Rozmowy w domu Paderewskiego - Maciej Tomasiewicz

       Zgodnie z obietnicą zapraszać będę na krótkie spotkania z artystami, którzy pod koniec sierpnia tego roku uczestniczyli w tegorocznej edycji festiwalu Bravo Maestro w Kąśnej Dolnej. Rozpoczynamy ten cykl od rozmowy z Maciejem Tomasiewiczem, świetnym dyrygentem młodego pokolenia, który podczas drugiego wieczoru festiwalowego dyrygował wykonaniem kantaty Carmina Burana Carla Orffa.

       Maciej Tomasiewicz od niedawna jest zastępcą kierownika muzycznego Opery Śląskiej. Jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie ukończył studia w specjalnościach: kompozycja i teoria muzyki oraz dyrygentura symfoniczno-operowa (stopień doktora sztuk muzycznych) w klasie dr hab. Szymona Bywalca. Uczestniczył w Mistrzowskim Kursie Dyrygenckim, prowadzonym przez Michaela Dittricha w Budapeszcie, gdzie w drodze konkursu otrzymał II nagrodę, a także w kursach mistrzowskich prowadzonych m.in. przez Gabriela Chmurę, Jacka Kaspszyka czy Larry'ego Livingstona. Jest związany z Orkiestrą Kameralną Archetti, z którą współpracował jako skrzypek - a od 2014 roku jako jej dyrygent.

       W latach 2015-2019 prowadził z sukcesami Polską Młodzieżową Orkiestrę Symfoniczną w Bytomiu oraz Młodzieżową Orkiestrę Symfoniczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Jako jedyny dyrygent był dwukrotnym beneficjentem programu Instytutu Muzyki i Tańca Dyrygent-Rezydent. Dotychczas asystował dyrygentom tej miary, co Gabriel Chmura, Michaił Jurowski, Jacek Kaspszyk, Michał Klauza, Christoph König, Alexander Liebreich, Ludovic Morlot, Tadeusz Kozłowski, Antoni Wit. Współpracował jako asystent dyrygenta z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach oraz Teatrem Wielkim w Łodzi. Prowadził koncerty m.in. z Filharmonią Narodową, Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej, Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus, Orkiestrą Opery i Filharmonii Podlaskiej, Filharmonią Kaliską, Śląską, Świętokrzyską, Zielonogórską, Śląską Orkiestrą Kameralną, Orkiestrą Muzyki Nowej.

       Współpracuje z Operą Śląską, w której poprowadził m.in. premierę baletową: Szeherezada/Medea z muzyką Mikołaja Rimskiego-Korsakowa i Samuela Barbera, a także wznowienie opery Tosca Giacomo Pucciniego, Dziadka do orzechów Piotra Czajkowskiego, Barona Cygańskiego Johanna Straussa oraz Strasznego dworu Stanisława Moniuszki. W sezonie 2016-2017 współpracował jako asystent dyrygenta z Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus. Od września 2019 roku - po wygranym przesłuchaniu na asystenta dyrygenta – dyrektora artystycznego Andzeja Boreyki - współpracuje z Filharmonią Narodową. W 2020 roku objął stanowisko kierownika artystycznego Śląskiej Orkiestry Kameralnej.

        Mieliśmy okazję rozmawiać na poczatku 2019 roku, ale od tamtego czasu bardzo dużo się w Pana życiu zmieniło. Działalność artystyczna nabrała ogromnego tempa.

        - To prawda, w ostatnich latach przed pandemią, zdarzyło się, że w ciągu sezonu mogłem zadyrygować nawet siedemdziesiąt spektakli i koncertów. Biorąc pod uwagę mój młody wiek, to jest ogromnie dużo.
Później pandemia wiele zmieniła, także moje obowiązki w Filharmonii Narodowej i dzięki temu więcej czasu spędzałem w Warszawie, ale ogromnie dużo się wtedy nauczyłem, a przede wszystkim mogłem spotkać się ze znakomitymi artystami Orkiestry Filharmonii Narodowej, przede wszystkim z maestro Andrzejem Boreyko. Ten pobyt przez cały czas owocuje, bo coraz więcej propozycji i zaproszeń otrzymuję z całej Polski zarówno z filharmonii, jak i z teatrów operowych. Bardzo się cieszę, ponieważ dzięki temu mogę realizować swoje pasje i dzielić je z pozostałymi przyjaciółmi z muzycznych sfer.

        Na Śląsku, w Pana rodzinnych stronach, jest Pan bardzo lubiany i cieszy się Pan wielkim powodzeniem. Tak można powiedzieć.

        - Mam nadzieję, że tak rzeczywiście jest. Wracam na Śląsk, czyli do korzeni i będę rzeczywiście współpracował z różnymi instytucjami muzycznymi w moich rodzinnych stronach, ale chyba najczęściej będę występował w Operze Śląskiej w Bytomiu.

