Organy Joachima Wagnera w Siedlcach III

JOHANN SEBASTIAN BACH

SONATY BWV 525-530

Płyta Otrzymała nominację do Fryderyka 2017 w kategorii Album roku - muzyka dawna

Polecana płyta prezentuje organy Joachima Wagnera w Siedlcach oraz brzmienie violi da gamba, klawesynu, violi da gamba i wiolonczeli.

Jak napisał o organach Wagnera w książeczce dołączonej do okładki płyty Wolf Bergelt : „Jest to jeden z instrumentów, których wartość jest trudna do przecenienia. Organy te zostały odnalezione w 2002 roku na strychu wiejskiego kościoła w Pruszynie. Pod pulpitem na nuty znajdował się podpis świadczący o tym, że budowniczym organów przeznaczonych dla nieustalonego dotychczas miejsca był sławny berliński mistrz – Joachim Wagner (1690 – 1749). Odkrycie stało się sensacją nie tylko ze względu na nieoczekiwane miejsce znalezienia instrumentu, ale również specyfikę jego konstrukcji. Są to bowiem organy wyposażone w wymyśloną przez Wagnera wiatrownicę transmisyjną, doskonale wpisującą się w kameralne założenie instrumentu. Jest to jedyny znany przykład pozwalający na praktyczne sprawdzenie wagnerowskiej modyfikacji w działaniu. Sercem instrumentu jest podwójna wiatrownica, na której umieszczone są rejestry obu manuałów”. W latach 2008 – 2010 rekonstrukcji tego kameralnego w zamyśle instrumentu podjął się Ekkehard GroB, przy współpracy merytorycznej Dietricha Kollmannspergera i Martina Schulze, Małgorzaty Trzaskalik-Wyrwa, Michała Szulika i Bartłomieja Bulicza. Instrument został umieszczony niedaleko miejsca odnalezienia – w Siedlcach, w domu Biskupa Siedleckiego. Tam też nagranie zostało zarejestrowane w czerwcu 2015 roku.

Na płycie zamieszczonych jest 6 sonat BWV 525 – 530 Johanna Sebastiana Bacha. Sonaty te zostały skomponowane jako „utwory pedagogiczne” , a granie ich miało na celu wyćwiczenie niezależności obu rąk i partii pedałowej.

Jak pisze w książeczce płyty jeden w wykonawców – Marek Toporowski: „ Z pewnością możemy stwierdzić, ze organowe tria napisane zostały w przemyślany sposób. Bach stara się unikać niewykonalnych pochodów w partii pedału, dbając równocześnie o zachowanie piękna melodycznego i pełną niezależność w stosunku do partii manuałowych. Liczne transkrypcje czy kameralne realizacje dostępne w nagraniach i prezentowane na koncertach świadczą jednak dobitnie o przynależności tych dzieł do świata muzyki kameralnej. Niniejsze nagranie opiera się na pomyśle swoistej rekameralizacji, bez rezygnacji z walorów wykonania na instrumencie klawiszowym. Organy Joachima Wagnera w obecnym stadium rekonstrukcji – nie posiadają klawiatury nożnej, zaś dwa manuały wykorzystujące dzięki systemowi podwójnych klap te same rejestry pozwalają na zastosowanie subtelnej i kolorowej artykulacji, bliskiej finezyjnym możliwościom instrumentów dętych…. Kameralna z ducha muzyka sonat triowych doskonale wpisała się w atmosferę kameralnego wnętrza siedleckiej rezydencji i stanowi literaturę dla małego, zwinnego instrumentu.”

Wykonawcami cyklu 6 sonat BWV 525 - 530 są wybitni specjaliści w dziedzinie muzyki baroku:

Irmina Obońska (klawesyn) - pianistka i klawesynistka. Ukończyła katowicką Akademię Muzyczną w klasie fortepianu u prof. Hanny Kryjak oraz klawesynu w klasie prof. Marka Toporowskiego. Swoje umiejętności doskonaliła na wielu kursach mistrzowskich.  W roku 2009 została laureatką III nagrody na I Akademickim Konkursie Klawesynowym w Poznaniu.Dwa lata później założyła zespół muzyki dawnej "La Folia Ensemble", który wykonuje muzykę kameralną XVII i XVIII wieku

Mark Caudle (wiolonczela, viola da gamba) - wykonuje muzykę renesansu i baroku od 40 lat. Przez 10 lat współpracował z Academy of Ancient Music jako wiolonczelista, zaś z zespołami takimi jak The Parley of Instruments, St. James Baroque, Consort of Musicke, English Consort of Viols i Canzona jako gambista. Uczy gry na wiolonczeli oraz violi w katowickiej Akademii Muzycznej. Zajmuje się również lutnictwem. Prowadzi zajęcia w ramach letnich kursów w Wilanowie. W 2013 roku otrzymał medal "Zasłużony dla kultury polskiej" Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Marek Toporowski łączy w swojej działalności różne, często pozornie odległe obszary muzyki. Jest cenionym solistą - klawesynistą i organistą, kameralistą i dyrygentem. Koncertuje również na klawikordzie i historycznych fortepianach. Studia ukończył w Akademii Muzycznej w Warszawie (organy- prof. Józef Serafin; klawesyn - prof. Leszek Kędracki). Swoje umiejętności doskonalił we Francji, Niemczech i Holandii, pracując pod kierunkiem Aliene Zylberajch i Boba van Asperena (klawesyn) oraz Daniela Rotha (organy). W roku 1991 utworzył zespół Concerto Polacco. Pod jego batutą zostało nagranych lub wykonanych wiele utworów muzyki staropolskiej.

Koncertuje w Polsce i za granicą. Prowadzi klasę klawesynu na Akademii Muzycznej w Katowicach oraz jest kierownikiem Katedry Muzyki Dawnej w Akademii Muzycznej w Krakowie. Uczy gry organowej i klawikordowej w ZPSM im. Chopina w Warszawie.

JOHANN SEBASTIAN BACH (1685 - 1750) SONATY BWV 525-530

Sonata I Es - dur BWV 525

1. Allegro

2. Adagio

3. Allegro

Sonata II c - moll BWV 526

1. Vivace

2. Largo

3. Allegro

Sonata III d - moll BWV 527

1. Andante

2. Adagio e dolce

3. Vivace

Sonata IV  e - moll BWV 528

1. Adagio, vivace

2. Andante

3. Un poc ' allegro

Sonata V C - dur BWV 529

1. Allegro

2. Largo

3. Allegro

Sonata VI G - dur BWV 530

1. Vivace

2. Lento

3. Allegro

Marek Toporowski - organy

Irmina Obońska - klawesyn

Mark Caudle - viola da gamba

DUX, DUX 1339

Reżyser nagrania, montaż, mastering - Franciszek Kozłowski UCHOSTUDIO

Płytę poleca Anna Stopińska - Paja