relacje

           Piszę te słowa 30 marca 2020 roku, dzień po śmierci Krzysztofa Pendereckiego. To właśnie 30 marca 1966 roku w romańskiej katedrze w Münster w Niemczech miało miejsce prawykonanie jego „Pasji według św. Łukasza” napisanej do tekstów ewangelicznych.

           W recenzji dla „Ruchu Muzycznego” jego redaktor naczelny Zygmunt Mycielski pisał: „Penderecki sięgnął do tekstów wiecznych, obrośniętych znaczeniem, które nadały im wieki. Koncepcja nowego dzieła Pendereckiego powraca do tego, co nazywam dopowiadaniem myśli muzycznej do końca. Nie ulega żadnej wątpliwości, że jest to istotnie prawdziwa i autentyczna Pasja, już od pierwszego zawołania chóru: O crux. Na rozpiętej oktawie zawołanie to przenika nas dreszczem, jak bachowskie wołanie: Herr, na wstępie Johannespassion. Od tego zawołania, poprzez arie solistów, mówiony tekst ewangelisty, poprzez ogromną ilość partii chóralnych i replik solistów, wszystko jest autentyczną Pasją, ze słowami Chrystusa, zamieszaniem tłumów, trzęsieniem ziemi i rozdarciem zasłony w świątyni.”
          Prawykonanie Pasji w oświetlonej migocącymi świecami i przepełnionej słuchaczami wielkiej katedrze w Münster było prawdziwym świętem muzyki i nadzwyczajnym wydarzeniem trasnsmitowanym przez Westdeutscher Rundfunk. Obsada znakomita: Stefania Woytowicz – sopran, Andrzej Hiolski – baryton, Bernard Ładysz – bas, Rudolf Jürgen Bartsch - ewangelista, trzy chóry mieszane Radiofonii z Kolonii, chór chłopięcy Tölzer Knaben Chor, Orkiestra Symfoniczna Westdeutscher Rundfunk z Kolonii, Henryk Czyż - dyrygent.
          Zygmunt Mycielski ze szczerym podziwem towarzyszył dokonaniom twórczym Krzysztofa Pendereckiego. Obaj panowie darzyli się sympatią i przyjaźnią, obaj pochodzili z Podkarpacia. Muzyka i słowo stanowiły pasję ich życia.
           Z Krzysztofem Pendereckim w jego Europejskim Centrum Muzyki w Lusławicach umawiałem się jesienią ub. roku na rozmowę. Ale już jej nie będzie. Pozostała Jego muzyka, która pozwala nam zrozumieć tajemnicę życia.

Andrzej Szypuła

           „Tango moja miłość”, tak zatytułowany był koncert, który odbył się 8 marca 2020 roku w Sali zamku Kazimierzowskiego staraniem Przemyskiego Centrum Kultury i Nauki Zamek w Przemyślu.
           Niespodzianką dla większości kobiet, które wybrały się na ten koncert, było powitanie. Pan Wojciech Bakun, Prezydent Miasta Przemyśla, wręczał każdej kobiecie różę, a przedstawiciel firmy kosmetycznej „Inglot” obdarował panie kosmetykami z limitowanej kolekcji Jennifer Lopez.
           Jednak najważniejszy był koncert w wykonaniu Klaudiusza Barana, wybitnego akordeonisty i bandoneonisty, który tym razem grał tylko na bandoneonie, oraz kwartetu smyczkowego „Con Affetto” w składzie: Angelina Kierońska – I skrzypce, Karolina Bartczyszyn-Południak – II skrzypce, Karolina Stasiowska – altówka i Anna Podkościelna-Cyz – wiolonczela.
           Słusznie napisane zostało na programach, że jest to fuzja „męskiego” brzmienia bandoneonu oraz „kobiecej siły żeńskiego kwartetu smyczkowego”, szczególnie w programie niedzielnego wieczoru, który wypełniły najpiękniejsze tanga Astora Piazzolli.
           Koncert rozpoczął się cyklicznym utworem „Five Tango Sensations” złożonym z pięciu tang: „Asleep”, „Loving”, Anxiet”, „Despertar” i „”Fear”.
Kolejne ogniwa stanowiły: „Milonga del Angel”, „Chiquilin de Bachin”, „Adios Nonino”, „Oblivion” oraz „Fuga y Misterio”.
           Wszystkie utwory nagradzane były gorącymi oklaskami, a po zakończeniu ostatniego zerwała się istna burza oklasków i publiczność powstała z miejsc.
Wykonawcy jeszcze raz zachwycili nas wspaniałą kreacją chyba najbardziej znanego utworu Astora Piazzolli zatytułowanego „Libertango”.
Po koncercie pobiegłam szybko za kulisy, aby podziękować wykonawcom i chociaż przez chwilę porozmawiać z Maestro Klaudiuszem Baranem.

            Zofia Stopińska: Cudownie kończy się dla mnie Dzień Kobiet w 2020 roku, bo przed chwilą w Sali Zamku Kazimierzowskiego w Przemyślu wysłuchałam wspaniałego koncertu, a teraz mogę kilka zdań zamienić z głównym bohaterem tego wieczoru i jedynym mężczyzną wśród wykonawców – panem prof. Klaudiuszem Baranem. Dla Pana to był także wyjątkowy wieczór.
            Klaudiusz Baran: Byłem bardzo szczęśliwy już w chwili otrzymania zaproszenia, że tutaj przyjadę 8 marca, bo Podkarpacie słynie z pięknych kobiet.
Nie ukrywam, że jest to dla mnie ogromnie sentymentalna podróż, bo przypominają mi się wydarzenia z dzieciństwa, moja rodzina, moja edukacja – wszystko wiąże się z Przemyślem. Staram się to zawsze podkreślać, jak bardzo jestem dumny, że jestem z Przemyśla.
Zaproszenie do wykonania koncertu w moim mieście w Dniu Kobiet, wypełnionego emocjonalną muzyką związaną z miłością, z uczuciami, było dla mnie szczególnym przeżyciem.

            Koncert miał dla publiczności także walory poznawcze, bo oprócz tego, że słuchaliśmy przepięknej muzyki, wiele dowiedzieliśmy się o bandoneonie, który być może ktoś zobaczył po raz pierwszy, o Astorze Piazzolli, twórcy wszystkich wykonywanych dzisiaj utworów, a wszystko to zostało bardzo ciekawie przekazane, nie miało charakteru wykładu.
           - Starałem się unikać akademickiej formuły, natomiast uważam, że trochę o tej muzyce trzeba opowiedzieć, pomimo, że ona się sama znakomicie broni, ale warto dodać trochę bardzo ważnych elementów – skąd się ona wywodzi, kto był z nią związany i jaka ona jest ważna, bo dotyka takich najbardziej ludzkich uczuć i głębokich ludzkich emocji.

