Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej zaprasza
Zofia Stopińska : Zapraszam Państwa dzisiaj do niezwykłego miejsca, które wprawdzie znajduje się poza granicami województwa podkarpackiego, ale urzeka swoim pięknem i muzyką, która rozbrzmiewa tam często. To dwór i otaczający go park w Kąśnej Dolnej – część posiadłości Ignacego Jana Paderewskiego. Wielki Polak, pianista i kompozytor mieszkał tu przez kilka lat na przełomie XIX i XX wieku. Dzisiaj mieści się tam Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej – najprężniej działająca instytucja kultury w regionie tarnowskim. Jest to znany w całej Polsce, a także poza granicami kraju ośrodek koncertowy oraz miejsce pamięci I. J. Paderewskiego. O działalności Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej rozmawiam z dyrektorem panem Łukaszem Gajem.
Łukasz Gaj: Od półtora roku jestem dyrektorem Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej. To jedyna zachowana posiadłość Mistrza Paderewskiego na świecie.
Z. S. : Zanim weszłam do dworu, przechodziłam przez park, który go otacza i zauważyłam, że ten park jest o wiele większy niż kilkanaście lat temu. Wiele się zmieniło w otoczeniu dworu.
Ł. G. : Kiedy rozpoczynałem tutaj pracę, jednym z głównych moich założeń było, aby infrastruktura wokół dworu była jak najbardziej przyjazna dla melomanów i turystów, którzy tutaj przyjeżdżają. Dwór i otoczenie zapełniają się gośćmi, kiedy odbywają się tutaj koncerty, ale chciałbym, aby to miejsce żyło również pomiędzy koncertami, żeby można było tutaj przyjechać odpocząć, poczytać książkę, posłuchać śpiewu ptaków, delektować się ciszą i niepowtarzalną atmosferą, która tutaj panuje. Ducha Paderewskiego czuje się w tym miejscu. Aby ono żyło na co dzień, potrzebna jest budowa infrastruktury. Potrzebne są alejki, ławeczki, różne altany na terenie parku. Staram się moje zamierzenia realizować. Centrum Paderewskiego znajduje się na terenie Gminy Ciężkowice, ale naszym organizatorem jest Starostwo Powiatowe w Tarnowie. Wszystko jest na dobrej drodze, aby nasze Centrum było współprowadzone przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ministerstwo zwróciło uwagę na Centrum Paderewskiego i weźmie je pod swoją opiekę. Odczytuję to jako wyraz troski Ministerstwa o to miejsce, ale także to wielki sukces Centrum Paderewskiego i Starostwa Powiatowego, że udało nam się pozyskać Ministerstwo do współprowadzenia.
Z. S. : Duch Ignacego Jana Paderewskiego czuwa nad tym miejscem. Coraz piękniejsze jest otoczenie dworu, robicie także wszystko, aby jego wnętrze przypominało czasy, kiedy Mistrz tutaj przebywał.
Ł. G. : Trzy pomieszczenia przeznaczyliśmy na muzeum po Ignacym Janie Paderewskim. Znajdują się tam różne meble z epoki i przedmioty, które niezbędne były do pracy, wypoczynku i podróży. Na ścianach jest dużo fotografii, a także listów i dokumentów pisanych lub podpisanych przez Mistrza. Są także przedmioty, które należały do Ignacego Jana Paderewskiego. Największym skarbem, który tutaj posiadamy jest fortepian, który Paderewski zakupił specjalnie do dworu w Kąśnej, ćwiczył na nim, grał i przy nim komponował.
Z. S. : Ten instrument nie służy już do celów koncertowych i jest tylko eksponatem.
Ł. G. : Tak, ale mam w planie i zrobię wszystko, aby na 2018 rok, w którym przypada 100. Rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę, doprowadzić instrument do takiego stanu, aby nagrać na nim płytę z utworami Ignacego Jana Paderewskiego. Mam nadzieję, że uda mi się to zrealizować. Mamy jeszcze kilka eksponatów, które należały do Ignacego Jana Paderewskiego. Jest ostrzałka do ołówków, której używał. Jest coś w rodzaju kserokopiarki, a służyło do kopiowania nut – to bardzo nowoczesne w pod koniec XIX wieku urządzenie, także należało do Mistrza Paderewskiego. Najlepszą pamiątką po Ignacym Paderewskim jest dwór i otaczający go park z aleją lipową oraz staw. Po zakupie majątku i przyjeździe do Kąśnej Dolnej – Mistrz wprowadził tutaj wiele innowacji : elektryczność, kanalizację, centralne ogrzewanie – to wszystko znalazło się w tym regionie dzięki Paderewskiemu.
