Filharmonia Podkarpacka zaprasza - L. van Beethoven, W.A. Mozart

17 marca 2023r., piątek, godz. 19:00
SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ

ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARONII PODKARPACKIEJ
ZBIGNIEW GRACA – dyrygent
JUNG WHA LEE – fortepian

W programie:
L. van Beethoven – Uwertura Leonora III C – dur op. 72b
V Koncert fortepianowy Es – dur op. 73
W. A. Mozart – Symfonia „Jowiszowa” C- dur KV 551

W przeciwieństwie do Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756 –1791) – „somorodnego Geniusza”, który przelewał na papier swoje utwory właściwie bez poprawek, Ludwig van Beethoven (1770 – 1827) tworzył dzieła w pocie czoła, wciąż doskonaląc swoje pomysły. Dotyczy to także czterech uwertur, skomponowanych do opery o tytule Fidelio – jedynej jaką znajdziemy w twórczości mistrza z Bonn. Wszystkie wybrzmiewają w tonacji C- dur, która wyraża w muzyce Beethovena nastroje radości i triumfu. Wiążą się one z postacią Leonory – bohaterki opery, która w męskim przebraniu, pod imieniem Fidelio, ratuje swego męża przed więzieniem i nieuchronną śmiercią. Uwertura Leonora III (1806), funkcjonuje jako samodzielny utwór orkiestrowy, cieszący się do dzisiaj wielką popularnością. W „bohaterskiej” tonacji Es – dur utrzymany będzie V Koncert fortepianowy Beethovena (1809). Na swoje czasy był to utwór absolutnie nowatorski, łączący wirtuozerię z symfonicznym rozmachem. Rozbudowana I część Allegro rozpoczyna się zaskakująco od quasi improwizowanej myśli fortepianu wspartej na akordach orkiestry. Po introdukcji fortepian prezentuje potężny, szeroki temat w podniosłym nastroju, który zostaje poddany wariacjom. Część druga o delikatnym, nokturnowym charakterze bezpośrednio łączy się z żywiołowym finałem, promieniującym radością i siłą. W drugiej odsłonie wieczoru zabrzmi Symfonia C-dur KV 551 (1788) Mozarta – jedna z trzech genialnych symfonii (obok Es – dur KV 543 i g- moll KV 550 ), którymi Mozart ukoronował swoją twórczość orkiestrową. Symfonia C- dur nazwana została „Jowiszową”, i bez wątpienia zasługuje na porównanie do olimpijskiego boga. Doskonałe proporcje między formą a treścią dzieła doskonale współgrają z bogactwem melodycznym i harmonicznym wszystkich czterech części. W „boskim” finale – Molto allegro Mozart łączy aż pięć tematów w arcymistrzowskim fugato.

ZBIGNIEW GRACA
Edukację muzyczną rozpoczął w wieku 6 lat w Szkole Muzycznej w Ełku. Studiował w warszawskiej Akademii Muzycznej w klasie skrzypiec u prof. Tadeusza Wrońskiego oraz dyrygentury symfoniczno- operowej u prof. Stanisława Wisłockiego. Swoje umiejętności doskonalił u mistrzów: Franco Ferrary w Sienie (Włochy), oraz u Rafaela Kubelika w Lucernie (Szwajcaria). Jest laureatem głównych nagród w konkursach dyrygenckich:
- w Kopenhadze (Konkurs im. N. Malko- III.),

- w Katowicach (Konkurs im. G. Fitelberga- V.),

- w Wiedniu (Konkurs im. H. Swarowskiego- III.).