            Czy często wykonuje Pan koncerty poświęcone wyłącznie muzyce Piazzolli?
            - Owszem, na przykład w przyszłym tygodniu będziemy grać pełny koncert z Piazzollą w Filharmonii Śląskiej w Katowicach, ale już z orkiestrą Narodowego Forum Muzyki. Wystąpi ze mną gitarzysta Michał Nagy i wykonamy Koncert podwójny. Wykonamy też koncert Piazzolli na bandoneon solo i orkiestrę smyczkową, i jeszcze kilka bardzo znanych utworów, a wśród nich klasyczne tanga.
            Koncert poprowadzi od pulpitu Christian Danowicz, który ma korzenie argentyńsko-francusko-polskie i ma te utwory „we krwi”. Będzie to powtórzenie koncertu, który odbył się w zeszłym roku we Wrocławiu i odnieśliśmy wówczas ogromny sukces. Sala wypełniona była do ostatniego miejsca, a mieści się tam 1800 osób, i Filharmonia Śląska w Katowicach tak pozazdrościły Wrocławiowi, że zaprosiły nas z tym projektem do siebie. Jeżeli ktoś ma ochotę, to serdecznie zapraszam 13 marca do Sali koncertowej Filharmonii Śląskiej.

           Dzisiaj wystąpił Pan z kwartetem smyczkowym „Con Affetto”, który tworzą kobiety, i występuje Pan z tym zespołem już od dłuższego czasu.
           - Tak, gramy regularnie repertuar, który dzisiaj wykonaliśmy w Przemyślu. Graliśmy także sporo nowszej muzyki i mamy także w planie inne utwory. Podobnie jak publiczność, czujemy, że nasze występy są zderzeniem dwóch emocji: kobiecej i męskiej. Świetnie mi się z nimi muzykuje, bo Astor Piazzolla jest naszą wspólną miłością. Wykonywałem te utwory z wieloma kwartetami, ale uważam, że z „Con Affetto” jest zawsze wyjątkowo.

           Cieszymy się, że występuje Pan dzisiaj w Przemyślu, bo tak naprawdę powinien być Pan w Katowicach, gdzie odbywa się aktualnie wielka gala w NOSPR, połączona z wręczeniem nagród „Fryderyk” w kategorii muzyka poważna. Był Pan pierwszą osobą, która otrzymała tę nagrodę spośród akordeonistów.
           - To prawda i otrzymałem „Fryderyka” za album „Astor Piazzolla – Tango”, nagrany dla wytwórni Sony Classical. Niedługo będę wracał do Warszawy i po drodze będę słuchał transmisji, bo ciekawy jestem losów wydawnictwo PWM „100 na 100 Muzyczne Dekady Wolności”, między innymi z nagranym przeze mnie Koncertem potrójnym Zbigniewa Bargielskiego, które nominowane zostało w dwóch kategoriach: Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej i Album Roku Muzyka Symfoniczna. Będę śledził, czy udało nam się coś zdobyć.

            Nominacje otrzymały także płyty wyprodukowane przez wydawnictwo UMFC.
            - Oczywiście, wśród nominowanych są dwie płyty wydane przez Chopin University Press. Miałem do wyboru – być w Katowicach na Gali , albo zagrać w Przemyślu. Wybrałem koncert w Przemyślu, bo nie mogłem sobie odmówić przyjemności występu w rodzinnym mieście.

           Za mną ustawiła się długa kolejka. Wszyscy chcą Panu podziękować i zamienić chociaż kilka słów, a młodzież przygotowała programy i długopisy z myślą o autografach. Musimy kończyć już rozmowę.
            - Bardzo dziękuję za udział w koncercie i rozmowę, i mam nadzieję, że niedługo się spotkamy.

Wiele osób zrobiło to po koncercie, a ja pozwolę sobie teraz podziękować pani dyrektor Renacie Nowakowskiej i wszystkim pracownikom Przemyskiego Centrum Kultury i Nauki ZAMEK za zaproszenie znakomitych artystów, stworzenie wspaniałej atmosfery i znakomitą organizację tego wieczoru.

Zofia Stopińska

          Czas szybko biegnie i zainaugurowane 29 lutego 2020 roku IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej w Jarosławiu przeszły już do historii, ale pozostały piękne, niezapomniane wspomnienia z koncertów w wykonaniu znakomitych artystów.
          Organizatorami tego wspaniałego święta muzyki są: Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu oraz Zespół Państwowych Szkół Muzycznych w Jarosławiu, gdzie odbyły się wszystkie koncerty.
           Podczas każdej edycji organizatorzy proponują publiczności mistrzowski recital fortepianowy, który jest hołdem i wyrazem pamięci dla Marii Turzańskiej, wybitnej pianistki, założycielki jarosławskiej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina i patronki tego festiwalu.
           W tym roku 5 marca z recitalem wystąpił Wojciech Świtała, wybitny polski pianista i pedagog Akademii Muzycznej w Katowicach.
Po zakończeniu świetnego, koncertu entuzjastycznie przyjętego przez publiczność, prof. Wojciech Świtała zgodził się na rozmowę, którą polecam Państwa uwadze.

           Zofia Stopińska: Chcę Panu serdecznie podziękować za rewelacyjny recital chopinowski, który był piękną kompozycją złożoną głównie z preludiów i mazurkó, pomiędzy które wplecione zostały: Nokturn E-dur, Barkarola Fis-dur i Scherzo b-moll.
          Wojciech Świtała: Zrobiłem taki „przeplataniec”. Preludia op. 28 są generalnie traktowane jako cykl, ale mogą też pełnić rolę utworu wprowadzającego w klimat następnego dzieła, nawet jeżeli są to utwory w odległych tonacjach, chociaż enharmonicznie na przykład Des-dur z Fis-dur bardzo dobrze się kojarzy. Chciałem, aby ten recital składał się z różnorodnych utworów Fryderyka Chopina.

          Często jest Pan proszony o wykonywanie recitali chopinowskich?
          - Tak, tym bardziej, że często występuję w miejscach związanych z Fryderykiem Chopinem – Żelazowa Wola, Warszawa oraz w miejscach gdzie odbywają się różne festiwale chopinowskie. Trzeba kultywować te tradycje, bo muzyka Chopina to nasz największy skarb.

           Trzeba jednak przyznać, że w ostatnich latach na estradach koncertowych coraz częściej rozbrzmiewają także utwory innych polskich kompozytorów i są one także bardzo piękne.
           - To prawda, coraz więcej zapomnianej, wartościowej polskiej muzyki odkrywamy, ale jednak utwory Fryderyka Chopina są ciągle na czele, odrobinę dalej jest Szymanowski, a rówieśnicy Chopina są jednak co najmniej trzy pięterka niżej (śmiech).

           Nie bez powodu jest Pan kojarzony z muzyką Chopina, bo przecież był Pan najlepszym polskim uczestnikiem XII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 1990 roku. Otrzymał Pan wtedy nagrodę za najlepsze wykonanie poloneza oraz szereg nagród pozaregulaminowych, które później zaowocowały licznymi koncertami.
          - Najistotniejsze jest, aby zostać zauważonym podczas konkursu, bo jak pani powiedziała owocuje to propozycjami koncertów. W świadomości Polaków pozostaje także „etykietka” chopinisty i uważam, że to jest bardzo przyjemne.

