Czas pandemii Orkiestra wykorzystuje w sposób twórczy, nie zaprzestając koncertowania,

           Przechodzący obok okazałego budynku Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, w ciągu dnia widzą puste hole, które wieczorami są ciemne. Tymczasem w salach koncertowej i kameralnej prawie zawsze odbywają się próby i nagrania, których melomani mogą wysłuchać w sieci.

             Jak działa Filharmonia w czasie pandemii? Z tym pytaniem zwróciłam się do Dyrektora Naczelnego Filharmonii Podkarpackiej prof. Marty Wierzbieniec.
             - Ten trudny czas spędziliśmy bardzo pracowicie. Sytuacja związana z pandemią koronawirusa nałożyła na nas potrzebę stworzenia nowej oferty koncertowej. Potrzebę wyjścia naprzeciw oczekiwaniom publiczności i stworzenia zupełnie innych niż do tej pory kontaktów z naszymi odbiorcami.

             Ostatni koncert przed pandemią odbył się 6 marca ubiegłego roku.
             - Dlatego już od kwietnia realizujemy koncerty, które dostępne są w Internecie i na antenie Rzeszowskiego Oddziału Telewizji Polskiej, za co serdecznie dziękujemy.
Mam tu na myśli sześć koncertów w ramach 59. Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, kilka koncertów w ramach projektu „Przestrzeń otwarta dla muzyki”, a także koncerty, które możemy określić jako „nadzwyczajne”.
             Wszystko to było możliwe dzięki otrzymanym dotacjom i w tym miejscu pragnę serdecznie podziękować Ministerstwu Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, a także władzom Województwa Podkarpackiego: Panu Marszałkowi, Sejmikowi, Zarządowi.
             Ogromne gratulacje i podziękowania należą się Orkiestrze Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej, bo 77 artystów-muzyków, którzy ją tworzą, na początku działalności w sieci nagle stanęło przed koniecznością nagrywania w kilkuosobowych grupach, a następnie ten materiał był montowany.

              Taka praca była wielkim wyzwaniem dla grających muzyków i realizatorów nagrania.
              - Muzycy musieli zmienić swoje myślenie przy takich nagraniach, które wymagały ogromnej dyscypliny rytmicznej, brzmieniowej, artykulacyjnej...
Bowiem te kilkuosobowe nagrania były montowane tak, że było słychać i widać całą grającą orkiestrę.
             Nagraliśmy także audycję, z przeznaczeniem dla młodzieży szkolnej, która emitowana była na antenie Radia Rzeszów. Młodzież zgromadzona przy radioodbiornikach mogła posłuchać Uwertury „Bajka” Stanisława Moniuszki oraz V Symfonii Ludwiga van Beethovena.

             Zarówno dla solistów, jak i orkiestry szczególnie trudne są koncerty w obecności mikrofonów i kamer, a bez publiczności, która przesyła swoją energię wykonawcom.
              - Dla każdego artysty jest to trudne, często wykonawcy podkreślają, że ich interpretacje utworów często są uzależnione od reakcji publiczności. Tę dodatkową trudność trzeba było bardzo szybko pokonać, przyzwyczaić się do takiego sposobu koncertowania i wypracować te umiejętności.
              Są orkiestry radiowe, których podstawowym celem jest dokonywania nagrań radiowych, telewizyjnych, płytowych. Praca w takim zespole różni się od pracy orkiestry, która od czasu do czasu także nagrywa. My także mamy na swoim koncie płyty, nagrania radiowe i telewizyjne, ale nie było to dla nas codziennością, a w ostatnich miesiącach tak się stało.
              Na szczęście na przełomie sierpnia i września, a także w październiku mogliśmy wykonać kilka koncertów z udziałem publiczności. To był moment weryfikacji tego, co się działo przez kilka poprzednich miesięcy, w konfrontacji z żywym odbiorem tworzonej sztuki.

