałem się gdzie zatrzymać i zawsze w czasie trwania festiwalu spędzałem w Krynicy kilka dni.
          Później, kiedy zostałem szefem artystycznym Gliwickiego Teatru Muzycznego, mój dyrektor naczelny Paweł Gabara poprosił mnie o nawiązanie kontaktu z Bogusławem Kaczyńskim, aby zaprosił nas ze spektaklami na festiwal do Krynicy. W 2003 roku rozpocząłem rozmowy z panem Bogusławem, przyjeżdżał później regularnie na premiery do naszego teatru i chętnie nas zapraszał. Zazwyczaj występowaliśmy dwukrotnie w czasie jednego festiwalu z kolejnymi tytułami zarówno operetkowymi, jak i musicalowymi.
          Pan Bogusław Kaczyński zapraszał nas też do Sali Kongresowej w Warszawie, gdzie wspólnie z panią Barbarą Kaczmarkiewicz realizował cykl „Bogusław Kaczyński przedstawia”. Ta współpraca świetnie się rozwijała i mieliśmy częste kontakty przez kilkanaście lat.

          Ciekawa jestem, jak powstała Fundacja „ORFEO” im. Bogusława Kaczyńskiego, która kontynuuje Jego działalność?
           - Fundacja „ORFEO” została założona przez pana Bogusława Kaczyńskiego w 1991 roku i działa już ponad 30 lat. Pan Bogusław założył ją, aby promować działalność młodych śpiewaków i realizować różne wydarzenia: koncerty, widowiska, festiwale. Dyrektorem zarządu jest Anna Habrewicz. Założył też Impresariat Artystyczny – Wydawnictwo „Casa Grande”, bo – jak wiemy, pan Bogusław napisał kilkanaście książek oraz wydał wiele płyt i „Casa Grande” realizowała te projekty. Będąc osobą znaną i uwielbianą, nie miał problemu ze sprzedażą książek i płyt, zwłaszcza podczas krynickiego festiwalu, kiedy spotykał się z publicznością i je podpisywał. Po chorobie nie mógł już tego robić, bo jego prawa ręka nie była w pełni sprawna, ale zawsze z każdym rozmawiał serdecznie, bo szanował wszystkich ludzi, zwłaszcza tych, którzy kochają sztukę i artystów. Miliony ludzi darzyło go szacunkiem i on to odwzajemniał.

          Zaglądałam na stronę Fundacji i zauważyłam, że działacie prężnie, bo oferujecie sporo programów.
          - W naturalny sposób przejąłem idee pana Bogusława jako dyrektor artystyczny Festiwalu w Białej Podlaskiej. To jest miasto, w którym się urodził, mieszkał tam, ukończył liceum, uczył się gry na fortepianie oraz na akordeonie i zostawił w tym mieście część swojego serca.
Pamięć o nim w Białej Podlaskiej jest bardzo żywa, bo wielu mieszkańców wspomina Bogusława Kaczyńskiego i jego rodziców. Mam świetny kontakt z prezydentem tego miasta, panem Michałem Litwiniukiem oraz dyrektorem Bialskiego Centrum Kultury im. Bogusława Kaczyńskiego Zbigniewem Kapelą – i dzięki temu udaje się realizować te wydarzenia. Festiwal już tak się rozrósł, że w 2021 roku trwał aż 9 dni i stał się festiwalem sztuki.
          Pan Bogusław Kaczyński był osobą, która nie tylko umiłowała sobie operę, operetkę i balet, ale przecież już do Łańcuta zapraszał nie tylko gwiazdy świata opery, operetki, ale także piosenkarzy - m. in. Juliette Gréco czy Gilberta Bécaud. Gościł także najwybitniejszych polskich aktorów i prowadził z nimi fascynujące rozmowy. Te wszystkie nurty chciałbym przenieść na nasz festiwal. Realizuję także koncerty w innych miejscowościach Polski, dużych i małych, na przykład w pięknej gminie Sarnaki nad Bugiem. Zależy mi na tym, aby ze wspaniałymi artystami i sztuką operową docierać także do miejsc, gdzie dostęp do kultury wysokiej jest bardzo rzadki.