           Pewnie nie wszyscy wiedzą, że jest Pani także znakomitym kameralistą i nie można chyba powiedzieć, że kameralistyka w Pana działalności jest nurtem pobocznym.
           - Tak naprawdę ostatnio moją największą pasją i zajęciem podstawowym jest pedagogika, w której dobrze się realizuję i która stawia sobie inne cele. Prawdą jest także, że granie ze świetnymi muzykami, współtworzenie muzyki sprawia mi ogromną przyjemność. W dodatku łączy się to z inną odpowiedzialnością i możliwością poznania innego repertuaru.
           Bardzo sobie cenię wszystkich swoich współwykonawców, bo zawsze trafiałem na osoby wyjątkowe, które czasami będąc młodymi, dopiero zapowiadającymi się ludźmi, wkrótce rozkwitali. Dla przykładu podam Royal String Quartet – kiedy grałem z nimi po raz pierwszy koncerty Chopina, byli nieznanym kwartetem, który wkrótce zrobił olbrzymią karierę.
Dużo grałem i gram z Kwartetem Śląskim, który od wielu lat jest renomowanym zespołem i gości w największych salach koncertowych Europy.
Piotr Pławner należy do czołówki światowej sławy skrzypków, Szymon Krzeszowiec, prymariusz Kwartetu Śląskiego jest także doskonałym skrzypkiem, a z sopranistką Ewą Iżykowską występowaliśmy z pieśniami Chopina nawet w Paryżu.
          Trudno wymieniać wszystkich znakomitych wykonawców, z którym grałem utwory kameralne, ale podczas pracy ze wszystkimi zdobyłem cenne doświadczenia i nauczyłem się muzycznej pokory, która jest konieczna w uprawianiu muzyki kameralnej. Koncepcję interpretacyjną wykonywanych utworów musimy wspólnie wypracować.

          Przed laty zachwyciłam się płytą nagraną przez Pana z Szymonem Krzeszowcem.
          - Nagraliśmy Sonaty Brahmsa jako bardzo młodzi muzycy, może nawet za młodzi jak na Brahmsa, ale było to dla nas bardzo cenne doświadczenie. Do dzisiaj nie mogę uwierzyć, że podczas jednego koncertu wykonywaliśmy trzy sonaty Brahmsa.

           Należy Pan do niewielu pianistów, którzy chętnie zasiadają przy instrumentach historycznych.
           - To nie jest takie proste. Trzeba je polubić, poznać i nie mieć żadnych uprzedzeń. Trzeba mieć też przywilej zetknięcia się z dobrymi fortepianami, czy nawet pianinami historycznymi. To pierwsze wrażenie jest bardzo ważne. Ja miałem tę przyjemność, że spotkałem Erarda po raz pierwszy w Warszawie. Był to instrument świeżo zakupiony przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina w Warszawie i to była fascynacja od pierwszej chwili.
          Myślę, że dobrze jest, jeśli na tych instrumentach lubią grać tylko niektórzy pianiści, bo to jest obszar bardzo intymny, bardzo niszowy. Jak obserwuję, że teraz prawie każdy pianista jest specjalistą od grania na instrumencie historycznym, to mam obawy, znając pewne osoby z bardzo brawurowych i intensywnych wykonań na fortepianach marki Steinway. Trochę się martwię o fortepian w Żelazowej Woli, który w każdą niedzielę jest traktowany „dosyć poważnie” przez niektórych pianistów, bo Narodowy Instytut Fryderyka Chopina promuje również to wykonawstwo historyczne, zalecając wręcz zagranie jednego z recitali tam.
           Fortepianów historycznych jest niewiele, ale dobrze je znać, dobrze jest zrozumieć, jak ten proces historyczny się kształtował i skąd pochodzi współczesny fortepian.
Z kolei poznanie dobrze tekstu muzycznego Chopina uwiarygadnia go bardziej na instrumencie historycznym, bo wtedy wszystkie uwagi artykulacyjne, dynamiczne są bardzo zrozumiałe.

          Wspomniał Pan o pracy pedagogicznej i jak szybko policzyłam uczy Pan już 22 lata.
          - Tak, to jest kawał czasu i dosyć duże grono absolwentów, którzy z powodzeniem prowadzą działalność koncertową. Jak obserwuję ich rozwój, to czuję satysfakcję.

          Nagrał Pan kilkanaście płyt i kilka z nich zostało uhonorowanych nagrodami fonograficznymi. W latach 2000 i 2005 Pana płyty zostały wyróżnione nagrodą Grand Prix du Disque Frédéric Chopin, zaś w latach 2002, 2009 i 2019 uhonorowane nagrodą „Fryderyk”. W tym roku ogłoszenie nagród odbędzie się 8 marca.
          - W tym roku nie nagrałem żadnej płyty i chociażby dlatego nie otrzymam nagrody „Fryderyk”, a ponadto zostałem zrugany za to, że nigdy nie głosuję jako członek Akademii Fonograficznej i zdaje się, że zrezygnują z mojego uczestnictwa, bo nie jestem karnym „oddawaczem punktów”, a moja filozofia jest taka, że zanim oddam głos na jakąś płytę, to musiałbym przesłuchać wszystkie płyty, które startują w danej kategorii, żeby mieć czyste sumienie, że głosuję na najlepszą płytę, a nie mam na to czasu. Dlatego nie mogę głosować i te Fryderyki przechodzą obok mnie.
          Muszę jednak przyznać, że otrzymanie tej nagrody jest bardzo przyjemne. Ponadto można sobie wpisać tę nagrodę do życiorysu, bo to w naszej polskiej rzeczywistości jest jednak poważane.

          Był Pan zapraszany i koncertował Pan na wszystkich kontynentach, a w Jarosławiu już Pan kiedyś tu występował?
          - Niestety, grałem tu po raz pierwszy i jestem pod wielkim wrażeniem. Piękna sala, piękny instrument, wspaniała atmosfera podczas koncertu. Gratuluję organizatorom i dziękuję za zaproszenie.
           Żałuję, że nie mam czasu zwiedzić miasta i okolic. Przyjechaliśmy dzisiaj, zdążyłem poćwiczyć i zjeść obiad. Jutro musimy z rana wyjechać, bo mam do odrobienia jeszcze zajęcia, których dzisiaj nie mogłem przeprowadzić. Może dzisiaj zobaczymy chociaż piękny, zabytkowy Rynek w Jarosławiu. Nocleg mamy bardzo blisko. Lubię takie niewielkie miasta pełne zabytków.
          Trochę o tym pięknym festiwalu i o jego patronce Marii Turzańskiej, uczennicy Teodora Leszetyckiego, zdążyłem się już dowiedzieć. Jeszcze raz gratuluję organizatorom tej imprezy pomysłu i życzę, aby w następnych latach z powodzeniem mogli kontynuować swoje dzieło

Z prof. Wojciechem Świtałą, wybitnym polskim pianistą i pedagogiem rozmawiała Zofia Stopińska 5 marca 2020 roku po trzecim koncercie w ramach IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej w Jarosławiu.

            Drugim wspaniałym wydarzeniem IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej w Jarosławiu, był wspaniały koncert kameralny podczas którego wystąpili: Jarosławianin z urodzenia i Honorowy Obywatel Miasta Jarosławia, znakomity tenor Jacek Ścibor, świetny pianista Paweł Węgrzyn oraz w roli recytatora Kacper Bluczak, uczeń klasy śpiewu Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w tym mieście. Gospodarzem wieczoru był pan Bogusław Pawlak.
            Wieczór wypełniła muzyka naszego stulecia do staropolskich tekstów, a była to kompozycja Dominika Lasoty „Treny na głos i fortepian do słów Jana Kochanowskiego”.
            Sala koncertowa Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Jarosławiu wypełniona była po brzegi publicznością, która z wielką uwagą słuchała wspaniałego wykonania Trenów przez Jacka Ścibora i Pawła Węgrzyna. Swoje miejsce w tym spektaklu znalazła także recytacja XIX Trenu (najdłuższego i zarazem ostatniego) przez Kacpra Bluczaka.
           Długo trwała owacja na stojąco publiczności, która oklaskiwała nie tylko mistrzowskie wykonania, ale także obecnego podczas wykonania kompozytora Dominika Lasotę.

