W Filharmonii Podkarpackiej - Brahms, Schumann
AB 20 października 2023 r. ,piątek, godz. 19:00
SALA KONCERTOWA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII PODKARPACKIEJ
MIRIAN KHUKHUNAISHVILI – dyrygent
ALDA DIZDARI – skrzypce
W programie:
J. Brahms – Koncert skrzypcowy D-dur op. 77
R. Schumann – IV Symfonia d – moll op. 120
Dwa arcydzieła zapowiadane w programie wyszły spod pióra wybitnych, zaprzyjaźnionych ze sobą twórców niemieckich – Roberta Schumanna(1810 – 1856) i Johannesa Brahmsa (1833 – 1897) . Obaj tworzyli w epoce romantyzmu. Brahms czerpał inspirację z muzyki J.S. Bacha i klasyków wiedeńskich, którą potrafił przetworzyć w stylistykę swoich czasów, Schumann był ucieleśnieniem ducha romantyzmu, i to właśnie on dostrzegł nieprzeciętny talent Brahmsa, o czym napisał w słynnym magazynie „Neue Zeitschrift für Musik”: „Oto nadchodzi nowa krew, nad której kolebką czuwali bohaterowie i łaski. Nazywa się Johannes Brahms, pochodzi z Hamburga.” Dzieła obu twórców nie zawsze trafiały w gusta publiczności. Koncert skrzypcowy D- dur (1878) Brahmsa rozczarował słuchaczy, którzy oczekiwali przede wszystkim popisu solowego instrumentu. Tymczasem kompozytor wyznaczył skrzypcom znacznie trudniejsze zadanie polegające na ich współdziałaniu z brzmieniem orkiestry symfonicznej, co wymagało od solisty umiejętności eksplorowania pełnego dźwięku instrumentu Cześć pierwsza Koncertu skrzypcowego D – dur jest pełnym rozmachu allegrem sonatowym, w którym sekwencje burzliwe przeplatają się z rozmarzonym liryzmem. Skupione, pełne powagi Adagio słynie z przepięknej, nastrojowej melodii oboju, którą przejmują skrzypce solo. Kontrast wprowadza finałowe, energiczne Allegro giocoso, oparte na radosnym rondzie z motywami muzyki węgierskiej. Podobnie jak Koncert skrzypcowy Brahmsa, tak i IV Symfonia Schumanna wychodziła poza konwencje epoki kładąc nacisk na emocjonalną warstwę kompozycji. Wbrew numeracji, to drugie w kolejności dzieło symfoniczne kompozytora, napisane w 1841 roku, jako „Fantazja symfoniczna” – tuż po radosnej I Symfonii „Wiosennej. Nowe dzieło, o bardziej dramatycznym obliczu, naznaczone emocjonalnością wypływającą z głębi duszy kompozytora, nie doczekało się jednak uznania. Po przeinstrumentowaniu Fantazji wydał ją Schumann – dziesięć lat później, jako IV Symfonię – jej premiera w 1853 r. zakończyła się sukcesem. Był to ostatni triumf Schumanna zanim pogrążył się w mrokach choroby psychicznej.
Mirian Khukhunaishvili jest jednym z najbardziej fascynujących i najlepszych dyrygentów młodego pokolenia. Jest współzałożycielem i dyrektorem artystycznym Młodzieżowej Orkiestry z Tbilisi (Tbilisi Youth Orchestra).
Mirian prowadził takie orkiestry jak: holenderska orkiestra symfoniczna Royal Concertgebouw, Duńska Narodowa Orkiestra Symfoniczna, Islandzka Orkiestra Symfoniczna, Koreańska Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra Filharmoniczna Radia Francuskiego, Orkiestra Symfoniczna z Trondheim, Macedońska Orkiestra Filharmoniczna, Orkiestra Akademii Beethovenowskiej, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie oraz wszystkie najważniejsze gruzińskie orkiestry i chóry.
Współpracował ze światowej sławy muzykami, takimi jak m.in. Eliso Virsaladze, Paata Burchuladze, George Gagnidze, Nino Machaidze i Alexander Buzlov.