          Pan Bogusław Kaczyński starał się także przygotowywać do odbioru muzyki najmłodszych. Zapraszał na specjalne spektakle dzieci. Udało mi się raz ukradkiem wejść na muzyczną bajkę dla dzieci i zobaczyłam, jak szybko nawiązał z nimi kontakt. Dzieci uwielbiały te spotkania.
          - Ten wątek jest mi także bardzo bliski, bo przez parę lat pracowałem w Teatrze Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie. Uczyłem tam historii teatru, ale pełniłem także funkcję kierownika literackiego. Na początku swojej drogi teatralnej miałem kontakt z młodym widzem i przekonałem się wtedy, jakie to ważne. Jeżeli się z szacunkiem zwraca do młodych widzów i organizuje się dla nich wydarzenia na najwyższym poziomie, to oni się odwdzięczają i później, jako dorośli, przychodzą na spektakle i wydarzenia organizowane w teatrach operowych.

          Będąc autorem scenariusza, reżyserem i narratorem widowiska „Wiedeń moich marzeń – muzyczna podróż do czasów Franciszka Józefa” miał Pan wpływ na zaproszenie do występu z Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej pod batutą Massimiliano Caldiego śpiewaków i tancerzy.
          - To prawda, ja od 20 lat współpracuję z Małgorzatą Długosz, która rozpoczynała karierę w Teatrze Wielkim w Łodzi, później, po przesłuchaniach została przyjęta do Teatru Muzycznego „Roma” w Warszawie, a było to za dyrekcji Bogusława Kaczyńskiego, który dostrzegł jej potencjał i utorował jej drogę do kariery, zabierając ją na zagraniczne tournée do Kanady i Stanów Zjednoczonych. Później występowała w wielu teatrach operowych, operetkowych, była także przez 15 lat primadonną w Gliwickim Teatrze Muzycznym i dla niej też realizowaliśmy różne spektakle. Obok Grażyny Brodzińskiej była też gwiazdą Festiwalu w Krynicy.
          Bardzo sobie cenię współpracę z Łukaszem Gajem. Zachwyciłem się tym młodym śpiewakiem, kiedy występował w Operze Wrocławskiej. Aktualnie Łukasz Gaj jest dyrektorem Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, jest także wyjątkowym człowiekiem, świetnym tenorem, ma bardzo bogaty repertuar i uwielbiam z nim współpracować.
          Niedawno dowiedziałem się, że Łukasz Gaj jest już także pedagogiem Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Katowicach (gdzie wcześniej studiował), i jego wychowankiem jest Stanisław Napierała, świetny młody tenor, który został laureatem Międzynarodowego Konkursie im. Ady Sari w Nowym Sączu, gdzie dyrektorem artystycznym jest Małgorzata Walewska. Międzynarodowe jury oceniło go bardzo wysoko, a ja wręczyłem mu nagrodę Fundacji „ORFEO” im. Bogusława Kaczyńskiego dla najlepszego tenora.
          Kolejna osoba - Joanna Szynkowska vel Sęk w 2013 roku debiutowała na scenie Gliwickiego Teatru Muzycznego, kiedy ja byłem tam szefem artystycznym. Przyjechała młoda, piękna dziewczyna z Poznania 4 lata po zakończeniu studiów w Akademii Muzycznej. Podczas przesłuchania zachwyciłem się nią nie tylko ja, ale cała komisja i od razu zaproponowaliśmy jej współpracę. Debiutowała u nas w „Nocy w Wenecji” Johanna Straussa w partii Anniny. Postanowiłem ją zaprosić także do udziału w widowisku „Wiedeń moich marzeń”.
          Zachwyciłem się również kolejną osobą, a jest to Zoya Petrova, która urodziła się w Moskwie, obecnie mieszka w Bratysławie, kształci się jeszcze dodatkowo w Bańskiej Bystrzycy. Do Rzeszowa przyjechała prosto z Berlina. Występowała już na wielu koncertach i festiwalach nie tylko w Europie, ale także w Japonii, Korei Południowej i w Chinach, a w 2022 roku ma zakontraktowane tournée po Szwajcarii z operą „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta, gdzie będzie śpiewać Papagenę.                                                                                                                                                                                                                                                      Natomiast Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej jest na świetnym poziomie, w latach 2013-2020 występowała siedmiokrotnie w słynnej Złotej Sali Musikverein w Wiedniu, skąd transmitowane są najsłynniejsze na świecie koncerty noworoczne (które pięknie zapowiadał w TVP Bogusław Kaczyński). Czuję się również zaszczycony, że mogłem współpracować z maestro Caldim, który mieszka w Mediolanie, jest wybitnym dyrygentem i wspaniałym, pełnym pasji człowiekiem, który wytwarza znakomitą atmosferę.