           Oto co powiedział na temat Trenów pan Jacek Ścibor : "Treny na głos i fortepian Dominika Lasoty do słów Jana Kochanowskiego to utwór, który spełnia moje oczekiwania estetyczne. Harmonia, zastosowanie techniki wokalnej, użyte środki kompozytorskie - wszystko to służy temu, aby wiernie przekazać tekst i jego afekt.
Śledząc twórczość zarówno chóralną jak i solową niejednokrotnie przekonałem się, że Dominik dobiera teksty do swojej muzyki w sposób staranny i przemyślany.
           Szuka takich, które niosą zarówno dla Niego samego jak i śpiewaków istotną treść, angażują emocjonalnie twórcę, odtwórcę jak i słuchacza. Zatem dzieła te mają niewątpliwie charakter inkluzywny.
           Niełatwe zadanie muzyczne jakie przed śpiewakiem postawił kompozytor tym razem komplikuje trudność wynikająca z języka prezentacji. Jest to język zdecydowanie archaiczny, staropolski, wymagający nienagannej dykcji.
           Kompozytor poza klasyką potrafi z równym zainteresowaniem wsłuchiwać się w konceptualne kompozycje współczesne, z których być może też czerpie natchnienie oraz wyraz własnej wypowiedzi artystycznej.
Jestem przekonany, że Treny do słów Jana Kochanowskiego to utwór, który może poruszyć, co poniektórych sprowokować do pewnych przemyśleń czy też zachwycić". 

Po zakończeniu koncertu mogłam przez chwilę porozmawiać z panem Dominikiem Lasotą.

           Jak zrodził się pomysł tej kompozycji?
           - Od dawna chciałem napisać utwór dla pana Jacka Ścibora i towarzyszącego mu najczęściej pianisty Pawła Węgrzyna. Szukałem odpowiedniego tekstu i w końcu znalazłem dzieło, którego tematyka skłania do refleksji i medytacji oraz jest idealne do kameralnej formy muzycznej – to cykl Trenów Jana Kochanowskiego. Postanowiłem nieco odświeżyć te XVI-wieczne arcydzieła dając im nową muzykę.
           Podczas komponowania miałem szczęście, bo słuchałem koncertów w wykonaniu panów Jacka Ścibora i Pawła Węgrzyna, stąd poznałem ich preferencje. Rozmawiałem w trakcie komponowania z prof. Jackiem Ściborem i dowiedziałem się, które rejestry wokalne są dla niego najwygodniejsze, jakie techniki śpiewania najbardziej preferuje i mogłem to uwzględnić w tym utworze. Dzięki temu udało mi się skomponować uniwersalny utwór, chociaż pisałem go z myślą o tych wykonawcach.
           „Treny na głos i fortepian do słów Jana Kochanowskiego” powstały w 2015 roku, ale czekały na odpowiedni czas o dobre miejsca do wykonania. Ponadto na przygotowanie tego utworu wykonawcy musieli mieć sporo czasu ze względu na dość duży materiał muzyczny, a po drugie tekst jest staropolski wymagający innej akcentacji sylab i pełen słów, które zostały już wyparte z naszego języka.

          Przed chwilą zakończyła się jarosławska premiera Trenów, ale były one już wykonywane.
          - Tak, prawykonanie tego utworu odbyło się w sali kameralnej Filharmonii Podkarpackiej. To był także bardzo ciekawy koncert, ale okazuje się, że każde wykonanie jest zupełnie inne. Wynika to z pewnością z doświadczenia scenicznego oraz z warunków, które otaczają wykonawców. Przekonałem się, że ma to duży wpływ na wykonanie.

          Dzisiaj wszyscy słuchaliśmy Trenów w wielkim skupieniu i zupełnej ciszy. To było bardzo wymowne.
          - Uważam, że zaplanowanie i zaprogramowanie tego utworu jest moim osobistym sukcesem, natomiast wykonawcy dołożyli wszelkich starań, abyśmy razem z nimi oddychali, smucili się czy radowali słysząc kolejne wykonania Trenów.

           Jestem przekonana, że warto, aby pokazać to dzieło także w innych ośrodkach muzycznych w Polsce.
           - Myślę, że po dwóch niezwykłych, pełnych emocji, doskonale wykonanych koncertach, uda się je powtórzyć jeszcze nie raz.

           Być może po sukcesach Trenów powstaną kolejne wspólne projekty.
           - Mam nadzieję na kolejne koncerty i kolejne utwory. W mojej głowie rodzą się już nowe pomysły, zobaczymy co przyniesie przyszłość.

            Jestem przekonana, że jeszcze nie raz będziemy mieć szczęście słuchać kompozycji Dominika Lasoty, który także urodził się na Podkarpaciu i w Zespole Szkół Muzycznych nr 1 w Rzeszowie rozpoczynał swą muzyczną drogę, a jednocześnie długo związany był z rzeszowskim Katedralnym Chórem Chłopięco-Męskim „Pueri Cantores Resovienses”.
            Dominik Lasota jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie na dwóch wydziałach: Kompozycji w klasie dr hab. Aleksandra Kościówa, oraz Prowadzenia Zespołów Muzycznych w klasie prof. dr hab. Sławka A. Wróblewskiego i prof. Henryka Wojnarowskiego.
Jest Laureatem ogólnopolskich konkursów kompozytorskich. Dotychczas zostało wykonanych ponad 80 jego utworów. Wiele z nich zarejestrowały i emitowały stacje radiowe i telewizyjne.
            Od maja 2014 roku jest członkiem Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich, a w latach 2015 – 2017 dwukrotnie pełnił funkcję prezesa Koła Naukowo-Artystycznego Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki UMFC.
            We wrześniu 2017 roku, w ramach Krajowego Kongresu Federacji „Pueri Cantores”, 1200 chórzystów wraz z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Podkarpackiej dokonało prawykonania jego hymnu „ Da pacem, Domine”. W 2018 roku Dominik Lasota został wybrany do programu „Muzyka Naszych Czasów” organizowanego przez Stowarzyszenie „Akademia Imienia Krzysztofa Pendereckiego”.
            Od października 2018 roku Dominik Lasota jest asystentem w Instytucie Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz studentem studiów doktoranckich w zakresie kompozycji w klasie prof. Pawła Łukaszewskiego.

            Kompozytorowi i wykonawcom drugiego koncertu w Ramach IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej w Jarosławiu gratuluję i dziękuję za wspaniały wieczór oraz życzę wielu wspaniałych sukcesów.

           Kolejny koncert w ramach tego święta muzyki w Jarosławiu odbędzie się 5 marca 2020 roku. Będzie to recital fortepianowy Wojciecha Świtały, który wypełnia utwory Fryderyka Chopina.

