Moses - światowa premiera fonograficzna
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus | Anton Rubinstein MOSES – Światowa premiera fonograficzna i prawdziwy biały kruk!
Album prezentuje pełne nagranie monumentalnej opery Antona Rubinsteina pt. „Mojżesz”. Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus dyryguje Michaił Jurowski. W obsadzie znalazły się gwiazdy polskiej i światowej wokalistyki.
Anton Rubinstein (1829-1894) należał do najbardziej prominentnych postaci rosyjskiej i międzynarodowej sceny muzycznej XIX w. Pochodzący z asymilowanej żydowskiej rodziny pianista, dyrygent i pedagog (m.in. założyciel konserwatorium w Petersburgu, gdzie do jego uczniów należał Piotr Czajkowski) był również płodnym i bardzo w swoich czasach popularnym kompozytorem dzielącym czas między Rosję i kraje Europy Zachodniej. Wysoko ceniono jego koncerty fortepianowe (zwłaszcza Czwarty) oraz opery; szczególną i trwałą – głównie w ojczystej Rosji – popularność zdobył Demon wg Lermontowa (1871). Ciekawy i oryginalny jest cykl oper biblijnych Rubinsteina podejmujących wątki ze Starego i Nowego Testamentu; należą do nich: Thurm zu Babel, Sulamith, Moses oraz Christus. Geneza tego zainteresowania wiąże się z jednej strony z fascynacją romantycznymi oratoriami Mendelssohna (Paulus, Elias), z drugiej zaś – z renesansem podobnych dzieł Georga Friedricha Händla, także korzystających ze starotestamentowych fabuł.
Mojżesz powstawał w latach 1884-1891 do libretta Salomona Hermanna Mosenthala. Opera opowiada historię proroka w ośmiu sugestywnych obrazach, wykorzystując ogromny aparat wykonawczy. Utrzymany w ekspresyjnym, neoromantycznym stylu Mojżesz zawiera wiele wspaniałych arii, zwłaszcza zaś – olśniewających scen zbiorowych ilustrujących słynne, pełne dramatyzmu epizody opisane w biblijnym Pięcioksięgu.
Mojżesz nigdy nie został publicznie wykonany w całości na scenie. W roku 1894 wykonano Mojżesza koncertowo w Rydze, później w kilku innych ośrodkach (najpewniej za każdym razem były to tylko prezentacje fragmentów utworu), po czym na ponad wiek zniknął z estrad i świadomości słuchaczy. Jednym z powodów były ogromne koszty realizacji utworu o tak potężnej obsadzie, lecz także fakt, że moda na „opery sakralne” już wówczas przemijała. Śmierć autora niedługo po skomponowaniu dzieła także jego samego dość szybko okryła zapomnieniem.
Prestiżowy koncert pod patronatem Polskiego Komitetu do spraw UNESCO oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który odbył się w Filharmonii Narodowej 15 października 2017 (poprzedzony rejestracją fonograficzną dzieła dla niniejszej publikacji, w tej samej obsadzie) był więc najpewniej prawykonaniem całej, integralnej opery czekającej na swą restytucję ponad wiek! Stało się to możliwe dzięki osobistemu zaangażowaniu Michaiła Jurowskiego, który poświecił wiele lat pracy na przygotowanie wykonania tego utworu i zyskał dla tego projektu wsparcie ze strony Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus. Marzeniem Maestro Jurowskiego jest, by to niezwykłe przedsięwzięcie artystyczne zapoczątkowało szerszy renesans ciekawej i pięknej, niesłusznie zapomnianej twórczości jednej z najbardziej oryginalnych postaci sceny muzycznej XIX stulecia.