           Przygotowując to widowisko pełni pan kilka funkcji, które już wymieniłam, ale jest to możliwe ponieważ „z niejednego pieca chleb Pan jadł”.
           - Bardzo mnie to wszystko fascynuje. Czasami wydaje mi się, że działam tak wielotorowo, jakbym chciał w ciągu jednego życia przeżyć tyle, co kilka osób.
Będąc teatrologiem, rozpoczynałem pracę w Krakowie jako dziennikarz – współpracowałem z Polskim Radiem, wydawałam gazety i pisałem do tygodnika „Solidarność Małopolska” o muzyce.
Później pracowałem w TVP Katowice i zrealizowałem tam około 400 programów oraz wiele filmów dokumentalnych dla TVP 2 i TVP „Kultura”. Współpracowałem też z TVP 1 i TVP Polonia.
           Jak już wspomniałem, przez 15 lat byłem szefem artystycznym Gliwickiego Teatru Muzycznego, przez 3 lata pracowałem w Teatrze Wielkim w Łodzi, gdzie koordynowałem różne wydarzenia artystyczne, ale przede wszystkim Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski na Operę „Człowiek z Manufaktury”. Krzysztof Penderecki był przewodniczącym jury, a wygrał ten konkurs Rafał Janiak. Premiera okazała się wielkim sukcesem. Zrealizowaliśmy jeszcze wielkie widowisko plenerowe na Rynku Włókniarek Łódzkich w Manufakturze. Pracowałem również w Muzeum Historii Katowic, a jednym z jego oddziałów jest przepiękne mieszkanie Barbary i Stanisława Ptaków. Stanisław Ptak był ulubionym artystą Bogusława Kaczyńskiego i występował w warszawskiej „Romie”, a także często za granicą, podróżował Stefanem Batorym razem z innymi słynnymi artystami. W tym katowickim mieszkaniu jest Dział Teatralno-Filmowy, w którym pracowałem.
           Tam także zrealizowałem jako kurator pierwszą w Polsce wystawę „Smaki sławy”, poświęconą Bogusławowi Kaczyńskiemu.
Na wernisaż tej wystawy przyjechał pan Zbigniew Napierała, przewodniczący rady Fundacji „ORFEO”, który będąc dyrektorem TVP Poznań w najlepszych, „złotych” czasach, utorował drogę kariery Bogusławowi Kaczyńskiemu. To dzięki Zbigniewowi Napierale Bogusław Kaczyński mógł realizować wielkie widowiska. Dał mu do współpracy jako reżyserów takie osoby, jak Maria Fołtyn, Andrzej Strzelecki, stąd były to programy na najwyższym poziomie, realizowane z takim rozmachem, że prezentowane były wielokrotnie w ogólnopolskich programach TVP.
Bogusław Kaczyński stał się gwiazdą telewizji, realizując mi.in. takie programy, jak „Operowe qui pro quo” , później „Zaczarowany świat operetki” i inne cykle, które były wspaniałe.

          Wspomniał Pan, że pochodzi Pan z Dębicy, a babcia nazywała się Zofia Penderecka, stąd wnioskuję, że jest Pan bardzo bliskim krewnym wybitnego kompozytora Krzysztofa Pendereckiego.
          - Moja mama Barbara Penderecka-Piotrowska to siostra Krzysztofa Pendereckiego, wychowywali się w jednym domu. Zostałem ochrzczony w tym samym kościele parafialnym, co wuj Krzysztof i moja mama. W Dębicy znajduje się grób rodzinny Bergerów i Pendereckich. Tam jest też świetne Muzeum Regionalne, w którym w 2009 roku była realizowana piękna wystawa „Robert Berger i Krzysztof Penderecki - Dziadek i wnuk”.
Krzysztof Penderecki ogromnie szanował i uwielbiał z wzajemnością dziadka Roberta Bergera. Tata Tadeusz Penderecki nie miał dla dzieci za dużo czasu. Był niesamowicie zajętym adwokatem, a dziadek spędzał godziny z wnukami, które uczył odpowiedzialności, punktualności, rzetelności i pracowitości.
          Wcześniej dziadek pracował na kilku posadach, był dyrektorem banku, ale też uczył w szkole, pełnił także wiele innych funkcji. Zachęcał wnuki do nauki muzyki i do malowania.
Dziadek także malował, a moja mama często wychodziła z nim w plener. Mamy jeszcze trochę jego obrazów, a są to m.in. pagórki dębickie, piękne plenery, snopki, których dzisiaj już nigdzie nie zobaczymy w naturze, pozostały tylko na obrazach dziadka. Z ogromnym sentymentem wspominamy mojego pradziadka, którego ja nie mogłem poznać, ale była to wyjątkowa osoba i w naszej rodzinie bardzo często się o niej mówi.

