Festiwal im. Adama Didura - Dziady - Widma
26.09.2018 ; godz.18.00 ; Sanocki Dom Kultury
Stanisław Moniuszko – inspiracje literackie
Dziady - Widma
Mickiewicz - Moniuszko
Dawny Aktor – Ryszard Peryt
Guślarz – Adam Kruszewski
Starzec – Sławomir Jurczak
Aniołek Józio – Mikołaj Zgódka
Aniołek Rózia - Małgorzata Rudnicka
Widmo – Wojciech Gierlach
Kruk – Mateusz Burdach
Sowa – Monika Szwajnos
Dziewczyna – Julita Mirosławska
Kierownictwo muzyczne: Tadeusz Karolak
inscenizacja, scenografia, reżyseria: Ryszard Peryt
kostiumy, rekwizyty: Marlena Skoneczko
reżyseria światła: Paulina Góral
projekcje: Grzegorz Rogala
współpraca scenograficzna i multimedialna: Marek Zamojski
asystent reżysera: Sławomir Jurczak
przygotowanie chóru: Beata Herman
Inspicjent: Agnieszka Orlikowska
Chór i orkiestra POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ pod dyrekcją Tadeusza Karolaka
cena biletu 40 zł
STANISŁAW MONIUSZKO - ur. 5.05.1819 r -Ubiel - zm.4.06.1872 r - Warszawa
WIDMA - „Sceny liryczne na głosy solo, chór mieszany i orkiestrę”- tak określił je kompozytor. Muzycznie jest to kantata, jako tekst wykorzystująca fragmenty II części Dziadów Adama Mickiewicza, Dziadów, w których autor sięgnął do tradycji uroczystości obchodzonej na Litwie, Prusach i Kurlandii, jako pamiątka zmarłych przodków. Obrzęd ten sięga swoją historią jeszcze do czasów pogańskich, a przewodniczył jemu Guślarz. Za jego pośrednictwem przywoływane są dusze bliskich zmarłych. Lud głęboko wierzy, iż jadłem, napojami oraz śpiewem można przynieść im ulgę. Wszystko odbywa się około dnia zadusznego. Ponieważ duchowieństwo starało się wykorzenić te obyczaje jako pospolite zabobony, ludność wymienionych terenów spotykała się pod osłoną nocy w cmentarnych kaplicach. Adam Mickiewicz zafascynowany obrzędem Dziadów, jednocześnie dostrzegając jego schyłek zauważył potrzebę upamiętnienia go. Stanisław Moniuszko, zaś nadał utworowi własną nazwę – Widma, z uwagi na to iż cenzura bardzo wyczulona, kategorycznie reagowała na wszystkie oryginalne, mickiewiczowskie tytuły. Do końca nie wiadomo, kiedy dokładnie kantata została skomponowana. Na rękopisie widnieje data 25.03.1858 roku, jako dedykacja dla Marii Kalergis, która w tym właśnie dniu zorganizowała w Warszawie koncert wspomagający dochody Stanisława Moniuszki. Mickiewiczowskie teksty śpiewa nie tylko Guślarz i chór ale również przywoływane dusze. Na pewno kantata została przedstawiona publiczności jeszcze przed premierą Strasznego Dworu we Lwowie. Przedstawienie to wywołało burzliwą owację i wielki entuzjazm. Publiczność od razu pokochała muzykę, która tak pięknie zespoliła się z nastrojami ludowych obrzędów. Po raz kolejny zawarł Moniuszko w nutach emocje i wrażenia sięgające jeszcze jego dziecięcych wspomnień unickiego kościółka. Wiele odcieni, nastrojów tekstu, ważkie, społeczne akcenty, romantyzm, fantastyka, tajemniczość – wszystko to ubrane w ludową obrzędowość z elementami pieśni białoruskich cmentarników.To wszystko stanowiło idealne połączenie. Lwowski koncert, powtórzony trzykrotnie, był wielkim wydarzeniem. Krytyka rozpływała się w zachwytach, a wszystkie postępowe rodziny urządzały przyjęcia na cześć kompozytora. Wówczas to właśnie choć na chwilę mógł on zapomnieć o trudach warszawskiego życia. Sława jego rozeszła się bardzo szybko.
„Ja nic nowego nie tworzę ; wędruję po polskich ziemiach, jestem natchniony duchem polskich pieśni ludowych i z nich mimo woli przelewam natchnienie do wszystkich moich dzieł.”
St. Moniuszko
