Koncert z okazji zakończenia czeskiej prezydencji w Radzie UE, dedykowany Ukrainie
16 grudnia 2022r. piątek, godz. 19:00
SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
ORKIESTRA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
JIŘÍ PETRDLÍK – dyrygent
W programie:
M. Skoryk – Melodia
W. Kilar – Orawa
A. Dvořák – Tańce słowiańskie op. 72:
3 (11) – F-dur, Allegro „Skočná”
4 (12) – Des-dur, Allegretto grazioso – ukraińska „Dumka”
6 (14) – B dur, Moderato, quasi Minuetto „Polonez”
7 (15) – C dur, Allegro vivace – serbskie „Kolo”
VII Symfonia d-moll op. 70
WSPÓŁORGANIZATOR:
Koszt udziału: 30 zł
Koszt udziału (ulgowy): 20 zł
Zmarły w 2020 roku Myroslav Skoryk to wybitny kompozytor ukraiński, w przeszłości dyrektor Opery Kijowskiej. Jego Melodia to motyw przewodni dramatu wojennego Vysoky pereval (1982). Jest to krótki utwór o trzyczęściowej budowie, złożony z prostego tematu, krótkiego przetworzenia i powrotu lekko zmodyfikowanego tematu.
Orawa należy do najczęściej wykonywanych utworów Wojciecha Kilara. Podstawowe elementy budujące trzyodcinkową formę i fakturę dzieła to rytm i harmonia. Pierwszą fazę Orawy rozpoczyna powtarzająca się krótka, powtórzona dziewięć razy formuła melodyczno-harmoniczna, od początkowego trzygłosu do kulminacyjnego akordu obejmującego przestrzeń pięciu oktaw. W fazie drugiej motoryczny rytm wprowadza nowy materiał tematyczny.
W trzeciej fazie rytm się zagęszcza, harmonika staje się ostra, a cały przebieg muzyczny nabiera niezwykłego rozpędu. Wreszcie, po pauzie generalnej, główny motyw-formuła oparty na siedmiu dźwiękach powraca raz jeszcze w triumfalnym charakterze, po czym całość kończy opadające następstwo akordów i charakterystyczny góralski okrzyk „Hej!”.
Bogactwo melodii i rytmów, zawarte w dwóch cyklach Tańców słowiańskich Dvořáka nie jest rezultatem cytowania ludowych melodii, lecz dziełem inwencji kompozytora, który tworzył w duchu muzycznego folkloru Czech i innych krajów słowiańskich. Usłyszymy cztery części drugiego cyklu, w którym znajdują się tańce polskie, ukraińskie i serbskie.
VII Symfonia d-moll Dvořáka została napisana w 1885 roku dla Royal Philharmonic Society w Londynie, które nadało kompozytorowi godność honorowego członka. Połączenie nastrojów heroicznych i elegijnej atmosfery w części I, opatrzone uwagą „Ze smutnych lat” mogło nawiązywać do niedawnej śmierci matki Dvořáka, ale także do niepodległościowych aspiracji narodu czeskiego, tłumionych przez rząd austriacki. Element narodowy ujawnia się najpełniej w części finałowej, której dramatyzm postrzegać można jako alegorię walki. Niektórzy komentatorzy uważają Siódmą za najlepsze dzieło Dvořáka tego gatunku, najpełniej oddające jego orkiestrowy kunszt i indywidualne rysy stylu.
JIŘÍ PETRDLÍK
Urodzony w 1977 roku, jest uznawany za jednego z czołowych europejskich dyrygentów swojego pokolenia. Studiował grę na fortepianie, puzonie i dyrygenturę (1995-2000 w Konserwatorium w Pradze, 2000-2005 w Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze) u prof. Miroslava Košlera, prof. Miriam Němcovej, prof. Jiří Bělohlávka, prof. Radomila Eliški, prof. Františka Vajnara, prof.Tomáša Koutníka i innych. Ukończył studia w klasie mistrzowskiej głównego dyrygenta orkiestry Filharmonii w Nowym Jorku prof. Kurta Masura we Wrocławiu i głównego dyrygenta Filharmonii BBC prof. Jiří Bělohlávka. W latach 2002-2009 był stałym dyrygentem Teatru Narodowego w Brnie i dyrektorem muzycznym Teatru Miejskiego w Brnie. Od 2004 r. jest zatrudniony jako stały dyrygent w Teatrze im. J. K. Tylta w Pilznie. Petrdlík regularnie współpracuje gościnnie z prestiżowymi międzynarodowymi scenami operowymi (np. w Messynie, Tuluzie, Warszawie, Północnym Teksasie, Pradze, Szegedzie, Kairze, Aleksandrii). Jiří Petrdlík dyryguje czołowymi czeskimi i zagranicznymi orkiestrami symfonicznymi (Praska Orkiestra Symfoniczna, orkiestra Czeskiego Radia i Czeska Narodowa Orkiestra Symfoniczna, Filharmonia Janáčka w Ostrawie, Morawska Filharmonia w Ołomuńcu, Północnoczeska w Teplicach, filharmonie we Wrocławiu i Katowicach, Orkiestra MTM w Warszawie, KSO w Toronto, Iwasaki Philharmonic) i regularnie pojawia się jako gość na różnych festiwalach muzycznych w Europie, Japonii, Chinach, Kanadzie i USA. Od sezonu 2010/11 z powodzeniem rozwija bogatą współpracę artystyczną z Kairską Orkiestrą Symfoniczną, gdzie został mianowany Dyrektorem Artystycznym Generalnym i Głównym Dyrygentem w latach 2011-15. W sezonie 2014/15 Petrdlík został zaproszony do Alte Oper w Frankfurcie, a w sezonie 2015/16 był gościnnym dyrygentem w Wiener Musikverein. Od tego czasu rozwijał bogatą współpracę artystyczną jako stały dyrygent gościnny Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie. Od roku 2015 Petrdlík regularnie organizuje prestiżowe noworoczne trasy koncertowe w Chinach z wybitnymi europejskimi orkiestrami. Jiří Petrdlík prowadził także szeroką działalność jako chórmistrz (od 2009 r. dyrektor artystyczny praskiego chóru mieszanego), muzykolog (Uniwersytet Karola w Pradze – zdobył tytuł doktora), wydawca i pedagog (kierownik wydziału dyrygentury Konserwatorium im. Jaroslava Ježka w Pradze) i z powodzeniem wziął udział w kilku konkursach (np. w konkursach: Prague Cantat, American Opera Competition, D. Flick Conductor Competition London). Jest przewodniczącym Jury Konkursu „Praga Cantat” i Towarzystwa Fibicha, a od 2017 r. został dyrektorem unikalnego w skali światowej festiwalu melodramatu koncertowego „Melodramfest” i głównym dyrygentem międzynarodowej orkiestry Carpathia. Szeroki repertuar Petrdlíka obejmuje przykłady różnych gatunków muzycznych, stylów i okresów. W dyskografii Petrdlíka zwracają uwagę rzadko pojawiające się tytuły (np. Ezio Glucka, światowa premiera tzw. habsburskich kantat Beethovena na śmierć Józefa II i koronacji Leopolda I, Josef Bohuslav Foerster – Glagolitic Mass, Zdenĕk Fibich – Missa brevis, Prokofiev muzyka do Eugeniusza Oniegina, David Arend – Astral Travels i in.)