CD 1
BILD 1 | PICTURE 1
01 Vorspiel | Overture
02 Miriam: Wo eilst du hin, o Mutter | Miriam: Where do you hurry, mother
03 Johebet: Du hast, als Abraham den Stahl gezückt | Johebet: Thou, when Abraham took the knife
04 Johebet: Du harre hier am Strand | Johebet: Stay here, on the bank
05 Asnath: Die Therebinthe haucht den Abendgruss | Asnath: A whispering terebinth
06 Chor: Wie die Lotosblume schaukelt | Choir: How the lotus flower rocks
07 Asnath: Was schimmert da im Uferschilf versteckt | Asnath: Oh! What shines there
08 Tutti: Dir, dir heb ich es entgegen | Tutti: To you, gentle goddess
BILD 2 | PICTURE 2
09 Chor: Von der Frohne schweren Lasten | Choir: From the toil of work
10 Frohnvogt: Auf, träge Sklaven | Overseer: Stand up, slaves
11 Frohnvogt: Dies Volk, das sich vermehret | Overseer: These people, who multiply
12 Job: In dies Land sind wir ein freier Stamm gezogen | Job: We came to this land
13 Moses: Zurück! Was hat dir dieser Mann gethan | Moses: Come back! What has this man done
14 Chor: Sie nahen, sie rotten sich | Choir: They are coming, gathering
15 Moses: Hier bin ich | Moses: Here I am!
BILD 3 | PICTURE 3
16 Chor: Kommt, Töchter Midian’s | Choir: Come, Daughters of Midian
17 Zipora: Kommst du, o Freund | Zipporah: Have you come, my friend
18 Zipora: Das sind Edom’s wilde Söhne! | Zipporah: These are the wild sons of Esau!
19 Moses: Zurück! Feige Knaben, Wüstenräuber! | Moses: Away! Cowardly boys!
20 Moses: Frieden, Frieden | Moses: Peace, peace, where shall I find peace
21 Moses: Es rauschet in den Palmen | Moses: A noise I hear among the palms
22 Stimme Gottes: Ich habe dein Flehen gehört | The Voice of God: I have heard your pleas
23 Moses: Gepriesen sei, gepriesen sei | Moses: Praised shall be
CD 2
BILD 4 | PICTURE 4
01 (24) Vorspiel | Overture
02 (25) Chor: Starr und stumm | Choir: Quiet and peaceful land
03 (26) Pharao: Verstummt, denn euer Flehen | Pharaoh: Be silent. Your begging has turned
04 (27) Asnath: Mein Herr und Vater | Asnath: My lord and father
05 (28) Chor: Osiris, strahlender Sohn des Seb | Choir: Osiris, the radiant son of Geb
06 (29) Chor: Wehe uns | Choir: Woe to us!
07 (30) Asnath: Bei der Hand | Asnath: With the hand that saved you
08 (31) Moses: Herr Zebaoth, du hörst den Eid | Moses: My Lord, Sabaoth, Thou hath heard
09 (32) Chor: Licht! Licht! | Choir: Light! Light!
10 (33) Moses: Nun Pharao, erfülle deinen Schwur | Moses: Now, pharaoh, keep you word
11 (34) Moses: So spricht der Ew’ge | Moses: Thus speaks the Eternal
12 (35) Chor: Erbarmen, o König | Choir: Mercy, oh King
BILD 5 | PICTURE 5
13 (36) Chor: Erlöst, gerettet | Choir: Saved, spared
14 (37) Moses: Höre mich, Israel! | Moses: Listen to me, Israel!
15 (38) Bote: Mose! Dort von Mitternacht | Messenger: Moses! There to the north
16 (39) Moses: O ew’ger Vater | Moses: Oh, everlasting Father
17 (40) Chor: Ein leises Säuseln weht | Choir: A light wind is blowing
18 (41) Chor: Barmherzig ist der Herr | Choir: Merciful is the Lord!
19 (42) Pharao: Mir nach! Ihr Mannen! | Pharaoh: Follow me, my troops!
BILD 6 | PICTURE 6
20 (43) Chor: Wir wandelten durch Meereswogen | Choir: We have crossed the floor of the sea
21 (44) Moses: Erheb‘ die Augen, Israel | Moses: Raise your eyes, Israel
22 (45) Miriam: Gott ist mein Sieg | Miriam: God is my victory
23 (46) Miram: Herr Israel‘s | Miriam: The Lord of Israel
24 (47) Chor: Herr Israel’s | Choir: The Lord of Israel
CD 3
BILD 7 | PICTURE 7
01 (48) Vorspiel | Overture
02 (49) Chor: Manna! Manna! | Choir: Manna! Manna!