Zofia Stopińska

           Koncertem muzyki włoskiej zainaugurowane zostały 29 lutego 2020 roku w sali koncertowej Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej w Jarosławiu.
           Program koncertu wypełniły dzieła dwóch znakomitych twórców włoskich, najpierw wysłuchaliśmy słynnego cyklu koncertów „Cztery pory roku” op. 8 Antonio Vivaldiego, jednego z najwybitniejszych kompozytorów XVIII w., natomiast w części drugiej zabrzmiały I Suita „Dawne tańce i arie na lutnię” w opracowaniu na orkiestrę smyczkową Ottorino Rerspighiego, czołowego przedstawiciela symfoniki włoskiej pierwszej połowy XX w.
           Przed jarosławską publicznością wystąpiła orkiestra „Sinfonia Galicya” pod kierownictwem artystycznym znakomitego polskiego skrzypka Piotra Tarcholika, który wykonał również rewelacyjnie partie solowe w „Czterech porach roku”. Wspaniałe kreacje przyjęte zostały bardzo gorąco. Na zakończenie koncertu długo trwały gorące owacje na stojąco, za które wykonawcy podziękowali znakomitym wykonaniem dwóch fragmentów z Suity „Z czasów Holberga” Edwarda Griega, a zabrzmiały kolejno: cz. I Preludium (Allegro vivace) i cz. V Riagudon (Allegro con brio).
           Utwory i wykonawców przybliżył publiczności pan Bogusław Pawlak. Po koncercie mogłam przez chwilę porozmawiać z panem Piotrem Tarcholikiem.

           Zofia Stopińska: Przyjechał Pan do Jarosławia z nieznanym nam zespołem kameralnym „Sinfonia Galicya”.
           Piotr Tarcholik: Tak, bo orkiestra gości w tych stronach po raz pierwszy, a tworzą ją moi przyjaciele zarówno z NOSPR-u, orkiestr krakowskich, czasem także występują z nami koledzy z Teatru Wielkiego i Filharmonii Narodowej.

           Ma Pan dar do skupienia wokół siebie świetnych wykonawców i do tworzenia różnych zespołów kameralnych.
           - Ciągle odczuwam niedosyt i tworzę nowe formacje, współpracując także z tymi, które już działają. Z artystami, którzy dzisiaj wystąpili w Jarosławiu, można bardzo szybko osiągać wspaniałe rezultaty. Słyszała Pani świetnych skrzypków, wspaniałe wiolonczele, uważam, że kontrabasista jest mistrzem świata – trudno znaleźć lepszych muzyków.

           Dlatego pracując bardzo intensywnie, możecie w krótkim czasie przygotować program koncertu.
           - Owszem, bo właściwie nie potrzebujemy wiele powtarzać. Wrażliwość muzyków gwarantuje, że bardzo szybko osiągamy cel. Starałem się zaprosić do zespołu osoby, które są bardzo elastyczne w graniu i bardzo empatyczne, które pozwalają na wiele i jeszcze dodają drugie tyle. Ci muzycy są wielkim skarbem.

           Stąd występowaliście już z koncertami w poważnych ośrodkach muzycznych.
           - Zadebiutowaliśmy w głównej Sali Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Graliśmy także w Europejskim Centrum Kultury Krzysztofa Pendereckiego i niedługo tam powrócimy na zaproszenie Dziewczęcego Chóru „Puellae Orantes” z Tarnowa. Ten znakomity zespół zaprosił nas na swój jubileusz. W najbliższym czasie czeka nas koncert w Zakopanem.
Nie jesteśmy zespołem etatowym, tylko zbieramy się i koncertujemy, jak mamy interesujące zaproszenia.

           Wiem, że macie już także nagrania.
           - Tak, nagraliśmy płytę z Chórem „Puellae Orantes” z bardzo ciekawym współczesnym, chociaż brzmiącym bardzo klasycznie, utworem „Missa pro Patria” Łukasza Farcinkiewicza.

           Jarosław to Pana rodzinne miasto i myślę, że z radością przyjął Pan zaproszenie, aby zainaugurować święto muzyki klasycznej, któremu patronuje Maria Turzańska, znakomita pianistka, która założyła Szkołę Muzyczną w Jarosławiu.
           - Dla mnie ten koncert był bardzo ważny. Pragnąłem tutaj powrócić i zagrać najlepiej, jak potrafię koncert dla Jarosławian, których znam i nie znam. Grałem tu z wielką radością.
Do tej pory współpracowałem i nadal współpracuję z Towarzystwem Muzycznym w Przemyślu, natomiast nie miałem okazji występować w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych w Jarosławiu.
           Wszystko wskazuje na to, że ten kontakt będzie już częsty, ponieważ niedługo przyjeżdżam tutaj ponownie – będę kierował pracami jury IV Ogólnopolskiego Konkursu Muzyki Polskiej, który organizowany jest przez Zespół Szkół Muzycznych w Jarosławiu.
Jak otrzymuję zaproszenie do Jarosławia, to staram się planować wszystko tak, aby tu być.

           Pod koniec kwietnia będzie Pan słuchał młodych adeptów sztuki muzycznej, a później udaje się Pan do Przemyśla na Wiosenne Kursy Mistrzowskie, które trwać będą od 24 kwietnia do 1 maja 2020 r.
           - To prawda, zapraszam serdecznie uczących się grać na instrumentach do udziału. Planujemy także zorganizować bardzo interesujący koncert, podczas którego zabrzmią wyłącznie instrumenty smyczkowe: skrzypce, altówka, wiolonczela – w różnych konfiguracjach. Wykonamy krótkie utwory z różnych epok: duety, tria, kwartety, kwintet. Myślę, że takiego koncertu jeszcze w Przemyślu nie było.

           O tym wydarzeniu z pewnością Państwa poinformujemy. Widzę, że ustawiła się długa kolejka osób, które pragną z Panem porozmawiać oraz poprosić o autografy i dlatego musimy już kończyć rozmowę. Pragnę jeszcze podziękować Panu i wszystkim muzykom Orkiestry „Sinfonia Galicya” za wspaniały wieczór i mam nadzieję na spotkanie pod koniec kwietnia.
           - Dziękuję bardzo. Do zobaczenia.

Pragnę jeszcze podkreślić, że organizatorami IX Dni Muzyki Fortepianowej im. Marii Turzańskiej są: Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu i Zespół Państwowych Szkół Muzycznych w Jarosławiu. Patronatem Honorowym objął to wydarzenie Burmistrz Miasta Jarosławia Waldemar Paluch, który podczas otwarcia mówił o idei popularyzacji kultury wysokiej wśród mieszkańców miasta oraz wspominał Marię Turzańską i jej wielkie zasługi w zakresie popularyzacji muzyki.
Bardzo interesująco zapowiadają się kolejne wieczory, a najbliższy odbędzie się już 3 marca, a wśród wykonawców usłyszymy tenora Jacka Ścibora, który podobnie jak Piotr Tarcholik urodził się w Jarosławiu.