        Ostatnio Pana zainteresowania i działalność coraz częściej wiążą się z teatrem operowym.

         - Tak, dla dyrygenta teatr muzyczny jest największym wyzwaniem i młody dyrygent najwięcej może się nauczyć, dyrygując spektaklami operowymi, ale to nie oznacza, że chcę się z tym jednym nurtem dyrygenckim związać.

         Nadal współpracuje Pan ze Śląską Orkiestrą Kameralną?

         - Mam szczęśliwie zaplanowane koncerty w przyszłym sezonie, ale już nie jako kierownik artystyczny, tylko jako dyrygent gościnny. Nie pamiętam dokładnie, ale poprowadzę chyba pięć koncertów z tą orkiestrą w nadchodzącym sezonie.
         Mam także sporo planów związanych z orkiestrami symfonicznymi. Czas będę miał wypełniony, ale odkąd powiększyła mi się szczęśliwie rodzina, to staram się ten czas skompresować tak, żeby cieszyć się pozostałymi wartościami, które są dla mnie bardzo ważne w życiu.

          W Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej jest Pan po raz pierwszy?

          - Tak, jestem tutaj po raz pierwszy i jestem zachwycony tym miejscem. Bardzo mi się podoba, jak wszystkie wnętrza zostały zaadoptowane, jak wszystko zostało odrestaurowane. Zachwycony jestem świetną akustyką Sali Koncertowej Stodoła, a także dworem i otaczającym go parkiem. Tutaj można przyjeżdżać i odpoczywać w sposób wszelaki, nie tylko duchowy, ale nawet sportowy czy rekreacyjny. To jest miejsce absolutnie wyjątkowe na mapie Polski.
          Podziwiam też jak znakomicie festiwal Bravo Maestro jest zorganizowany przez pana dyrektora Łukasza Gaja, bo występują tu wielkie gwiazdy. Starczy popatrzeć na tę edycję: wczoraj występowała wspaniała Małgorzata Walewska, a jutro zaplanowany jest Maraton Muzyczny w wykonaniu znakomitych polskich instrumentalistów, którzy odnoszą wielkie sukcesy jako soliści i jednocześnie są wybitnymi kameralistami. Dzisiaj przekonałem się, że sala jest pełna i wszystko świetnie realizowane.

                           Maciej Tomasiewicz na tle Chóru Opery Śląskiej w Sali Koncertowej Stodoła w Kąśnej Dolnej, fot. Kornelia Cygan

          Dzisiaj dyrygował Pan kantatą Carmina Burana w opracowaniu na nietypowy skład.

          - Wszyscy mamy w uszach oryginalną symfoniczną wersję tego dzieła. Ta wersja na głosy solowe, dwa fortepiany, zespół instrumentów perkusyjnych i chór, jest pewnego rodzaju instrumentacyjnym uproszczeniem, ale ona odsłania zupełnie inne walory tego utworu. Zwłaszcza te części kameralne bardzo zyskują, a z kolei te taneczne i żywiołowe przez to, że zachowana została oryginalna orkiestracja perkusyjna, to fortepiany bardzo pięknie brzmią z perkusją. Carmina Burana jest także bardzo interesująca w tej wersji, chociaż Carl Orff wielkiej wagi do tego opracowania nie przykładał. Akceptował je, ale jak sam napisał: W ostateczności można tę wersję wykonywać. Ja jednak myślę, że dla nas wszystkich była to gratka, bo to jest wyjątkowy utwór.

          Publiczność była zachwycona tym wykonaniem. Przekonał się Pan o tym po zakończeniu dzieła, wychodząc kilka razy razem z solistami, bo owacja na stojąco trwała bardzo długo.

          - Bardzo mnie to cieszy. Rozmawiamy już o tym, żeby w tej wersji Carmina Burana została wykonana także w Operze Śląskiej jeszcze w tym roku kalendarzowym.

          Trzeba jeszcze dodać, że w tej wersji dzieło Orffa jest bardzo wymagające dla każdego wykonawcy, który w nim uczestniczył. Tym bardziej dziękuję za świetne wykonanie.

          - Ma Pani rację, ta wersja jest bardzo wymagająca dla każdego artysty, który był na scenie.

          Bardzo dziękuję za rozmowę i mam nadzieję, że niedługo znajdzie Pan czas na dłuższą rozmowę może na Podkarpaciu albo w Operze Śląskiej. Życzę, aby we wszystkich działaniach towarzyszyła Panu harmonia.

          - To jest piękne określenie. Bardzo dziękuję i zapraszam na spektakle Opery Śląskiej w Bytomiu. Ze względu na remont naszej sceny, sali i zaplecza, ostatnio często występujemy gościnnie w różnych miastach w Polsce. Do zobaczenia.

Zofia Stopińska

             Maciej Tomasiewicz dziękuje  publiczności za gorące brawa po wykonaniu Carmina Burana Carla Orffa, fot Kornelia Cygan