W sezonie 2022-2023 Mirian Khukhunaishvili debiutował w Konzerthaus Berlin z niemiecką orkiestrą symfoniczną Konzerthausorchester Berlin oraz takimi solistami jak Christoph Eshenbach, Iddo Bar-Shai, Valeryi Sokolov i Alexey Shadrin, a w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej z tamtejszą orkiestrą. W sezonie 2024/2025 zadebiutuje w sali koncertowej Wiedeńskiego Towarzystwa Muzycznego Musikverein.
W sierpniu 2023 roku Mirian wystąpi ponownie w berlińskim Konzerthaus z Młodzieżową Orkiestrą z Tbilisi na festiwalu „Young Euro Classics”.
Od 2021 roku Mirian pełni funkcję wizytującego nauczyciela akademickiego na Islandzkiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie prowadzi zajęcia z dyrygentury i prowadzi chór uniwersytecki.
W 2020 roku uzyskał stopień doktora w dziedzinie dyrygentury w Akademii Muzycznej w Krakowie.
Mirian jest pierwszym uczestnikiem w historii Akademii Dyrygentów z Tonhalle-Orchester Zürich, który zdobył zarówno stypendium im. Paavo Jarviego, jak i nagrodę międzynarodową publiczność.
Alda Dizdari
“Tak żywa, kreatywna i wybitna gra jest naprawdę rzadkością. Ekspresyjność jej smyczkowania była rzeczą zdumiewającą.” – Tim Homfray, Strad Magazine “
Alda Dizdari jest fenomenem […] Tak jak najwięksi muzycy, służy muzyce w sposób perfekcyjny: nie wprowadza żadnych manieryzmów ani intelektualizmów, pozwalając aby dzieło muzyczne mówiło samo za siebie w każdej frazie.” – Sir Noel Malcolm (autor “George Enescu: Jego Życie i Muzyka”)
“[…]To poruszająca historia, opowiedziana z pokrzepiającą otwartością i szczerością, która wychwytuje i przekazuje transformacyjną moc muzyki nawet w najtrudniejszych okolicznościach.” – Julian Haylock, The Strad Magazine,
Alda Dizdari jest wszechstronnym muzykiem, pedagogiem i autorem. Urodzona w Albanii i mieszkająca w Londynie skrzypaczka z powodzeniem łączy karierę solową z innymi rodzajami działalności kreatywnej i charytatywnej. Od czasu swojego debiutu w Wigmore Hall w 2010 roku, została wybrana muzykiem “One to Watch” (“warty obserwowania”) przez magazyn Gramophone, występowała jako solistka w najbardziej prestiżowych miejscach w kraju i za granicą, wyprodukowała pięć nagrań dla Mellos Records, jej pracę poddał recenzji The Strad Magazine, opisał the Sunday Times/ Culture Magazine, a artystka pojawiła się na żywo w programach BBC Radio 3 i Radio 4. Po wykonaniu Koncertu Skrzypcowego Elgara na terenie całej Europy oraz premierowym wykonaniu koncertu w rodzimej Albanii, w 2020 roku Alda wydała audiobook ze swoimi wyjątkowymi wspomnieniami: 'Kiss Me Again; A Memoir of Elgar in Unusual Places’ oraz wypuściła specjalną edycję, zawierającą audiobook i nagranie, w tym płytę winylową, Koncertu Skrzypcowego Elgara z dyrygentem Alexandrem Walkerem i orkiestrą Musica Viva.
W 2022 roku Alda wydała swój najbardziej intymny album, zatytułowany “The Words of the Candle”. Obecnie jest z tym albumem w trakcie tournée i występuje na różnych festiwalach, w tym na festiwalu w Canterbury. W 2024 roku Alda nagra dla Resonus Label solową sonatę skrzypcową i koncert skrzypcowy brytyjskiego kompozytora Robina Hollowaya pod dyrekcją Alexandra Walkera oraz z Narodową Orkiestrą Walii BBC.
Od 2008 roku Alda gra na skrzypcach GB Ceruti, Cremona 1791, kupionych specjalnie dla niej przez prywatnego sponsora, oraz na smyczku Dominique Peccatte, wypożyczonym od the Stradivari Trust w Wielkiej Brytanii.
Monika Płachta - fortepian, fot. ze zbiorów Artystki
Sekstet wokalny Sei Terre, fot. ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej
Maria Belica - skrzypce, fot ze zbiorów Filharmonii Podkarpackiej