Zofia Stopińska

           21 lutego 2020, koncert abonamentowy w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie. Koncert wyjątkowy. Z okazji zbliżającego się jubileuszu 210 rocznicy urodzin Fryderyka Chopina w programie nie mogło zabraknąć jego dzieła. Co prawda od lat nie ustalono ostatecznej daty urodzin Wspaniałego Fryderyka - czy 22 lutego, czy 1 marca, ale 21 lutego to też właściwa data.
          A w programie usłyszeliśmy Koncert fortepianowy e - moll op.11 Fryderyka Chopina w wykonaniu laureata II nagrody na Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina w 2010 roku - Ingolfa Wundera.
Dziś artysta ma na koncie nagrania czterech płyt CD dla prestiżowej wytwórni Deutsche Grammophon oraz występy w najsłynniejszych salach koncertowych Europy, Azji i obu Ameryk.
          Rzeszowska publiczność przyjęła występ gorącą owacją. Nie obeszło się bez bisu - Solista wykonał bardzo piękną własną kompozycję.
Artyście wspaniale towarzyszyła Orkiestra Symfoniczna Filharmoni Podkarpackie pod batutą Piotra Sułkowskiego.
          Pan Piotr jest dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Warmińsko - Mazurskiej w Olsztynie. Posiada ogromne doświadczenie operowe zdobyte w okresie kierowania Operą Krakowską jak też jako dyrektor muzyczny Wildwood Festival Opera Orchestra AR w USA.
Współpracuje z wieloma orkiestrami oraz teatrami operowymi w kraju i za granicą. Podejmuje wiele działań propagujących twórczość Feliksa Nowowiejskiego - patrona Filharmonii Olsztyńskiej.             W 2016 roku w ramach obchodów roku Nowowiejskiego zrealizował z kierowaną Orkiestrą oraz Górecki Chamber Choir oratorium "Quo Vadis". W projekcie wystąpili światowej sławy soliści ; Aleksandra Kurzak, Artur Ruciński oraz Rafał Siwek. Z tym składem wykonawców dokonano pierwszego studyjnego nagrania fonograficznego.
          W drugiej części koncertu wysłuchaliśmy II Symfonii D - dur op.36 Ludwiga van Beethovena.
Z tym programem jak i wykonawcami dzisiejszy wieczór na długo pozostanie w pamięci rzeszowskich melomanów i duża w tym zasługa maestro Piotra Sułkowskiego.

Tadeusz Stopiński

           7 lutego 2020 roku Orkiestrą Symfoniczną dyrygował Wiktor Bockmann, z wykształcenia skrzypek, absolwent krakowskiej Akademii Muzycznej, uczestnik wielu kursów mistrzowskich i artysta koncertujący po całej Europie. Spotkanie z Leonardem Bernsteinem skierowało go w stronę dyrygentury i od 2001 roku odnosi sukcesy na międzynarodowych scenach koncertowych i operowych w roli dyrygenta.
Wiktor Bockmann od 2015 roku jest dyrektorem naczelnym i muzycznym festiwalu "Oprnspiele Munot Schaffhausen" w Szwajcarii.
           Pan Bockmann zaprosił do Rzeszowa Laureatki kolejnej edycji tegoż festiwalu, a mianowicie:
- Giulię Bolcato /Włochy/,
- Lisę Algozzini / urodzona w Los Angeles, aktualnie mieszka w Wiedniu/,
- Lucię Kañkovą / Czechy/,
- Mariane Mazur / solitkę Lwowskiego Narodowego Akademickiego Teatru Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej/,
- Shiki Inoue / urodzona w Japonii, absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Kioto, aktualnie mieszka w Berlinie/.
Wszystkie Panie to soprany koloraturowe i w tym repertuarze m.in. zaprezentowały się rzeszowskim melomanom.
             Ale w koncercie znalazły się również zachwycające orkiestrowym blaskiem utwory instrumentalne m.in. kompozycje Suppe'go, Offenbacha, Straussów - ojca i syna, Rossiniego, czy pełne hiszpańskiego temperamentu Intermedio de "La boda de Luis Alonzo" Gerónima Gimeneza . Koncert zakończył bis, jak przystało na karnawał "Marsz Radetzky'ego" Johana Straussa - ojca i długotrwała owacja na stojąco.
            Należy podkreślić, że nasi melomani dziękowali solistkom goracymi brawami po każdym ich występie. Adresatem końcowego aplauzu była wspaniała Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej, maestro Wiktor Bockmann, młode Solistki oraz prowadząca koncert z charakterystyczną dla niej perfekcją i humorem pani Regina Gowarzewska.
            Dla mnie na długo pozostanie w pamięci występ Lucie Kan'kovej, obdarzonej nie tylko wspaniałym sopranem ale i doskonałymi warunkami scenicznymi. Była rewelacyjna w Donizettim ale niemal na kolana rzuciła mnie swoją interpretacją arii Kunegundy "Glitter and be gay" z "Kandyda" dwuaktowej operetki legendarnego Leonarda Bernsteina.
            Dla nas Bernstein to przede wszystkim twórca takich dzieł jak komponowane dla Broadwayu musicale "West Side Story" , " On the Town", "Trouble in Tahiti" ale to właśnie "Kandyd" urzeka słuchaczy wspaniałą muzyką pełną wdzięku, dowcipu ale też i ironii i sarkazmu. Tekst oparty jest na filozoficznej opowiastce Woltera pod tym samym tytułem.
Chętnych zapraszam na spektakl "Kandyda" w krakowskiej Operze we wspaniałej inscenizacji Michała Znanieckiego.
            Nadmienię tylko, że ten sam repertuar i ci sami artyści wystąpili w czwartkowy wieczór w ramach realizowanego przez Filharmonię Podkarpacką przy finansowym wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego programu BOOM czyli Balet, Opera, Operetka i Musical.
Frekwencja na obu koncertach była 100% i takaż była satysfakcja publiczności.

Tadeusz Stopiński

           Z okazji setnej rocznicy powrotu Polski nad Morze Bałtyckie w siedzibie Parlamentu Europejskiego w Brukseli odbyło się niepowtarzalne wydarzenie artystyczne promujące polską sztukę. Pierwsza część wydarzenia odbyła się w dniu 5 lutego 2020 r. i rozpoczęła się od wystawy malarstwa marynistycznego. Wśród wystawianych prac znalazły się dzieła takich artystów jak Marian Mokwa, Tadeusz Kantor, Jan Cybis, Henryk Baranowski, Czesław Tumielewicz, Marek Wyrzykowski, Roman Usarewicz, Maksymilian Kasprowicz, Piotr Potworowski, Kazimierz Śramkiewicz, Władysław Lam, Antoni Suchanek, Arika Medejska, Wojciech Weiss, Arkadiusz Sylwestrowicz. Wystawie towarzyszyło wydanie katalogu.
Wystawa obejmuje oprócz dzieł malarskich dokumentację zdjęciową happeningu morskiego autorstwa Józefa Piątkowskiego oraz film video „Beta Nassau” autorstwa Piotra Wyrzykowskiego.
Kuratorem wystawy jest prof.ASP dr hab. Arkadiusz Sylwestrowicz.