          Chcę jeszcze porozmawiać o działalności Fundacji im. Bogusława Kaczyńskiego, ponieważ działalność i rozwój zależy od pozyskanych środków finansowych, o które ciągle trzeba zabiegać.
          - To prawda. Jest to trudne, ale nie niemożliwe. Dla pana Bogusława nie było rzeczy niemożliwych i dlatego tak wspaniale działał. Ja także ciągle myślę, że napotykając na różne trudności, nie można się poddawać i mówić, że nie da się czegoś zrobić. Trzeba cały czas iść do przodu. Czasami są to drobiazgi, ale mają one wpływ na efekt końcowy. Dla przykładu powiem, że tutaj wymarzyłem sobie, że chcę mieć na scenie elegancki mebel i pukałem do różnych drzwi. Jedyną osobą, która chciała mi od razu pomóc, była pani dyrektor Teatru „Maska” w Rzeszowie Monika Szela. Dzięki temu mamy na scenie gustowny szezlong.
          Chcę też podkreślić, że wszyscy ludzie z Filharmonii są wspaniali i życzliwi. Wszystkie elementy znajdujące się na scenie składają się na jedną całość. Przygotowując to widowisko pojechałem do Wiednia, gdzie razem z telewizyjnym mistrzem Mietkiem Chudzikiem nagrywałem ujęcia, których montaż był także skomplikowany, ale mamy nie tylko Wiedeń na ekranie, bo chwilami są nawet weneckie karnawałowe maski, mamy w programie piękny muzyczny fragment z „Nocy w Wenecji” Johanna Straussa i chciałem do tego nawiązać. Piękna była też reżyseria świateł Pawła Iwaszka.

          Mam nadzieję, że jak miną te wszystkie fale pandemii, pomyślicie o naszych stronach i z równie pięknymi widowiskami będziecie się pojawiać.
          - Zawsze ktoś musi wyciągnąć rękę. Pierwszą osobą, która to zrobiła, jest pani prof. Marta Wierzbieniec, którą ogromnie cenię za jej wszechstronną działalność artystyczną i propagowanie kultury wysokiej. Ma także wspaniałych wychowanków, którzy robią kariery i jest osobą szczęśliwą, spełnioną. Jest znakomitym dyrektorem Filharmonii Podkarpackiej i dlatego dla Fundacji „ORFEO” praca z tą instytucją jest zaszczytem.
Na pewno byłoby miło, gdybyśmy mogli pojawić się także na Muzycznym Festiwalu w Łańcucie. Kilka miesięcy temu realizowałem premierę spektaklu „Wielka sława Bogusława” na Festiwalu im. Bogusława Kaczyńskiego w Białej Podlaskiej.
          Jest to opowieść o życiu pana Bogusława połączona z przepięknymi ariami, duetami i ansamblami operowymi, bo ten świat najbardziej kochał, ale są też fragmenty z operetek, które mają za zadanie rozbawić lub wzruszyć publiczność. Trzeba podkreślić, że operetka nie jest wcale łatwiejszym gatunkiem. Trudno jest dobrać solistów, którzy mogą wykonać partie w „Zemście nietoperze” i „Baronie cygańskim” Straussa czy w „Krainie uśmiechu” Lehara. Jest sporo tytułów, w których piętrzą się problemy, żeby wszystko było wykonane na najwyższym poziomie.
          Cieszę się, że ludzie na Podkarpaciu bardzo lgną do kultury muzycznej i chcą uczestniczyć w takich wydarzeniach. W ramach Festiwalu im. Bogusława Kaczyńskiego planuję organizację wydarzeń specjalnych także w innych miastach takich, jak Katowice, Warszawa, Łódź, a może i Rzeszów.

          Mam nadzieję, że tak będzie. Bardzo dziękuję za poświęcony mi czas i miłą rozmowę.
          - Ja także dziękuję i myślę, że niedługo się na Podkarpaciu spotkamy.

Z panem Krzysztofem Korwin-Piotrowskim, dyrektorem artystycznym Fundacji "ORFEO" scenarzystą, reżyserem oraz producentem telewizyjnym i teatralnym rozmawiała Zofia Stopińska.

                 Bogusław Kaczyński i Krzysztof Korwin-Piotrowski - sierpień 2002 , Krynica-Zdrój (po wręczeniu tytułu Honorowego  Obywatela miasta) , fot. z albumu Krzysztofa Korwin-Piotrowskiego