              Trzeba było także zmienić zaplanowany wcześniej repertuar.
              - To prawda. Staraliśmy się, aby repertuar był zróżnicowany, aby każdy ze słuchających i oglądających znalazł utwór, który zna, który mu się podoba, ale także, aby znalazł utwór, którego nigdy jeszcze nie słyszał. Wszystko to było niezwykle trudne, ale muszę powiedzieć, że jak zrobiłam podsumowanie 2020 roku, to liczba koncertów była nawet dla mnie zaskoczeniem.
              Jestem przekonana, że ten czas pandemii Orkiestra wykorzystała w sposób właściwy, twórczy, spełniając swoją misję, swoją strategię, a także nie zaprzestając koncertowania, co jest niezwykle istotne zarówno z punktu widzenia samego muzyka, który nie może mieć tak długiej przerwy w swojej pracy zawodowej, jak i z punktu widzenia publiczności, która nie mogła przyjść do nas, ale my czuliśmy się zaszczyceni, że możemy gościć w domach naszych odbiorców.
              Mamy nadzieję, że wkrótce będziemy mogli znowu gościć publiczność w murach Filharmonii, mamy nadzieję, że na wiosnę, w lecie będziemy mogli organizować koncerty plenerowe i mamy nadzieję, że kiedyś orkiestra będzie mogła znowu usiąść w pełnym składzie i zagrać dzieła, które nie są możliwe do wykonania przez 50-osobowy skład orkiestry, bo aktualnie ilość muzyków jest ograniczona ze względu na zachowanie odpowiednich odległości pomiędzy wykonawcami.

              Z pewnością muzycy grający na instrumentach smyczkowych nie byli przyzwyczajeni do siedzenia przy oddzielnych pulpitach z własnymi materiałami nutowymi. Niełatwo uzyskać piękne brzmienie, kiedy w sekcji pierwszych skrzypiec gra pięciu czy sześciu muzyków.
              - Tym bardziej jestem wdzięczna wszystkim członkom Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Podkarpackiej, którzy bardzo szybko potrafili się dostosować do nowych warunków, niecodziennych, nieznanych, do sytuacji, której się nikt nie spodziewał. Zrobili to bardzo szybko, bardzo elastycznie i wymagało to ich indywidualnej pracy i kreatywności.
              Twórcze inicjatywy, które wypływały z orkiestry, przyniosły kapitalne efekty i jesteśmy dumni z owoców naszej pracy w czasie pandemii.
Docenić należy trud osób, które tę pracę organizowały, bo nad wszelkimi szczegółami związanymi z nagrywaniem pracowało wiele osób. Myślę tu o materiałach nutowych, miejscach nagrań, ekipie, która dokonywała rejestracji, a przy tym trzeba było zachować wszystkie warunki związane z wymogami sanitarnymi. Chcę za to podziękować wszystkim pracownikom, którzy się do takiego funkcjonowanie Filharmonii w 2020 roku przyczynili.

              Pewnie także jesteście przygotowani zarówno na pracę w trybie online, jak i macie plany koncertów z udziałem publiczności.
              - W 2020 roku pewnie osiem albo dziesięć razy zmienialiśmy plany związane z repertuarem, jak i z wykonawcami, bo wielu zaplanowanych utworów nie można było wykonać w zmniejszonym składzie orkiestry.
              Mamy przygotowane plany na 2021 rok w trzech wariantach i w zależności od sytuacji będziemy te warianty stosować. Dotyczy to programów, składów orkiestry oraz wykonawców. Wszystko związane jest także ze środkami finansowymi, którymi dysponujemy i często są to prawdziwe „akrobacje”, żeby zmieścić się w budżecie, którym dysponujemy. Oczywiście liczymy na pozyskanie dodatkowych środków, bo działalność związana z rejestracją koncertów też kosztuje.
Traktujemy ten czas jako okres przejściowy, nie marnujemy tego czasu czekając, aż coś się zmieni, tylko podejmujemy nowe zadania i wyzwania, dostrzegając nowe możliwości.

              Dziękuję Pani za rozmowę i mam nadzieję, że niedługo będziemy mogły zaprosić melomanów na koncerty do Filharmonii Podkarpackiej
              - Czego serdecznie Państwu i sobie życzę.

Z Dyrektorem Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie prof. Martą Wierzbieniec rozmawiała Zofia Stopińska 31 grudnia 2020 roku

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, fot. z materiałów Filharmonii Podkarpackiej