W latach 1975-80 współpracował z Orkiestrą Radiową w Warszawie, a następnie – jako koncertmistrz i dyrygent – z Orkiestrą Symfoniczno- Operową w Akwizgranie (Niemcy). W latach 1985-88 był etatowym dyrygentem Opery Królewskiej w Kopenhadze. W sezonie 1989/90 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Państwowej Opery we Wrocławiu. W latach 1992-95 był regularnym gościnnym dyrygentem Opery Poznańskiej, gdzie przygotował i prowadził premiery m.in. „Aidy” Verdiego, „Cyganerii” Pucciniego, „Święta wiosny” Strawińskiego, czy „Cudownego Mandaryna” Bartoka. Od 1989 – do r. 2017 był etatowym dyrygentem Warszawskiej Opery Kameralnej. Tu przygotował i pełnił kierownictwo muzyczne wielu oper Mozarta, Rossiniego, czy Donizettiego. Współtworzył muzycznie coroczny Festiwal Mozartowski w Warszawie od chwili jego powstania w roku 1991. Od 2017 r. pełnił funkcję dyrygenta nowo powstałej Polskiej Opery Królewskiej z siedzibą w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Występuje niemal we wszystkich krajach Europy (regularnie w Skandynawii, Francji Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, na Litwie i Łotwie), w Japonii i USA. Od 1995 r. był wielokrotnie zapraszany na występy do Izraela. W latach 2008 i 2009 prowadził premiery oper mozartowskich w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Od 1998 r. występuje w Turcji z Prezydencką Orkiestrą Symfoniczną, oraz w Operze Narodowej w Ankarze. Rok 1999 zaowocował współpracą z Łotewskim Narodowym Teatrem Operowym, która trwa do dziś. W LNO w Rydze kierował muzycznie premierami oper Mozarta: „Don Giovanni”, ”Cosi fan tutte”, ”Wesele Figara”, oraz „Czarodziejski Flet”. Od 2012 roku ponownie współpracuje z Teatrem Wielkim w Poznaniu, gdzie dyryguje operami: „Wesele Figara”, „Cyrulik sewilski, ”Don Giovanni”, „Traviata” i „Toska”. W Polsce koncertuje z zespołami niemal wszystkich orkiestr: Filharmonii Narodowej w Warszawie, Orkiestrą Kameralną Filharmonii Narodowej, filharmoniami w Katowicach, Poznaniu, Łodzi, Krakowie, Gdańsku, Białymstoku, Lublinie, Bydgoszczy, Szczecinie, Rzeszowie, Opolu, z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, czy z Polską Orkiestrą Kameralną – Sinfonią Varsovią. W swoim dorobku posiada liczne nagrania archiwalne oraz płytowe.

 JUNG WHA LEE
Ukończyła z wyróżnieniem Peabody Institute Uniwersytetetu Johnsa Hopkinsa, gdzie wystąpiła na koncercie absolwentów. Uczyła się utakich pianistów jak: Mee-Hyun Ahn, Eun Jung Shon w Korei, a także Ellen Mack w Peabody Conservatory, w Stanach Zjednoczonych Jest zwyciężczynią konkursów pianistycznych w Seulu (sponsorowanego przez Gyunghang Newspapers Company) oraz Dong-A Ilbo. Artystka otrzymała też nagrodę Międzynarodowej Letniej Akademii i Festiwalu Pianistycznego AZJA w Seulu, (sponsorowanym przez Ewon Cultural Institute) oraz nagrodę kuratora oświaty prowincji Gyeonggi (Korea Południowa), gdzie wystąpiła podczas gościnnych koncertów. Pianistka wzięła udział w Koncercie Młodych Artystów w Seulu, koncertowała z Peabody Chamber Ensemble oraz Peabody Duo Piano. Wzięła także udział w Międzynarodowej Akademii i Festiwalu Pianistycznym Interclassic w Niemczech – koncertowała w Universität der Künste w Berlinie, Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover i Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie. Uczestniczyła w warsztatach pianistycznych Edwarda Auera, w Jacobs School of Music – Indiana University Bloomington (Stany Zjednoczone). Występowała z recitalami w Seoul Art Center, Kumho Art Hall w Yonsei, Youngsan Yangjae Hall w Korei Południowej, Douglas Goodwin Recital Hall oraz Carnegie Hall i Cohen-Davison Family Theatre, Leith Symington Griswold Hall, Miriam A. Friedberg Concert Hall oraz w Maryland, Waszyngtonie, Wirginii.

                                                                               Jung Wha Lee - fortepian, fot. ze zbiorów Filharmonii Podharpackiej