Z. S. : Kiedy Ignacy Jan Paderewski w latach 1897 – 1903 mieszkał w Kąśnej Dolnej, gdy tylko był w domu, z pewnością codziennie w salonie dworu rozbrzmiewała muzyka. Na dobre, muzyka powróciła do dworu dopiero w ostatnim dziesięcioleciu XX wieku.
Ł. G. : Regularne koncerty zaczęły się odbywać w 1996 roku, kiedy to legendarna dyrektor śp. Anna Knapik, wraz z wybitnym skrzypkiem Vadimem Brodskim zainicjowali Festiwal „Bravo Maestro”. To był przełomowy czas dla Centrum Paderewskiego, bo środowisko muzyczne zwróciło wówczas szczególną uwagę na to miejsce. Tak jest do tej pory – Festiwal „Bravo Maestro”, czy „Mistrzowskie wieczory”, które są organizowane w Kąśnej, przykuwają uwagę środowiska muzycznego z całej Polski, przez to, że gromadzą wybitnych wykonawców muzyki klasycznej i jest to bardzo ważne, że zawsze bardzo chętnie przyjmują zaproszenia i możemy tu gościć wielkie gwiazdy muzyki klasycznej. Formuła Festiwalu „Bravo Maestro” była od samego początku dwuletnia – na przemian z „Mistrzowskimi wieczorami”. Co roku natomiast odbywa się Festiwal „Tydzień talentów”.
Z. S. : Wymienione imprezy są kilkudniowe, ale w pozostałych miesiącach także odbywają się tu koncerty.
Ł. G. : Mamy także całoroczny cykl „Koncerty u Paderewskiego”, który zaczynamy przeważnie w marcu, a kończymy 11 listopada – zawsze w rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. W każdym miesiącu organizujemy jeden koncert – 26 marca w Kościele pw. Świętego Ducha w Żabnie, odbędzie się Koncert Pasyjny, podczas którego zostanie wykonane „Stabat Mater” Giovanniego Battisty Pergolesiego. Stwierdziliśmy, że to wspaniałe dzieło najlepiej zabrzmi we wnętrzu świątyni. Już od kwietnia zapraszamy do Centrum Paderewskiego - do Letniej Sali Koncertowej, dobrze znanej melomanom. Koncerty będą bardzo różnorodne i interesujące. W najbliższym czasie poinformujemy Państwa o szczegółach. Oprócz tego współpracujemy z wieloma szkołami muzycznymi, które organizują sobie tutaj różne warsztaty i recitale, koncerty dyplomowe, koncerty pedagogów – dlatego w Centrum Paderewskiego coś się dzieje.
Z. S. : Ponieważ jest Pan śpiewakiem, pewnie częściej niż przed laty, odbywają się w Kąśnej Dolnej koncerty muzyki wokalnej, które gromadzą zwykle większą publiczność niż formy instrumentalne.
Ł. G. : To jest oczywiste, że muzyka wokalna jest najbliższa mojemu sercu i rzeczywiście do tej pory było tak, że w Centrum Paderewskiego mało było koncertów wokalnych. Staram się też trzymać proporcje i planuję dwa lub trzy koncerty wokalne, w tym cyklu rocznym, bo melomani tego oczekują i te koncerty są przyjmowane bardzo ciepło.
Z. S. : Większość koncertów odbywa się w pomieszczeniach dworu.
Ł. G. : Tutaj odbywają się recitale i koncerty kameralne, natomiast duże koncerty odbywają się w letniej Sali Koncertowej. Jest to stodoła zaadoptowana na salę koncertową. Jest to sala na 350 osób i wszystkie duże koncerty, nawet symfoniczne odbywają się w tej letniej Sali koncertowej. W ubiegłym roku mieliśmy w tej sali koncert Orkiestry Filharmonii Zabrzańskiej.
Z. S. : Część pomieszczeń dworu zostało przeznaczonych na biura Centrum Paderewskiego. Dzięki temu można go codziennie zwiedzać.
Ł. G. : Rzeczywiście biura są w Centrum Paderewskiego, tutaj zawsze można przyjść, zwiedzić, zawsze jest otwarte, a w niedziele wstęp jest wolny – także zachęcam, szczególnie wiosną, kiedy jest piękna pogoda i wszystko w parku budzi się do życia.
Zapraszam serdecznie do śledzenia naszej strony internetowej i profilu na facebooku, bo w tej chwili, to jest najszybsze źródło informacji. Prowadzimy go na bieżąco i zamieszczamy wszystkie informacje dotyczące Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej i jego działalności.
Z Łukaszem Gajem rozmawiała Zofia Stopińska 21 marca 2017 roku.