            Równolegle do wystawy miał miejsce koncert renomowanych muzyków w składzie Agata Długosz - flet, Łukasz Długosz - flet i Andrzej Jungiewicz - fortepian. Głównym elementem koncertu było światowe prawykonanie kompozycji Iwony Kisiel "Once Upon the Sea", utworu skomponowanego specjalnie na tą okazję. Poza tym, w programie koncertu znalazły się utwory:
Karol Szymanowski - Pieśń kurpiowska na flet i fortepian
Fryderyk Chopin - Wariacje na flet i fortepian
Wojciech Kilar - Wokaliza na flet i fortepian
Kazimierz Serocki - Arrangements na 2 flety solo
Ignacy Jan Paderewski - Melodia Op.16 nr.2 na flet i fortepian
Franciszek Doppler - Andante i Rondo op.26 na flet i fortepian
Podobnie jak w przypadku wystawy, która została udokumentowana na kartach katalogu, tak i koncertowi towarzyszyła płyta wydana specjalnie na tę okazję z następującym repertuarem. Na repertuar płyty pt. "Zaślubiam Cię... Polska muzyka klasyczna w stulecie powrotu Polski nad Bałtyk"/ "I Thee Wed... Polish Classical Music to Commemorate the Centennial Anniversary of Poland's Return to the Baltic Sea" złożyły się będą utwory odegrane na koncercie oraz dzieła innych kompozytorów, jak: Ryszard Klisowski, Adam Świerzyński, Henryk Mikołaj Górecki, Robert Muszyński, Zygmunt Noskowski.

           W ramach uroczystości upamiętniających setną rocznicę odzyskania dostępu do Morza Bałtyckiego zaplanowana została również realizacja przez Szkołę Filmową w Gdyni dwóch krótkometrażowych filmów fabularnych tematem nawiązujących do tego historycznego wydarzenia. Filmy zostaną zaprezentowane w Parlamencie Europejskim w Brukseli pod koniec marca 2020 r. podczas konferencji historycznej dotyczącej powrotu Polski nad Bałtyk.
Całość wydarzenia odbędzie się z inicjatywy Europosłanki Pani Anny Fotygi. Organizatorem jest grupa Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Parlamencie Europejskim, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, która rozpoczyna w roku 2020 jubileusz 75-lecia oraz Muzeum Narodowe w Gdańsku.
Dostęp Polski do Bałtyku i zaślubiny z morzem to nie tylko symbol niepodległości, ale również niezależności gospodarczej. Polskie firmy z sektora energii wiedzą, że bezpieczeństwo w ty m sektorze i nowe inwestycje przekładają się na dalszy rozwój Polski.
Partnerami są Muzeum w Koszalinie, BWA w Olsztynie i Fundacja im. Tadeusza Kantora. Patronat medialny nad wydarzeniem objęły telewizja TVP3 Gdańsk oraz Radio Gdańsk.
Sponsorami, bez których wydarzenie nie mogłoby się odbyć są Fundacja LOTOS – katalog wystawy prezentowanej w ramach wydarzenia "Zaślubiam Cię... Stulecie powrotu Polski nad Bałtyk", ENERGA – płyta z koncertu w ramach wydarzenia "Zaślubiam Cię... Stulecie powrotu Polski nad Bałtyk" oraz PKN ORLEN – filmy, które zostaną zaprezentowane podczas konferencji historycznej nt. odzyskania Pomorza przez Polskę w Parlamencie Europejskim w Brukseli.

Spektakl o Zygmuncie Mycielskim

           „Kto chce słuchać muzyki, musi najpierw wyczyścić wszystkie hałasy i dopiero wtedy słuchać. Muzyka kładzie się w ciszy, cisza jest gruntem jak białe płótno dla malarza i więcej, bo cisza jest częścią składową muzyki.”
           Ten fragment z tomu „Ucieczki z pięciolinii” Zygmunta Mycielskiego (1907-1987), kompozytora i pisarza pochodzącego z Wiśniowej w pow. strzyżowskim na Podkarpaciu, stał się kanwą spektaklu pt. „Muzyka kładzie się w ciszy” obrazującego ostatnie dziesięć lat życia artysty. Prapremiera miała miejsce w poniedziałek 13 stycznia 2020 roku o godz.18.00 w sali koncertowej Instytutu Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego przy ul. Dąbrowskiego 83 w Rzeszowie.
           Spektakl przygotowała Scena Propozycji Uniwersytetu Rzeszowskiego prowadzona przez prof. Janusza Pokrywkę, który jest autorem scenariusza wg tekstów Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Szypuły, zarazem inscenizatorem i scenografem wydarzenia. Reżyseria spoczęła w rękach znanego rzeszowskiego aktora Ryszarda Szeteli, asystent reżysera – Paulina Zając, kostiumy i rekwizyty – Beata Klimkowska, koordynacja działań programowych - Jan Wolski, elektroakustyka i oświetlenie – Radosław Bocheński. W spektaklu grają: Joanna Sitarz, Paulina Zając, Szymon Dorak, Robert Nowak, Jan Wolski. Ważnym dopełnieniem akcji scenicznej stała się muzyka Fryderyka Chopina i Zygmunta Mycielskiego. Realizację spektaklu finansowo wsparli: Uniwersytet Rzeszowski i Towarzystwo im. Zygmunta Mycielskiego w Wiśniowej.
           W słowie wstępnym dr Jan Wolski z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Rzeszowskiego mówił, iż akcje w spektaklu mają charakter symboliczny. Scena Propozycji, to scena plastyczna odwołująca się do obrazów malarskich, przemawiająca do wyobraźni za pomocą skromnych rekwizytów, światłocieni, nastrojów malowanych obrazem, słowem, dźwiękiem. Zygmunt Mycielski, to człowiek wielu talentów, który wyrokami historii opuścił rodzinne gniazdo w Wiśniowej, by po śmierci do niej powrócić. Ten kontekst znajduje w spektaklu swoją nostalgiczną realizację, skłaniającą do refleksji współczesnego odbiorcę. To traktat o wolności, która nie uznaje kompromisów, o mądrości, która otwiera horyzonty, o dobroci, która, jak pisał o swym przyjacielu Jarosław Iwaszkiewicz, jest cechą naczelną osobowości kompozytora i pisarza z Wiśniowej. Ta postawa zbliża go do Cypriana Kamila Norwida, jego widzenia spraw Polski i świata. Zygmunt Mycielski jest niedościgłym memuarystą, a jego „Niby-dzienniki” są najdonioślejsze w swej formie gatunkowej.
           Spektakl obrazuje dziesięć ostatnich lat życia kompozytora, w których napisał najważniejsze swoje kompozycje muzyczne na głosy, chóry i orkiestrę symfoniczną o charakterze religijnym: „Trzy psalmy”, „Liturgia sacra”, „Fragmenty”. Jest ten niecodzienny spektakl swoistym rachunkiem sumienia artysty chorego na polskość, przypowieścią o losie Polaka na tle historii, trudnej i poplątanej, traktatem filozoficznym stawiającym pytania jak żyć w warunkach trudnych, ekstremalnych, jaka jest istota, sens sztuki i cel jej uprawiania.
          „Zabierz moje wspomnienia niech giną w niepamięci zachodzącego słońca”, „codziennie przychodzę z krainy snu jak zapomniany okręt z kotwicą na przylądku dobrej nadziei” – cytuje autor scenariusza we fragmentach kilka moich niby-wierszy. Może są one próbą ponadczasowego porozumienia światów – minionego i obecnego, w którym zmieniają się dekoracje, a człowiek pozostaje zawsze taki sam – „opancerzony pozorami i wychowaniem, ale z nerwami na wierzchu, jak pył na skrzydłach motyla”, jak pisał Zygmunt Mycielski o Chopinie we fragmencie cytowanym w spektaklu.