03 (50) Zipora: O Schwester, lass mich dir‘s entdecken | Zipporah: Sister, allow me to tell you
04 (51) Miriam: Der Jordan gürtet seine Lenden | Miriam: Jordan flows round its loins
05 (52) Moses: Höre mich, Israel Moses: Listen to me, Israel
06 (53) Aaron: Heilig ist er | Aaron: Holy is he
07 (54) Moses: Kniet in den Staub | Moses: Kneel in the dust
08 (55) Eine Stimme: Höre, Israel, Jehova, dein Gott | Voice: Listen, Israel, Jehova
09 (56) Moses: Seid fest und unverzagt | Moses: Be strong, and do not be afraid
10 (57) Tutti: Harret des Herrn | Tutti: Wait for the Lord
11 (58) Korah: Hört ihr’s Brüder | Korah: Do you hear that
12 (59) Aaron: Was höre ich, Jammern, Klagen | Aaron: Do I hear moaning, cursing
13 (60) Tutti: Wehe, wehe, hör‘ nicht ihre Stimme | Tutti: Woe, woe, do not listen to them
14 (61) Moses: Was seh ich! | Moses: What do I see?
15 (62) Moses: Hör‘, Israel, so spricht des Ew’gen Stimme! | Moses: Listen, Israel, thus speaks the voice of the Eternal
16 (63) Chor: Weh, es zähmet / Fasst sie, fasst sie | Choir: Woe, the abyss opens/ Catch them
BILD 8 | PICTURE 8
17 (64) Vorspiel | Overture
18 (65) Balak: Bileam, Beir‘s Sohn | Balak: Balaam, son of Beir
19 (66) Balak: Vernimm nun, was dein Herr begehrt! | Balak: Hear what your master desires!
20 (67) Bileam: Wie soll ich fluchen | Balaam: How shall I curse
21 (68) Balak: Nicht länger soll er uns verhören | Balak: He will not defy us
22 (69) Moses: Steig‘ du, o Sohn | Moses: Son, climb this green mountain
23 (70) Josua: Des Herrn gewalt‘ge Hand | Joshua: The mighty hand of the Lord
24 (71) Moses: Volk Israel’s, Volk meiner Liebe | Moses: The people of Israel
25 (72) Moses: Gedenke des Bundes | Moses: Remember the covenant
26 (73) Chor der Himmlischen: Zieh’ hinauf auf Nebo’s Höhen | Heavenly Choir: Climb Mount Nebo
Anton Rubinstein (1829-1894)
Mojżesz. Opera sakralna w ośmiu obrazach (1885-1891)
Libretto: Salomon Hermann Mosenthal
Oryginalna niemiecka wersja językowa
Rzecz dzieje się w starożytnym Egipcie i na Górze Synaj
Michaił Jurowski – dyrygent
Mojżesz: Stanisław Kuflyuk – baryton
Faraon, król Egiptu: Torsten Kerl – tenor
Asnath, jego córka: Evelina Dobračeva – sopran | soprano
Johebet, matka Mojżesza: Małgorzata Walewska – mezzosopran | mezzo-soprano
Miriam, jej córka: Chen Reiss – sopran | soprano
Job, stary Izraelita: Adam Zdunikowski – tenor
Nadzorca: Marek Kalbus – bas | bass
Głos Boga: Torsten Kerl – tenor
Jetro, kapłan madianicki: Piotr Nowacki – bas | bass
Sefora, jego córka: Irina Papenbrock – alt | alto
Aaron, brat Mojżesza: Bastian Thomas Kohl – bas | bass
Korach: Tomasz Kuk – tenor
Niewolnica Asnath: Monika Ledzion-Porczyńska – mezzosopran | mezzo-soprano
Jozue: Adam Zdunikowski – tenor
Balak, król Moabitów: Marek Kalbus – bas | bass
Balaam, prorok: Aleksander Rewiński – tenor
Dowódca wojsk; Posłaniec: Tomasz Warmijak – tenor
Chur: Leon Marut – alt | alto
Czterej kapłani lewiccy: Daniel Woźniak – tenor I, Emil Zwoliński – tenor II, Krzysztof Chalimoniuk – baryton, Andrzej Kozłowski – bas
Chór Filharmonii Narodowej
Dyrektor chóru: Bartosz Michałowski
Chór Dziecięcy Artos im. Władysława Skoraczewskiego
Dyrektor chóru: Danuta Chmurska
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