           Wyprawa do Kozłówka koło Wiśniowej za dziecięcych lat, artystyczna atmosfera rodzinnego dworu w Wiśniowej, II wojna światowa, obozy, wysiedlenie po wojnie z Wiśniowej, mały pokoik na Chmielnej w Warszawie, utarczki z władzą komunistyczną, fenomen „Solidarności”, wizyty Jana Pawła II w Polsce – wszystko to znajduje swoją dramatyczną artykulację w scenerii pełnej prostoty i tekstach przejmująco i wyraziście podawanych przez aktorów znakomicie prowadzonych przez wytrawnego reżysera Ryszarda Szetelę. Oszczędna scenografia Janusza Pokrywki, który po raz pierwszy w tym spektaklu nie reżyseruje, przemyślane kostiumy i rekwizyty Beaty Klimkowskiej, precyzyjne oświetlenie Radosława Bocheńskiego dopełniają wrażenia teatru cieni, wzruszającego i zastanawiającego. Zygmunta Mycielskiego trafnie kreuje Szymon Dorak, student Uniwersytetu Rzeszowskiego, a Muzy (jedna z nich recytuje m.in. „Brzezinę” Jarosława Iwaszkiewicza, do której muzykę napisał Zygmunt Mycielski), stąpające boso po scenie niczym po łące o porannej rosie – Joanna Sitarz i Paulina Zając.
           Przejmująco brzmią na koniec gorzkie refleksje Zygmunta Mycielskiego wyjęte z jego „Niby-dzienników”: „Ludziom, a zwłaszcza naiwnym Polakom wydaje się, że wystarczy znieść komunizm, ustrój zwany tu socjalizmem, żeby wszystko było bardzo dobre. Że wystarczy przywrócić demokrację, kapitalizm, wolność konkurencji itd., a będzie tu Eldorado. Złudzenia. Świat staje się podobny do ula, z którego wyjęto królową. Pięć miliardów pszczół nie wie, kto ma pracować, kto walczyć, kto żywić, kto robić plastry, a kto zbierać miód.”
           „A sztuka? Jaka powinna być sztuka? Sztuka zawsze jest dialogiem z Bogiem. Innej nie ma. Z Bogiem, w którego wierzymy albo nie, którego chwalimy albo z którym jest awantura. A więc jeśli nie Bóg, to kto?” – pyta w spektaklu Zygmunt Mycielski.
           Zdmuchnięcie świecy kończy spektakl. Ale nie daje odpowiedzi na pytania - co dalej, jaka przyszłość świata, pojedynczego człowieka, który często nie radzi sobie w tłumie, który go porywa i niesie za niepewny i niewiadomy horyzont zachodzącego słońca.

Andrzej Szypuła

          Taki tytuł nosił koncert kameralny, który miał miejsce w niedzielę 26 stycznia 2020 roku w rzeszowskim ratuszu. Jego organizatorem był Rzeszowski Teatr Muzyczny „Olimpia” wraz z Estradą Rzeszowską, a honorowy patronat nad koncertem objął prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc.
           Zaczarowany świat muzyki... Pozwala oderwać się od codziennych spraw i spojrzeć na człowieczy los z optymizmem i nadzieją. Bo mimo trosk i kłopotów ten świat jest piękny i warto żyć. Zwłaszcza sztuka wokalna, łącząca muzykę i słowo, przemawia do każdego słuchacza szczególną głębią uczuć i przeżyć, pozwalającą unieść się na wyżyny tajemniczego świata ducha.
          Wspomniany koncert w zabytkowym wnętrzu rzeszowskiego ratusza brzmiał nad wyraz ciepło, nastrojowo i kolorowo, bowiem w repertuarze znalazły się pełne uroku pieśni, arie i duety z dzieł różnych kompozytorów, mistrzów pięknego śpiewu. Bohaterem wieczoru był Feliks Widera, znakomity tenor związany z Operą Śląską, artysta wszechstronny, poruszający się ze swobodą, znawstwem i profesjonalizmem w świecie opery, operetki, repertuarze oratoryjno-kantatowym, będąc nie tylko świetnym wykonawcą głównych ról, ale i reżyserem, realizatorem licznych koncertów i przedstawień zyskujących zawsze ogromny aplauz publiczności. Mogliśmy podziwiać Mistrza w takich spektaklach, jak „Trawiata”, „Baron cygański”, „Ptasznik z Tyrolu”, „Wesoła wdówka”, „Orfeusz w piekle”.
          Od pięciu lat Profesor Feliks Widera organizuje Kursy Wokalistyki Operowej w Iwoniczu-Zdroju dla młodych artystów śpiewaków połączone z ciekawymi koncertami. Jest także pedagogiem Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, całym sercem oddany sprawom nauczania i promocji młodych adeptów pięknego śpiewu. Swego czasu jednym z jego studentów był Bartosz Urbanowicz z Podkarpacia, absolwent Zespołu Szkół Muzycznych Nr 1 im. Karola Szymanowskiego w Rzeszowie w klasie śpiewu Anny Budzińskiej, obecnie związny z Nationaltheater w Mannheimie w Niemczech.
          W styczniowym koncercie w rzeszowskim ratuszu w wykonaniu Feliksa Widery – tenor, w otoczeniu kwiatów i blasku świec, słuchaliśmy czarujących utworów: I. Friedman „Leci piosenka”, W. Friemann - „Modlitwa”, „Noc majowa”, C. Böhm – „Still wie die Nacht”, C.A. Bixio – „Solo per te Lucia”, C. Arona – „Dzwony mej wioski”, E. di Capua – „O Mari”, G. Malgoni – „Amor mon amour”, F. Lehár – Aria Paganiniego z operetki pt. „Paganini”, K. Millöcker – Pieśń o Polce z operetki pt. „Student żebrak”, C. Zeller – Aria Adama z operetki pt. „Ptasznik z Tyrolu”.
           W koncercie wystąpiło także dwoje utalentowanych studentów Profesora Feliksa Widery z Akademii Muzycznej w Katowicach: pochodząca z Tarnowa Adriana Garstka – sopran i z Nowego Sącza Kamil Górowski – baryton, zbliżający się już do dyplomu ukończenia studiów. W wykonaniu świetnie zapowiadających się artystów - uroczej sopranistki o słonecznym głosie słuchaliśmy utworów: F. Lehár – „Hej, komu srebrem błyszczy trzos” i P. Raymond – „Czardasz z operetki pt. „Perła tokaju”, a w wykonaniu barytona o męskim, okrągłym głosie: C. Loewe – „Erlkönig”, G. Swiridow – „Bogomatier w gorodie”, G. Rossini – Aria Figara z opery pt. „Cyrulik sewilski”. Wszystkim w sposób precyzyjny towarzyszyła przy fortepianie Małgorzata Wilga, a koncert z wielką swadą, słowem ubarwionym anegdotami, prowadził Profesor Feliks Widera.
          I ja tam byłem, miód i wino piłem, dziękując miłym, sympatycznym i wrażliwym Artystom za wieczór pełen wzruszeń i przeżyć z zaczarowanego świata muzyki.

Andrzej Szypuła